Sağlık

Gündüz TEZMEN

Soğukta donanlara ne yapılabilir?

Cuma günkü yazımda çok aşırı olmayan soğuklarda bile bazı insanların donabileceğinden bahsetmiş ve donma belirtilerini sıralamıştım. Bu yazımda da böyle durumlarda neler yapılabileceğini anlatmak istiyorum.

Tedavinin temelinde, donma derecesine göre farklılıklar gösterebilen ısıtma metotları yatar. Eğer tıbbi yardım imkanı yoksa ilk olarak şahsı kuru ve kuytu bir yere almak gerekir. Eğer kapalı ve ısıtılmış bir ortam varsa buraya taşımak daha doğru olacaktır. Üzerindeki giysiler ıslaksa bunları çıkartmak ve kuru bir battaniyeye ya da uyku tulumuna sarmak gerekir. Eğer yardım edebilecek başka bir şahıs varsa battaniyeye ya da uyku tulumuna birlikte girmeleri daha uygundur. Böylece onun vücut ısısından yararlanılmış olacaktır. Hastayı taşırken nazik davranmak ve cildini ovuşturmaktan kaçınmak gerekir. Aksi halde beslenmesi bozulmuş cilt kolayca hasar görecektir.

Vücut iç ısısının 35 ile 33 derece arasında olması hallerinde, battaniye, kaynar olmayan sıcak su torbaları ya da şişeleri, elektrikli battaniye, radyant etkili elektrikli ya da tüpgazlı sobalarla ısıtarak çözüm bulmak mümkün olabilir. Mümkün olan en kısa zamanda acil tıbbi yardım sağlamayı ihmal etmemek gerekir.

Vücut iç ısısının 32 derecenin altına inmesi hallerinde vücudu içten ısıtmak gerekir. Bunun için damardan, ısıtılmış serum, solunum yoluyla da ısıtılmış oksijen verilmesi yararlı olmaktadır. Bazı hallerde midenin sıcak suyla yıkanması, ayrıca sonda yoluyla mesaneye sıcak su verilmesi gerekebilir. Kalp cerrahisi imkanı olan hastanelerde, kalp-akciğer makinelerde kanı alarak istenilen dereceye kadar ısıtmak ve yeniden dolaşıma vermek mümkün olabilmektedir. Böylece vücut ısısı istenilen dereceye kadar yükseltilebilir. Yukarıda anlattıklarım hafif ve orta dereceli vakalar içindir. Bilinçli bir yardımla bu şahısların hemen hepsi kalıcı bir hasar olmadan iyileştirilebilir.

Ağır dereceli hipotermi olayları, genellikle çok uzun süre ve aşırı soğuğa maruz kalmakla olabileceği gibi, cuma günkü yazımda da belirttiğim gibi yaşlılar, küçük çocuklar, kronik yıpratıcı hastalığı olanlar, kalp ve solunum yetersizliği sorunu bulunanlarda görülebilir. Bu şahısların durumu tehlikelidir. Isıtma ile ilgili ilk yardım önlemlerinden sonra mümkün olan en kısa zamanda bir hastaneye ulaştırılması çok önemlidir. Yarınki yazımda hipotermiden korunmak için neler yapılması gerektiği yolunda da bazı bilgiler vermek istiyorum.

Devam edecek