“Kendime Engel Olamıyorum”

Elif Gamze Bozo, Engelsiz Sanat Derneği’nin engellileri toplum yaşamına katmak ve toplumun engelli algısını değiştirmek için başlattığı “Yorgan Altında Kimse Kalmasın” hareketinin önyargıları kıran sıradışı ve fark yaratan rol modellerinden biri.

Elif, 1984 yılında Ankara’da cam kemik hastası olarak dünyaya geldi. Cam kemik hastalığı (Osteogenezis Imperfekta), hafif bir rahatsızlık değil; kemik yapısında da bulunan tip1 kollajenin yapı bozukluğu ile ortaya çıkan ve yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilen bir hastalık. Bu hastalıkta kemiklerde kolay ve sık kırılmanın yanısıra, mavi sklera, diş bozuklukları ve işitme bozuklukları da birlikte görülebiliyor. Cam kemik hastalığı ailevi geçiş gösterdiği gibi, anne ve babanın genetik yapısı normal olduğu halde anne rahminde oluşan mutasyonlar sonucunda da ortaya çıkabiliyor. Ailevi geçişte anne ve babadan biri hastalığa sahipse, çocuktaki hastalık riski yüzde elli. Bu hastalığın ağırlık derecesine göre dört farklı tipi bulunuyor. Ağır olgularda doğumda özellikle kaburga kemiklerinde kırıklar nedeniyle solunum yetmezliği oluşuyor ve bu hastalar kaybedilebiliyor. Hastalığın daha hafif tiplerinde ise, kol ve bacak kemikleri düşme ve basit çarpmalar sonucunda kolayca kırılıyor. Cam kemik hastalığının en hafif şeklinde ise boy kısalığı ve kemik yoğunluğunda düşüklük gözleniyor, kırıklara ise nadiren rastlanıyor. Bu hastalıkta tekrarlayan kırıklar kollarda ve bacaklarda kalıcı şekil bozukluklarına yol açabiliyor. Bu şekil bozuklukları sonucu kişi ayakta duramaz, yürüyemez hale gelebilıyor.

Elif hastalığı nedeniyle ilkokula kabul edilmek istenmedi.Ancak, ailesinin verdiği büyük mücadele sonucunda küçük kızın okula kaydı yapıldı. İlkokul yıllarını Osmaniye’de geçiren Elif Ortaokul döneminde Ankara’ya yerleşti. Sağlık nedenlerinden dolayı okul hayatına Açık Lise’de devam etti. Eğitimini Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü’nde tamamladı. 2008 yılında Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nde fotoğraf sanatı eğitimi aldı. 2011 yılında da Anadolu Üniversitesi’nde Etkili Konuşma ve Diksiyon eğitimi gördü.

2008 yılında Elif Gamze Bozo’nun çalışmalarını içeren  “ Hayata bir de buradan bakınız” adlı bir fotoğraf sergisi açıldı. Elif; 2010 yılında “İlle de Hayat”, 2012 yılında “Gitmek için Aşk Gelir”, 2015 yılında “Kambur Güvercin”, 2016 yılında ise “Kendime Engel Olamıyorum - Senegal”  adlı kitaplarını okuyucularıyla buluşturdu.

10 Haziran 2016 tarihinde yayımlanan “Küçük bir çocuğun rüyası” başlıklı yazımda Elif Gamze Bozo’nun ailesi ile birlikte çıktığı seyahatlerden derlenen “Anadolu’yu Tanıyor muyuz?” adlı fotoğraf sergisinden söz etmiştim sizlere. Elif fotoğraflarını kendi yorumları eşliğinde sunduğu bu sergi ile sanatseverleri Karadeniz’den Doğu Anadolu’ya doğru eşsiz bir yolculuğa çıkarıyordu. Bu projenin hayata geçirilmesini sağlayan Engelsiz Sanat Derneği, söz konusu fotoğraf sergisini dört yıl boyunca binlerce kişiye ulaştırdı.

“Anadolu’yu Tanıyor muyuz?” isimli sergisinin ardından Elif’in yeni bir hayali vardı: Senegal’i fotoğraflamak. Bu yüzden yine yeni bir mücadeleye girmişti. En büyük desteği, her zamanki gibi, Engelsiz Sanat Derneği’ydi. Elif’in hayali yazıldı, çizildi, projelendirildi…

Ve sanatçının yeni sergisinin adının “Kendime Engel Olamıyorum” olması kararlaştırıldı. Sonunda, Elif annesiyle birlikte Ankara’dan 7751 km. uzaklıktaki Afrika’ya gitmek üzere yola çıktı. Kimse ona engel olamadı…

Elif Gamze Bozo’nun “Kendime Engel Olamıyorum – Senegal” adlı fotoğraf sergisi

29 Kasım’da Taksim’deki Olympus Fotoğraf Galerisi’nde açıldı. Bu olağanüstü sergiyi büyük bir zevk ve hayranlıkla gezdim. Senegal’li çocuklara, kadınlara, işçilere Elif ile birlikte Elif’in gözünden bakabilme fırsatını yakaladım.

Elif, Engelsiz Sanat Derneği ile birlikte çıktığı yolda toplumun ötekileştiren yüzlerini kadrajına yansıtmayı amaçladığını söylüyor. Alman edebiyatçı Goethe’nin “Başka bir toplumun kültürünü öğrendiğinizde dünyada savaşlar biter.” sözlerini hatırlatıyor ve kendisinin bu hayali yaşatmak için yola çıktığını kaydediyor. “Senegal’de yalnızca fotoğraf çekmedim. Çocukları kucağıma aldım. Çalışan kadınlarla dertleşip kucaklaştım. Bunları yaparken her anımı yazdım.” diyor. Ve bu söylediklerinin gerçekliği sergilenen fotoğraflarında açıkça görülüyor.

“Bu proje sadece benim için değil, başka engellilere ve engelli ailelerine de cesaret verecek bir projeydi.” diyor Elif Gamze Bozo. Onun, bir hayal uğrunda, engelini yok sayarak bu kadar uzun bir seyahati göze alıp amacına ulaşmış olması gerçekten de tüm engellilere cesaret veriyor. Bana kalırsa sadece cesaret vermekle de kalmıyor, onlara ümit aşılıyor.

Şimdi Küba’ ya gitmeyi ve oradaki yaşamı fotoğraflamayı hedefliyor Elif. Eminim ki, kendine olan inancı ve hayranlık yaratan cesareti bu hedefine de ulaşmasını sağlayacak. 

Elif’e baktığımda çok güzel bir yüz, pırıl pırıl parlayan bir çift göz ve o güzel yüze yansımış kocaman bir yürek görüyorum. ‘Engel’ kelimesini yaşamından silip atabilmiş ‘engelsiz bir engelli’ ve çoğu kişiden çok daha üretken bir birey o. Ben dâhil tüm engelliler için övünç kaynağı sevgili Elif Gamze Bozo.

Teşekkürler Elif, iyi ki varsın… Senden öğreneceğimiz daha çok şey var… Bir sonraki sergini heyecanla bekliyoruz…

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…

Not: 32 fotoğraftan oluşan sergi, Gümüşsuyu İş Merkezi’nde (Dümen Sokak No.11) 12 Aralık 2017 tarihine kadar açık kalacak. Fırsat bulursanız görmenizi öneririm.