HÜRRİYET'in Cumhuriyet Bayramı'nda okurlarına armağan ettiği, Cumhuriyet'in 80. Yılı ekinde edebiyat bölümüne bir yazı yazdım.
Yazımın başlığı; ‘‘Edebiyat önce devletin yanındaydı, sonra karşısına geçti, şimdi politika dışında’’ idi.
Adların sıralandığı bu tür derlemeleri bekleyen tehlike, önemli adların, dönem açıcıların unutulmasıdır.
İşte ben o yazıdaki eksikliklerimi gidermeye çalışacağım.
İstiklal Marşı şairi, Safahat'ın yaratıcısı Mehmet Akif Ersoy'la başlamalıyım yazıma.
Denizi gören, onun coşkusunu tadan, üstelik bunun ardında bir görüşü kuran Halikarnas Balıkçısı'nı, Üç İstanbul'la bence bir dönemi en iyi, en renkli anlatan Mithat Cemal Kuntay'ı, yıldızı geç parlayan Nahid Sırrı Örik'i, roman türünün alçakgönüllü temsilcisi Çulluk'un yazarı Mahmut Yesari'yi, popüler romanın bence iyi yazarı Osman Cemal Kaygılı'yı art arda cumhuriyet rafına dizdim.
Roman okurunun oluşmasında tefrika yazarlarının, aşk romanlarının ne kadar büyük etkisi vardır.
Öyleyse Kerime Nadir'e, Muazzez Tahsin Berkant'a, Mebrure Sami Alevok'a, Esat Mahmut Karakurt'a olan borcumuzu ödemeliyiz.
* * *
SUAT DERVİŞ, Reşat Enis, Cevdet Kudret, İlhan Tarus romanın toplumcu gerçekçi çizgisinde yürüdüler, edebiyat tarihindeki yerlerini kim yadsıyabilir?
Sevim Burak, öyküye levanten bir lezzet getirdi. Özgünlüğü eskimedi.
Tahsin Yücel; romanda, öyküde, denemede, çeviride her zaman bir düzey simgesi oldu. Arı dilin en iyi yazarı.
Ferit Edgü'nün öyküleri, Türk edebiyatı ile Batı edebiyatının bileşkesinde, yenilikçi anlatımıyla dikkati çekti.
O, köye köyden olmayan bir yazarın değişik bakışıdır.
Son günlerdeki minimalist çalışmalarının öneminin altını çizelim.
Murathan Mungan, kentin roman diline, Güneydoğu'nun efsanevi içeriğini yerleştirdi. Yalnız orada durmadı, şehrin, Beyoğlu'nun izdüşümünü de yazdı.
Nazlı Eray, öyküye ve romana zekánın izinde fanteziyi getirdi.
Fahri Celal'in öykülerini de bulup okuyamazsınız ama cumhuriyetin seçkin öykücülerinden biridir.
Mehmet Seyda'nın öyküsünü de, romanını da ihmal ettik gibi geliyor. Anahtarcı Salih, benim tiplerimdendir.
Yarın.. Yarın...'ı okuyan benim gibi biri, Pınar Kür'ün, karabasanı, kişilerin psikolojik yanlarını anlatmadaki başarısını teslim eder.
Ayfer Tunç, roman ve roman dışı çalışmalarında; diliyle, üslubuyla yarına uzanan bir edebiyatçı kimliği gösteriyor.
Erendiz Atasü ve Feyza Hepçilingirler, kadın dünyasını ustaca yansıtmalarının yanı sıra, denemede iz sürdüler.
Kuşevinin Efendisi kitabıyla, Türk romanının yarınında söz sahibi olacağını gösteren İbrahim Yıldırım, iyi bir roman okurunun seçeceği yazarlardandır.
Kürşat Başar da genç kuşağın roman anlayışında adı anılması gereken biridir.