Atatürk’ü ve cumhuriyet felsefesini anlamak
Atatürk üzerine yapılan/yapılacak tartışmalarda, onun yaptıklarının arkasındaki felsefeyi anlamak gerekir. Dünden bugüne değişen dünyayı, Türkiye’yi anlamak için bilimsel, nesnel yazılara bugün her zamankinden fazla ihtiyacımız var.
'Bir Önder, Bir Deha, Bir İnsan’ kitabında üç önemli adın yazıları yer alıyor: Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya, Prof. Dr. Şerif Mardin, Prof. Dr. Macit Gökberk.
Üçünü de yakından tanıdım, kitaplarını okudum, Tunaya’nın kitaplarını yayınlayan Hürriyet Vakfı Yayınları’nın yönetim kurulundaydım.
Şerif Mardin de o kuruldaydı.
Macit Gökberk’le Türk Dil Kurumu’nda birlikteydik.
Üçü de Atatürk’ü bilimsel, nesnel ölçülerle değerlendirdi.
Kitabın başında Prof.Dr. Metin Feyzioğlu’nun ‘Başlarken’ başlığı altında bir sunuş yazısı var: “Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde gerçekleştirdiğimiz ve tüm dünyada hayranlık uyandıran Türk Devrimi, söylediklerimizin en açık ispatıdır. Atatürk, milletimizin gerçeklerinden yola çıkmış, her zaferi milletimize önderlik ederek kazanmış ve milletimize mal etmiştir. Türkiye cumhuriyeti hepimizin ortak zaferi, ortak kaderi, aydınlık geleceğidir.”
T. Z. Tunaya ise şöyle açıklıyor: “Sanki her şey Atatürkçülük ve sanki herkes Atatürkçü. Oysa, devrimciler, tarihsel birikimlerin eseridir. Ama, annelerini yumruklayan çocuklar gibi, geçmişi yadsımak ve yeniliklerini kanıtlamak için ondan kopmak isterler. Acımasızdırlar. Ne var ki ‘tarih ana’ bekler ve devreye girer. Bu kısa denemede, bugün’den, dün’e giderek kökler’i araştıracağız.”
Şerif Mardin, Cumhuriyet’in sosyal evrelerini vurguladıklarını anlatıyor: “Bu sunuşumuzda Atatürk reformlarında bulduğumuz ve reform sürecine yaklaşımda bir başlangıç saydığımız dört ‘sosyal veri’ üstünde durarak, bu reformları ortaya çıkaran genel dinamiğin bir kaba şemasını çizmek istiyoruz. Bu dört ‘sosyal veri ‘ şöyle tanımlanabilir.
1.Kişilerin otoritesinden kurallar ve yasalar üstüne kurulu bir anlayışa geçiş. 2. Evren Düzeni’ni anlayışta din’den pozitif bilim anlayışına geçiş. 3. Avam-havas ayrılıklarından halkçı bir topluluğa geçiş. 4. Bir ümmet topluluğundan bir ulusal devlete geçiş.”
Macit Gökberk’in düşünceleri ise şöyle:
“Atatürk, Batı uygarlığına katılma zorunluluğu karşısında Osmanlı devletinin yarım önlemlerden kurtulamayan tutumunu aşacak, bu sıralarda tarihin gidişinde en ileri aşama olan sanayi uygarlığını bütünüyle benimsemenin gerektiği inancını devrimlerin temel direği yapacaktır.”
Bu yazıları okuduktan sonra tarihi süreç içinde Atatürk’ün yaptıklarını daha donanımlı tartışacaksınız.
Fotoğraf albümü de kitabın önemini artırıyor.
