Yunus gövdeli su ejderhası

Ä°lk yapılan tasarımı, bundan 32 yıl önceye denk geliyor. Åžekli yıllar içinde sürekli deÄŸiÅŸim gösterdi. Suyun üzerinde kayarak gitmesi ve dalgaların üzerinden atlayarak sürat yapması için geliÅŸtirildi. Zaman içinde gövdesi bir yunusu, günden güne güçlendirilen motoru ise çıkardığı sesle bir ejderhayı andırdı. Kısa sürede ekstrem sporlar arasında yer aldı. Bilinen adıyla jet- ski’den yani deniz motosikletinden söz ediyoruz.Deniz motosikletinin geçmiÅŸi, 1971-1972 yıllarına, bir baÅŸka deyiÅŸle 32 yıl öncesine dayanıyor. Ä°lham kaynağı ise karada kullanılan motosiklet.Belçika’daki göllerde suyun üzerinde hız yapmayı planlayan 3-5 genç, fiberden küçük deniz araçları yaptı. Bunların arkalarına da dıştan takma deniz motorlarını taktı. Ä°lk denemeler çok baÅŸarılı deÄŸildi. Gövdesi bir sandala benziyordu. Hatları kabaydı. Åžimdikilerle kıyaslanamayacak kadar cılız motorları vardı. Ama denizin üzerinde karadaki motosiklet gibi gidiyordu.Ä°LK BELÇİKA’DA DOÄžDUSürekli yenilenen çalışmalar zamanla ilerledi ve deniz motosikletinin ilk prototipi böylelikle oluÅŸturuldu. Yeni alet önce Belçika’da, sonra deniz kıyısındaki Avrupa ülkelerinde ilgi gördü. Oradan ABD’ye ve diÄŸer baÅŸka ülkelere de sıçradı.Sürat motorları gibi büyük deÄŸildi ama onlar kadar hız yapıyordu. Ayrıca küçük ve çevikti. Otomobilin arkasına baÄŸlanarak küçük römorklarla veya kamyonetlerin arka kasasında rahatlıkla bir yerden bir yere naklediliyordu. Evin garajında veya bodrumunda rahatlıkla saklanabilmesi önemli bir avantajdı.JET-SKI ASLINDA BÄ°R MARKABalık tutkunlarının, kıyıları gezmeyi sevenlerin ilgisi deniz motosikletine artı puan kazandırdı. Ve o günden bu günlere gelindi. 1972’de üretilen ilk modellerden ikisi ÅŸimdilerde Avrupa Deniz Motosikleti Federasyonu BaÅŸkanı olan Van Heats’ın Zürih’teki ofisinin bir köşesinde sergileniyor.Deniz motosikletinin ünü, kısa sürede önce Japonya’ya sonra da diÄŸer UzakdoÄŸu ülkelerine sıçradı. Deniz üzerindeki bu doyumsuz keyif için Yamaha, Kawasaki, Honda, Seadoo ve Polaris baÅŸta olmak üzere birçok ÅŸirket deniz motosikletleri üretmeye baÅŸladı. Japon Kawasaki firması ilk modellinin adını jet-ski koyarak piyasa sürdü. Bu arada özellikle ülkemizdeki Kawasaki’nin ürettiÄŸi jet-ski modelinin adı o kadar benimsendi ki, markası ne olursa olsun deniz motosikletleri toplumun genelinde ‘jet-ski’ diye anılmaya baÅŸlandı.TÃœRKÄ°YE’YE 1986’DA GELDÄ°Ãœlkemizin ticari olarak deniz motosikleti ile tanışması, 1986 yıllına rastlıyor. O yıl Ä°stanbul’da düzenlenen Boat-Show adlı deniz araçları fuarına ilk kez bir deniz motosikleti getirilip sergilendi. Getiren kiÅŸi ise Kapalıçarşı’da halıcık yapan bir esnaftı. Yurtdışında görüp ‘Acaba Türkiye’de tutar mı’ diyerek satın aldığı deniz motosikletine 6 milyon lira etiket koydu. Bu yıllarda o fiyata ithal otomobiller bile satılıyordu. Bir otomobille aynı fiyata satışa çıkan deniz motosikleti alıcı bulamadı.BODRUM’DAN ÃœLKEYE YAYILDI1987 yılında ise bir Alman firması Bodrum’a 4 deniz motosikleti getirerek pazar araÅŸtırmasına baÅŸladı. 10 tatil köyünde toplam 50 motosikletin çalıştırılması için anlaÅŸmalar imzalandı. Aynı yaz UzakdoÄŸu’dan deniz motosikleti ithalatına baÅŸlandı.1988 yılında Bodrum’da 3 kuruluÅŸun turistlere deniz motosikleti kiralama iÅŸi bayağı tuttu. Aynı yıl Vakkorama da, ilk defa deniz motosikleti yarışması düzenledi. Ä°kisi kadın 30 sporcu katıldı yarışmaya. Yarışmanın serbest ve akrobatik dallardaki ÅŸampiyonu Ä°TÃœ Uçak MühendisliÄŸi ve Uzay Bilimleri Fakültesi yüksek lisans öğrencisi Cenk Sezgin oldu.Deniz motosikletinin ilgi görmesi, yarışlarının yapılması, KuÅŸadası ve Antalya’da birçok giriÅŸimciyi tetikledi, birçok yeni yer açıldı. İşçi permisi ile yolcu beraberindeki eÅŸya konumunda ülkeye çok sayıda deniz motosikleti sokuldu.VE OTELCÄ°LER Ä°ÅžE EL ATTI1990’lı yıllarla birlikte tatil beldelerindeki sahillerde deniz motosikleti kiralayan birçok kiÅŸi çıktı. Otel ve tatil köyü sahipleri onlara plaj korsanları adını taktı. Çünkü deniz motosikletlerinin 10 dakikasının ortalama 25-30 Mark, saatinin ise 200 Mark olması otel yönetimlerinin iÅŸtahını kabarttı. Pastadan pay almak isteyen oteller kendi bünyelerinde su sporları bölümleri açarak deniz motosikletlerini kendileri kiralamaya baÅŸladı.Bugün artık deniz motosikleti, Türkiye’nin güneyinde neredeyse her gittiÄŸiniz yerde bulabileceÄŸiniz bir eÄŸlenceye dönüşmüş durumda. Bazen hatalı kullanımı yüzünden neden olduÄŸu tatsız kazalar olsa da, bazen benzini bitince açık denizde kullanıcısını ortada bıraksa da, birçok kiÅŸi için yine de en zevkli su sporlarından biri.200 METRE AÇIKTA KULLANILABÄ°LÄ°YORDeniz motosikleti Türkiye’de en fazla Antalya bölgesinde ilgi görüyor. Antalya’yı Bodrum, Fethiye, KuÅŸadası, Bandırma, Erdek ve Samsun takip ediyor. Marmaris kıyılarında ise deniz motosikleti tehlikeli olarak görüldüğü için yasak. Kıyının 200 metre açığında kullanılabiliyor. Çünkü Türkiye’de kıyıdan 200 metre açığa kadar olan bölüm yüzme hattı kabul ediliyor. Ticari faaliyetlerde bulunanlar rotalarını ÅŸamandıralarla belirlemek zorundalar. Bodrum’da kiralama ÅŸirketlerinin motosikletlerinin üzerinde otomatik durdurma sistemi var. Ana merkezden 3 kilometre menzilli olarak çalışan sistemde aşırı sürat yapan tehlikeli kullananların menzil dışına doÄŸru gitmek isteyenlerin motosikletleri uzaktan kumanda ile ‘off’ durumuna getiriliyor. Böylelikle hem kazaların örüne geçiliyor hem de Bodrum’un karşısındaki Yunan adası Kos’a iltica etmek isteyenler uzaktan kumanda ile önleniyor.25 BÄ°N DOLARA BÄ°LE SATILIYORDeniz motosikletlerinin Türkiye’de üretimi yok. Yurtdışındaki firmalardan ithal ediliyor. Fiyatları ise 7 bin ile 25 bin Amerikan Doları arasında deÄŸiÅŸiyor. Pahalı olanların tabii ki motorları daha güçlü. Ãœzerilerinde yön bulma aleti GPS, far, aydınlatma, gibi birçok aksesuvar var. Ucuz olanlar ise düşük hızlı. Bunlara stand-up tipi deniliyor. 2 zamanlı motorları var. Daha fazla yakıt harcıyorlar ama avantajları atak ve çevik olmalırı. Bu nedenle sportif ve yarış amaçlı kullanılıyorlar. Sporcunun üzerine oturacağı bir yer yok. Ayakta durularak kumanda ediliyor. Bu nedenle hızla giderken üzerinde durmak maharet istiyor.Ä°kinci tip olanları, Runa-boat diye tanımlanıyor. Bunların 4 zamanlı motorları var. Yüksek hıza sahipler ve düşük oranda yakıt harcıyorlar. Bunların üzerinde oturma yerleri var. Bazılarına 3 kiÅŸi birden binilebiliyor. Genellikle sahillerde kiralanan deniz motosikletleri bu tip. Yıllık Türkiye pazarında satış rakamları 300 adet civarında.15 LÄ°SANSLI SPORCUSU VARDeniz motosikletleri 2002 yılında federasyon bünyesine girdi. Jet Sporlar Federasyonu olarak 15 lisanslı sporcusu var. Milli takımı oluÅŸturmak için çalışmalar sürüyor. Åžu sıralar Cenk Sezgin baÅŸkanlığında oluÅŸturulan, 3 kadın ve 6 erkekten oluÅŸan 9 kiÅŸilik bir gösteri takımı var. Ekip, insanlara bu sporu sevdirmek için çeÅŸitli yerlerdeki aktivitelere, yarışmalara katılıyor.KÄ°RA ÃœCRETLERÄ°Deniz motosikletleri ülkemizde yat sahipleri tarafından da tercih edilirken satın alanların büyük bir bölümü kiralama iÅŸi yapan ÅŸirketler. Çünkü bu iÅŸte büyük paralar var. 10 dakikalık kiralama süresi 45 milyon, 15 dakikalık süresi ise 65 milyon lira civarında.Â