Yılbaşı şehirleri

NEW YORK

Sokakta eğlence bedava, VIP restoranda 1500 dolar

New York’ta 1906’dan bu yana her yılbaşında gözler Times Meydanı’ndaki binanın tepesine çevrilir. Gece yarısı dev kristal aşağı düşer, uğurlanan yılın neonları söner, yeni yılı müjdeleyen neonlar yanar. 10 saniyelik gösteriyi izlemek üzere, 1 milyon kişi saatlerce sokaklarda beklerdi. Karşılığında sadece onlar tanık olurdu bu şova. Artık durum değişti. 10 yıldır, ünlü şarkıcı ve gruplar sahne alıyor, havai fişek ve konfeti gösterileri yapılıyor, kutlamalar TV’den naklen yayımlanıyor.

11 Eylül sonrasında, Times Meydanı’nda güvenlik önlemleri çok sıkılaştırıldı. En geç saat 20.00’de meydanda olmak gerekiyor gösteriyi izleyebilmek için.

Çünkü bu saatte çevredeki tüm yollar trafiğe kapatılıyor. Sonrasında meydan içinde yer değiştirmeye bile izin yok. İçki şişesi yasak. Tuvalete ulaşma ihtimali de zayıf. Sıcaklığın eksi 10 dereceye kadar düşebildiği düşünülürse, zorlu bir sınav. Çok sıkı giyinmek, şapka ve bot kullanmak gerekiyor.

Yılbaşını Times Meydanı’ndaki 100 civarından restorandan birinde geçireceklere polis ayrıcalık sağlıyor. Rezervasyon biletiyle istenilen saatte polis kordonunu aşıp meydana girmek mümkün. İsterseniz saat 11.45’te bile restorandan sokağa çıkabiliyorsunuz.

Aslında New York’ta, hiç para harcamadan, hatta yanınıza cüzdanınızı bile almadan doyasıya eğlenerek girebilirsiniz yeni yıla. İyi bir yemek ve şampanya için ise birkaç yüz dolar ayırmak gerekir.

Yılbaşında Bronx Hayvanat Bahçesi’nda aile ortamında kutlanan yılbaşı binlerce kişiyi bu bölgeye çekiyor. Farklı bir karnaval yaşanıyor. Işıklandırılan geyik, deve, kaplan, timsah ve maymun heykelleri arasında noel şarkıları söyleniyor. Cambazlar, kostümlü karakterler gösteri yapıyor. Heykeltraşlar buza heykeller yontuyor. Tiyatrocular çocuklara masallar anlatıyor. Astor Court adlı meydanında yeni yıl için geri sayım yapılıp, ardından konfeti yağmuru başlıyor.

New York Filarmoni Orkestrası’nın Lincoln Center’daki geleneksel yılbaşı konserinin başlama saati 19.30. Bu yılın başlığı "The Romantic Violin." Solisti Grammy’li kemancı Joshua Bell. Programda Çaykovski, Saint-Saens ve Ravel’in eserleri var. Konserden sonra izleyiciler salonun dışındaki meydanda vals yaparak yeni yılı karşılayacak.

Eğer çok enerjikseniz yeni yıla Central Park’ta koşarak girebilirsiniz. New York Road Runners Club’ın geleneksel partisi "The Emerald Nuts Midnight Run" saat 22.00’de başlayacak. Kıyafet balosuna benzeyen partide en ilginç kıyafeti giyen ödül alıyor. Kostümlü geçiş töreninin ardından yılın son dakikalarında 6 kilometrelik koşu başlıyor. Birincinin ödülü 500 dolar. Ardından havai fişekler uçuşuyor.

Sükunet arıyorsanız Jivamukti Yoga Okulu’na uğrayın, giriş için üye olmak gerekmez. Saat 21.00’den yeni yılın ilk dakikalarına kadar mauna, yani konuşmadan yoga yapılacak. Sonra müzikli eğlence başlayacak. Acıkanlara çay eşliğinde vejetaryen kurabiye ikram edilecek.

New York’un kasap semti Meatpackink, 10 yıl önce eğlence ve modanın gözde mekanı oldu. Birkaç sokağa sıralanan restoran ve gece kulüpleri şimdilerde kentin en iyileri arasında. 24.00’ten önce rezervasyonsuz girmek imkansız. Mutlaka şık giyinmeniz gerekiyor. Gansevoort Hotel, Spice Market, STK, Vento Trattoria, Pastis, Cielo, PM, Lotus’ta yılbaşının maliyeti 250 dolar.

Kentin en iyi restoranına uğramak istiyorsanız, listenin başına Rainbow Room’u yazın. Rockefeller Center’ın 65’inci katında. Siyah smokin giyip, kişi başına 1500 dolar ödemeniz gerekiyor. Karşılığında New York’ta atılan tüm havaifişekleri görecek, osetra havyarlarıyla başlayan iddialı bir mönüyü tadacak, orkestra eşliğinde vals yapabileceksiniz.

Webster Hall, New York’un en büyük diskosu. 17 yıldır çılgın partilere ev sahipliği yapıyor. Dört katlı diskoda saatler 24.00’ü gösterdiğinde binlerce balon pisttekilerin üstüne bırakılıyor. En ünlü DJ’lerinin sahneye çıktığı diskoda, yaşı 21’den küçüklere içki yok. Sabaha kadar sürecek partinin yemek, kahvaltı dahil VIP bilet ücreti 300 dolar.

Beyonce, Oprah Winfrey, Heidi Klum, Roberto Cavalli, Lucy Liu, Mariah Carey, Jessica Simpson, Marc Jacobs gibi ünlülerle karşılaşmak istiyorsanız 42’nci Cadde’deki Cipriani’ye rezarvasyon yaptırın. 165 dolar ödeyip, gökdelenin tepesinden New York’u kuşbakışı izleyip, şampanya yudumlamak, dev ekrandan Times Meydanı’ndaki geri sayımı takip etmek mümkün. VIP masaları çok özel müşterilere veriliyor. Çok ünlüler küçük odalara geçiyor. Gecenin sürprizi ise ismi açıklanmayan DJ. Razi CANİKLİGİL/New York

SYDNEY

Noel Baba plajda bikinililerle, havai fişekler körfezin 16 noktasında

Sıradan bir Avustralyalı’ya "Alışveriş, barbekü, havai fişek, tatil size neyi hatırlatıyor" diye sorsanız yanıtı "Noel-Yılbaşı" olacaktır. Güney Kutbu’na birkaç bin kilometre uzaktaki "dünyanın dibi" denilen Avustralya’da yılın bu dönemi çok farklı yaşanır. Kuzey Yarıküre’deki ülkelerde kar vardır, Avustralyalılar ise ocakta güneşe, yaza doyar. Noel-yılbaşı haftasında ofisler kapanır, fabrikalar şalter indirir, çoğunluk tatile gider.

Özel günleri olağanüstü şovlarla süslemesini beceren Sydneyliler, noel-yılbaşı dönemini dünyayı kıskandıracak güzellikte yaşar. Ortodokslar’ın 6-7 Ocak’ta kutladığı Noel, yani Hz. İsa’nın doğumgünü Katolik Avustralya’da 25 Aralık’tadır. Evler, işyerleri kasım ortalarında noel ağaçlarıyla süslenmeye başlar. Binlerce ampulun saldığı ışık seline boğulan evlerdeki Hz. İsa ve havarilerinin minik heykelleri bazen o kadar güzeldir ki, ulusal basında haber olur. Kimi evler, önlerine kiliseler için bağış kumbarası koyar. Alışveriş merkezleri dolar, taşar. Personelleri Noel Baba kılığına girer. Kentin meydanlarında, pazarlarında kilise koroları ilahiler söyleyip, bağış toplar. Adım başı noel babaya rastlanır.

24 Aralık akşamı aileler noel sofrasına oturur. Sıcakta hindi ağır geldiği, genç kuşağın mönüsünde deniz ürünleri ağırlıktadır. Ertesi sabah kiliseler dolar taşar. Günde birkaç kez tekrarlanan ayinlerde yer bulabilmek için saatlerce sıra beklenir. Peki kiliseden çıkanlar nereye gider? Tabii ki Sydney’in dünyaca ünlü Bondi Plajı’na. 40 bin kişinin doldurduğu plaj ünlü bir geleneğin merkezidir: Noel Baba’nın bikinili kızlarla fotoğraf çektirmesine.

Diğer özgün noel geleneği ise, 1937’de Melbourne’lu radyo programcısı Norman Banks’ın başlattığı Carols by Candlelight ilahi konserleri. Kentin en büyük açık alanlarından Domain’de 100 bini aşkın Avustralyalı toplanır. Ellerde mumla, sahnedeki koronun söylediği The Three Drovers, Six White Boomers, Aussie Jingle Bells, ilahilerini dinler. TV’ler canlı yayın yapar. Bu arada semt itfaiyecileri noel baba kılığında, araçların sirenlerini çalarak caddelere çıkar, çocuklara şekerleme dağıtır.

26 Aralık’ta "Boxing Day Test" adlı turnuvada Avustralya Kriket Milli Takımı başka ülkenin milli takımıyla bir maç yapar. Hobart’ta sona eren ünlü yat yarışı aynı gün Sydney Körfezi’nden start alır.

Sydney’de yılbaşı ise dünyanın en büyük havai fişek gösteri demektir. Her yıl gösteriye farklı bir tema seçilir. Temanın sembolü Harbour Köprüsü’ne asılır önceden. Bu yılın teması "The Time of Our Lives." Sydney Körfezi’nin 65 kilometrelik kıyı şeridinde, tam 16 noktadan havai fişekler atılacak. Eşzamanlı olarak 20 dakika radyolardan özel müzik yayını yapılacak. Birkaç milyon dolarlık gösteriyi, The Rocks, Darling Harbour, Circular Quay’den izleyenler yeni yılın ilk dakikalarında, ünlü gelenekleri doğrultusunda, karşısına çıkan herkesi coşkuyla öpecek. Levent AĞAÇAYAK/Sydney

BERLİN

Kutsal dualar, sıcak şaraplar eşliğinde mum ışıklı günahlar

Yeni bir yıla girerken, yeni umutlarla bezenmiş, öpüşmeler, sarılmalar için ideal mekan aradığında çoğu kişinin aklına Paris, Prag, romantik bir Akdeniz kıyısı ya da tropikal ada gelir. Lakin, bugüne kadar hayal kurarken Berlin’i ıskalamışsanız yazık etmişsiniz demektir. Eğer çok geç değilse bari bu yıl kaçırmayın, Berlin’li bir hayal kurun ve gerçekleştirin derim!

Berlin her Noel ve yeni yılda ışıl ışıldır. Kendinizi ışıltılı bir Samanyolu’nun altında yolculuğa çıkmış gibi hissedersiniz.

Noel’in kutsiyeti rastgele girdiğiniz bir kilisede orgdan yükselen temalarla sizi kucaklarken, bilirsiniz ki sosis kokan büfelerin laternalı müziği eşliğinde içeceğiniz Glühwein (sıcak şarap) sizi, kentin eğlence hayatına atmak için hınzırca pusu kurmuştur. Eğer yolunuz bir de Mitte semtindeki Oranienburger Caddesi’ne düşerse, o cümbüş atmosferindeki şehvetli günahkar eğlencelerde, kilise ayininde ettiğiniz dualara, kutsi sevaplara heyhat geçmiş ola!

Ama isterseniz, 31 Aralık gece yarısı yeni yıl cümbüşünün doruğa çıktığı Brandenburg Kapısı’nda, 700 bin kişilik eğlenceye de dalabilirsiniz. Kalabalık sizi korkutmasın; itiş kakışın, tacizli elleşmelerin yeri yoktur bu meydanda. Kenarlarına yerleştirilmiş büfelerde dünya mutfağının yüzlerce ürünü sunulur. Zarif hanımlara öncelikli olduklarını hissettiren centilmen beylerle, hanımların zarif tebessümleri, ortak şampanya kadehleri dikkat çeker. Nezaket, meydan kenarına yerleştirilen tuvaletlerin önünde de devam eder. Çok geçmez göz flörtleri, sözel iletişime dönüşür, yeni tanışıklıkları havai fişeklerin renk cümbüşü sarmalar.

Berlin’de yeni yılda sadece havai fişek şenliği izlemezsiniz, aynı zamanda bir medeniyet şöleni yaşarsınız. Eğer zaman fukarası değilseniz mutlaka birkaç gün izin alın Berlin’e gelirken. Zamanınız olsun ki, Berlin duvarlarını geçmeye çalışırken kurşunlananların anısına, 2008’in getirdiği umutların şerefine bir mum da siz yakın. Gestapo’nun işkence odalarını, Humboldt Üniversitesi’nin önünde Nazilerin yaktıkları kitapları anımsayın, Kızıl Ordu askerlerine adanmış ve hálá yanan meşalelerin ışığından geçerken geçmişini inkar etmeyen bir kentin dürüstlüğüne tanık olun.

Yeni bir yılda Alman mutfağını es geçmeyin. Korkmayın sakın! Almanlar ünlü yiyecekleri soslu domuz bacağını, kırmızı ya da beyaz lahanalarını iştahla yerken siz de farklı lezzetler keşfedeceksiniz. Restoranları dolduran Almanların dev bardaklarını kaldırıp, bir ağızdan söyledikleri marş karışımı şarkılarını dinleyin, "Prost-Şerefe" seremonileri izleyin. Unutmayın bu kentte yeni yılı bir arada kutlayacağınız 200 bin Türk yaşar. Ve biz Türkler ayrı bir zenginliğiz. Görmelisiniz!

Dünyanın hiç bir kenti size yeni bir yılda bu kadar geniş bir alaturka ve alafranga tercih zenginliğini sunamaz. Berlin’e ilk gelenler, eminim ıskaladıklarına hayıflanacaklardır. Lakin, Berlin bağışlayıcıdır; hele Noellerde ve yeni bir yılda... Aydın ULUN/Berlin

MOSKOVA

Mahallelerde havai fişek yarışı, Kızıl Meydan’da şampanya çeşmesi

Yeni yıl akşamı saatler gece yarısını gösterdiğinde Rusya’da abartısız akan sular bile durur. O anda birileri Rusya’ya saldırsa, tek el ateş etmeden ülkeyi fethedebilir. Tabii gökyüzünü aydınlatan havai fişek cümbüşünü açılan karşı ateş zannedip kaçmazsa.

Rusya’da yeni yıl kutlamaları II. Dünya Savaşı sonrasında, Stalin’in ölümüyle bu hali aldı. Sovyet döneminde ideolojik resmi kutlamalardan soğumuş Rus halkı, kilisenin de kökü kazındığı için dini bayramlara rağbet göstermiyordu. Yılbaşı ülkenin milli şölen gününe dönüştü. SSCB’nin yıkılması geleneği değiştirmedi.

Kutlama hazırlıkları 20 öncesinden başlıyor. Alışverişlerin yıldızı alkollü içkiler, gıdalar. İki haftada, Rusya’nın yıllık iç ticaret hacminin 20’de biri gerçekleşiyor. Yeni yıl gecesi 143 milyon nüfuslu Rusya’da en fakir ailenin sofrasında bile mayonezli dev oliviye salatası, 500 gram kaliteli sucuk, füme balık, bir şişe şampanya muhakkak yer alır. 30 yıldır, 31 Aralık ikindisi, Rus televizyonu mutfakta hazırlık yapan kadınların izlemesi için Eldar Rezanov’un "Kaderin Cilvesi veya Sıhhatler Olsun" filmini gösteriyor. Yanlışlıklar komedisi olan film 31 Aralık günü geçiyor, sürpriz bir aşkla bitiyor. Bu yıl ikinci bölümü hazırlandı. İlk versiyon yine TV’de izlenecek, 1 Ocak’ta yeni bölüm sinemada gösterime girecek.

Saatler 23.00’ü gösterirken Rusya’da şehir ve kasabalar boşalır. Sokakta in cin top oynarken, millet masa başında karnını doyurmaya başlar. Gece yarısına 10 dakika kala son 8 yıl olduğu gibi ekrana Devlet Başkanı Vladimir Putin çıkarak birkaç cümleyle akıllı sözler eder, halkın yeni yılını kutlar. İşte bu andan sonra cümbüş başlar. Gökyüzünde belki de milyonlarca havai fişek patlar. Evler ve mahalleler arasında "Kimin havai fişek buketi daha güzel. Kiminki daha yükseğe uçtu" yarışı başlar.

Ardından şampanya şişeleriyle halk sokaklara dökülür. Bir bölümü Kızıl Meydan’da buluşur, şampanyanın, votkanın çeşme olup aktığı eğlencelerini sürdürür. Başkaları hısım akraba ziyaretine gider. Ancak bu yıldan itibaren, yılbaşında, sokaklarda ve Kızıl Meydan’da içkiyle dolaşmak yasak. Yasağın "yasalar delinmek için yapılır" diye düşünen Rus halkını durduracağı şüpheli.

Ve Ruslar çok geç ayılır. 10 gün sürecek yeni yıl bayramından sonra ilk işbaşı 9 Ocak’tadır. Nerdun HACIOĞLU/Moskova

LONDRA

Yılbaşı çılgınlığı Trafalgar’da ışık şöleni Thames kenarında yaşanır

Londra’da yılbaşı gecesi denince akla on binlerce kişinin yeni yıla girmek için akın ettiği Trafalgar Meydanı gelir. O kadar izdiham olur ki can güvenliğini korumak için büyük güvenlik önlemleri alınır, West End’de yollar trafiğe kapanır, metro erken kapatılır. Buna neden, yıllar önce yüz bin kişinin doldurduğu meydanda, havuza elbiseleriyle atlayıp kontrolden çıkan sarhoş kalabalıkta iki kişinin ölmesi.

Yabancısı, İngilizi, herkes geceyarısı yaklaşırken alabildiğine içer ve Trafalgar’da kurtlarını döker. Buranın bir başka özelliği de herkesin yeni yılı kutlarken birbirini öpmesidir. Erkekler güzel kızları öpmek için meydana akın eder. Genç, güzel kızlar da dudaktan öpüleceklerini bile bile Trafalgar Meydanı’na gelirler. 2000 yılında üç milyon kişi Millenium’u burada karşıladı.

Yılbaşında Londra merkezinde eğlencenin nabzı opera ve müzikallerin merkezi Covent Garden civarında atar. Dev yapının içindeki açık alanlar, küçük meydanlar, çevresindeki geniş alan neşeli kalabalıklarla dolar. Her hafta sonunda ağzına kadar dolan barların, pubların, restoranların kapısındaki kuyruklar sokaklara taşar. Covent Garden’da ilginç dekoruyla dikkat çeken Sarastro ve Papageno, bu yılbaşı da opera sanatçılarını sahneye çıkaracak.

Yolunuz Covent Garden’a düştüyse, yaklaşık 10 dakikalık yürüyüşle sinemaların merkezi Leicester Meydanı’na uğrayabilirsiniz. Dünyanın dört bir yanından gelen sokak müzikçileri, gösteri grupları yılbaşında bölgeyi dolduran turistlerden para toplamak için hünerlerini sergiler. Meydanın hemen ardındaki China Town’da geç saatlere kadar yemek servisi yapılır.

Uzun yıllar Londra’da yılbaşı gecelerinin en önemli turistik etkinliği Trafalgar Meydanı buluşması ve Big Ben’in 24.00’ü çalmasıydı. Sydney ve Paris’teki havai fişek gösterilerinin tüm dünyanın ilgisini çektiğini, Londra’yı gölgelediğini fark eden yerel yönetim 2005’te London Eye üzerinden havai fişek gösterilerini başlattı. Artık Londralılar bu gösteriyi izlemek üzere gece yarısı Thames Nehri’nin iki yakasına akın ediyor.

Türkiye’den yılbaşını geçirmek üzere Londra’ya gelenlerin çoğu Dorchester, Hilton gibi lüks otellerinde düzenlenen gecelere adam başı 200 sterlin ödeyerek yeni yıla giriyor. Londra’ya ayak basar basmaz Türkiye’yi özleyenler ve bu kentte yaşayan Türklerin bir kısmı West End’de uluslararası üne sahip Efes 1, Efes 2, Özer, Sofra, Ishtar lokantalarına koşuyor. Efes 2’nin Bolulu sahibi Kazım Akkuş, "Yılbaşı gecesi müşterilerimizin yüzde 70’i Türk. Türkiye’den gelenlerin çoğu yılbaşına bizde giriyor" diyor. Londra’nın en iddialı restoranlarından Özer ve Sofra’nın sahibi Hüseyin Özer de, yılbaşı gecesi lokantalarının Türkiye’den gelenlerle dolup taşacağını söylüyor. Faruk ZABCI/Londra

PARİS

Gece boyunca Seine Nehri’nde tekne turu, yeni yıla girerken Champs-Elysees şovu

Bir açık hava müzesidir Paris. Biraz moda ve sanat, biraz romantizm. Güzel düşler ve umulmadık sürprizler mekanı. Aralık ayının ortasında başlar şölen. Zafer Takı ile Concorde Meydanı’nı birbirine bağlayan Champs-Elysees ile kentin en önemli tarihi eserleri birbirinden hünerli sanatçılar tarafından ışıklandırılarak süslenir. Concorde’tan bulvar boyunca ilerlediğinizde ışık denizine gömülür, rengarenk bir dünyada kaybolursunuz. Bu ahenkli ışık festivali gözlerinizi kamaştırır. Ruhunuzun derinliklerine kadar inen, bitmesini istemediğiniz büyüleyici bir dünyaya götürür. Yılbaşı gecesi lüks oteller, restoranlar, brasseriler, barlar, gece klüpleri ve cafeler tıklım tıklım doludur. Bir restorandan akordeon sesi, diğer gece kulübünden Brezilya Sambası, bardan Rus Kalinkası, yanıbaşından salsa ya da caz taşar sokaklara. Edith Piaf duyulur bazen, içmeden sarhoş eder.

Champs-Elysees bulvarı ve Eyfel Kulesi etrafındaki meydanlar, yılbaşı akşamı saat 17.00’den sonra tamamen trafiğe kapanır. Trocadero, Etoile, Concorde, Madeleine, Opera, Republique, Bastille, Saint Michel, Saint Germain, Pantheon, Montparnasse, Invalides meydanlarından insan seli akar. Parisli aşıklar kenti Rive Gauche (Sol Yaka) ve Rive Droite (Sağ Yaka) olarak ortadan bölen, üzeri farklı mimaride 26 güzel köprüyle bezeli Seine Nehri çevresinde buluşur. Tam 24.00’de Trocadero Meydanı’ndaki Chaillot Sarayı’nın altından ve Eyfel Kulesi’nden muhteşem bir havai fişek gösterisi başlar. Champs Elysees’de toplanan yaklaşık 1 milyon, Eyfel’in etrafındaki 500 bin kişi bu gösteriyi izler. Birbirini tanısın tanımasın sarılarak öpüşürler, ellerindeki bira, şampanya, viski şişelerinden karşılıklı ikram ederek "Bonne anne" diye çılgınca bağırırlar. Kentin simgesi, Demir Lady yani Eyfel Kulesi 20 bin ampulle donatılmıştır. Saat 01.00’de diğer ışıklandırmaları söndürülür, sadece pırlanta renkli, hareketli ampulleri yanık kalır. Ve bir başka görsel şölen başlar.

Metro saat 17.00’den sabahın ilk saatlerine kadar ücretsiz hizmet verir. Yılbaşı şenliğinin bir drama dönüşmemesi için polis, yüzlerce doktor, hemşire, itfaiyeci sabaha kadar kent merkezinde görev yapar. Muhafazakar ailelerin, yalnız genç kadınların saat 22.00’den sonra bu bölgelerde dolaşması tavsiye edilmez.

Yılbaşının en gözde restoranları Seine Nehri’nde seyreden "Bateaux Mouche" isimli gemilerdir. Güvertelerinden yükselen müzik, nehrin iki yakasındakilere keyif verir. Pont Neuf, Alma Meydanı ve Eyfel’in altından binilen gemilerden ışıklandırılmış kenti izlemenin zevki doyumsuzdur. Paris’te yılbaşı gecesi daha önce rezervasyon yaptırmayanlar, saatlerce kuyrukta beklemeyi, hatta sonunda aç kalmayı göze almalı. Lido, Moulin Rouge ya da Crazy Horse türü ünlü gece kulüpleri, Four Seasons-George V, Ritz, Plaza Athena gibi lüks otellerde de özel eğlencelerle yeni yıla girmek mümkün. Ancak kişi başına 500 ila 1000 Euro ödemek gerekiyor. Muammer ELVEREN/Paris