Avrupa ekonomileri zorda

Birçok Avrupa ülkesinde enflasyon artıyor, ekonomik büyüme düşüyor. Euro Bölgesi özellikle sıkıntıda. Bu bölgede tüm ülkelerin aynı parayı kullanması döviz kurları yoluyla uyumu devre dışı bıraktığından, sıkıntılar daha da fazla.

BÜYÜME VE ENFLASYON

Avrupa’nın en büyük ekonomisi olan Almanya’da tüketici fiyatları enflasyonu geçen yılın ortasında yıllık yüzde 2.7 iken şimdi yüzde 3.5’e geldi. İnşaat sektörünü dışarıda bırakan sanayi üretimindeki fiyat (sanayide üretici fiyatları) artışları ise aynı dönemde yüzde 1.7’den yüzde 6.7’ye fırladı. Almanya ekonomik büyüme açısından şimdilik sıkıntıda görünmüyor.

Ekonomik büyümede sıkıntı yaşayan ülkeler de var. İspanya’da büyüme yüzde 3.7’den yüzde 1’lere düştü. Aynı şekilde, İtalyan ekonomisi geçen yılın ortasında yüzde 1.8 büyürken, şimdi büyüme durmuş görünüyor.

Ekonomik büyümede en çok sıkıntı yaşayan ülkeler ise Avrupa’nın küçük ülkeleri. İrlanda geçen yılın ortasında yıllık yüzde 5.9 büyürken, bu yılın ortasında İrlanda ekonomisi yüzde 1.5 küçüldü. Danimarka’da da ekonomik büyüme aynı dönemde yüzde 3’den yüzde -0.7’ye düştü. Bu ülkeler teknik anlamda resesyona girdiler.

Tüm Euro Bölgesi’nde de ekonomik büyüme yüzde 3’e yakınken yüzde 2’nin altına geldi. Öncü göstergeler 2000’li yıllarda ekonomik büyümede zorlanan Avrupa’nın sorunlarının artarak devam ettiğini gösteriyor.

Büyümede sorunlar yaşanırken, tüm Avrupa’da enflasyon hızlı bir artış eğilimine girdi. Aslında, Almanya enflasyon konusunda göreli olarak en iyi ülkelerden biri. İspanya’da tüketici enflasyonu yüzde 2.7’den yüzde 5.3’e fırladı. Sanayi üretimindeki fiyatlardaki artış ise yüzde 2.6’dan yüzde 9’a geldi. Fransa’da tüketici enflasyonu yüzde 1.6’dan yüzde 4’e yükselirken, sanayi üretimindeki fiyatlar yüzde 1.9’dan yüzde 7.3’e geldi.

Enflasyon hedefinin yüzde 2 olduğu İngiltere’de tüketici fiyatları enflasyonu yüzde 1.8’den yüzde 4.4’e tırmanırken, üretici fiyatları yüzde 1.2’den yüzde 20.5’e fırladı. Üretici fiyatlarındaki artışta rekorlardan biri yüzde 21.7 ile Danimarka’da.

HASTALIK BULAŞICI

Amerika hapşırdı. Avrupa çok çabuk hastalandı gibi görünüyor. Krizin tetiklenmesi Amerika’da başladığı halde, Amerikan ekonomisinin yıllık bazda bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 0.9, ikinci çeyreğinde yüzde 3.3 büyüdüğünü gözlüyoruz. Tüketici enflasyonu Amerika’da geçen yılın ortasında yüzde 2.7 iken, şimdi yüzde 5.8 oldu. Üretici fiyatları ise aynı dönemde yüzde 3.3’den yüzde 9.8’e fırladı.

Veriler sorunların ülkeler arasında bulaşıcı olduğunu gösteriyor. Bir ülkenin kendini diğerlerinden ayrıştırması söz konusu olamıyor. Belki, Amerikan ekonomisi Avrupa ekonomileri kadar hastalanmadı, ama bundan sonrası çok aydınlık değil. Amerika’daki büyümenin önemli bir bölümünün ihracat artışından kaynaklandığı hesaba katılırsa, Avrupa’daki büyüme sorunları Amerikan ekonomisini de etkileyecektir.

Dünyanın belli başlı ülkelerindeki sorunlardan gelişmekte olan ülkelerin kendilerini soyutlaması çok zor görünüyor. Başta, Doğu Asya ekonomileri olmak üzere, Latin Amerika ve bizimde içinde bulunduğumuz Avrupa’nın gelişmekte olan ülkeleri de hammadde fiyatlarının düşmesi durumunda dahi küresel büyüme ve enflasyon sorunlarından etkilenecektir.