‘Dünya ülkeleri borç batağında’ zırvalamaları

“Çin’in dış borcunun mart ayında 764 milyar dolara çıkmasının ardından yaşanan iflaslar, gözleri diğer ülkelere çevirdi.” Bu haber-yorumu yazan ekonomi gazetecisi, metnin girişine bu bilgileri Dünya Bankası ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) verilerinden derlediğini yazıyordu. Metinde yer alan bilgiye göre, ABD’nin “kamu dış borç stoku” 15 trilyon 929 milyar dolara ulaşırken, bu rakam neredeyse 15 avro bölgesi ülkesinin “kamu dış borç stoku” ne denk gelmiş. Bu bilgiler yanlıştır.

VEREM PSİKOZU

Yaşayarak öğrenmişizdir. Hasta insanları en çok teselli eden haber, sağlıklı bilinen nice insanın da çeşitli hastalığa duçar olmasıdır. Galiba Türkiye gibi “dış-borç-kolik” hale gelmiş bir ülkenin iktidar yanlısı gazetecileri, kendilerini halka “Başkaları bizden beter; biz yine çok iyiyiz” mesajı vererek hasta teselli etmekle yükümlü görüyor.

ÇİN’İN NET DIŞ BORCU YOKTUR, OLAMAZ

Cari fazla veren diğer bir değişle “tasarruf ihraç eden” Çin, Almanya, Hollanda, İsviçre ve Japonya gibi ülkelerin borçları, alacaklarından fazla olamaz. Ticari ve mali dış ilişkiler dolayısıyla her ülkenin diğer ülkelerden alacağı veya onlara borçları olabilir. Sadece borcuna bakıp, bir ülkenin “dış borcu arttı” demek yanlış değil, yalandır. Cebirsel olarak, dünya ülkelerinin dış borç ve dış alacakları toplamı sıfırdır. Çünkü muhasebe “çift girişli” tutulur. Bir ülkenin hesabına “borç” yazılırsa, diğer ülkenin hesabına aynı miktar “alacak” yazılır. Bunların toplamı da (hata ve unutma hariç) birbirine eşittir. Ancak dünya toplamında borçların, alacaklara eşit olması ülke bazında eşit olması demek değildir. Bazı ülkeler net alacaklı, bazı ülkeler net borçludur. Bu da birikimli cari işlemeler hesabından çıkar. Türkiye, çok borçlu bir ülkedir.

ABD’NİN KAMU DIŞ BORCU

Borçlusunun kamu, alacaklısı özel kişi ve kurumlar olan borca “kamu borcu” denir. Kamunun bir kesiminin, bir başka kesimine borcu, kamu borcu değildir. ABD’nin kamu borcu 16,5 trilyon dolardır. Bunun 4,9 trilyonu, kamu kuruluşlarının birbirine borcudur. 11,6 trilyonu ise özel kesimedir. Bunun da 5,3 trilyonu da yabancılaradır, yani dış borçtur. Ancak ABD kamu ve özel kesiminin tüm borçları kendi parası Dolar iledir. Yani ABD’nin dövizli dış borcu sıfırdır.
SON SÖZ: Sık tekrarlanınca, yanlış doğru olmaz.