Yanlış seçim cüzdanı da ayakları da yakabilir

1990’lardan bu yana gelişen trekking botları, doğa yürüyüşçülerinin hayatını iyice kolaylaştırdı. Bir trekking botu alırken ilk dikkat etmeniz gerekenler; tabanın kaymaması, su ve kar geçirmezliği,  nefes alabilirliği ve ağırlığı. Renk, model ve fiyat üzerinde çok fazla durmamakta fayda var. x

YAZLIK VE KIŞLIK FARKLI

Yazlık botun çok iyi havalandırma sağlaması, bileği koruması ama hafif ve yumuşak olması gerek. Gore-Tex teknolojiye sahip botlar yazın uygun değil. Güneşin zararlı ışınları da gore-tex astar için zararlı. En iyi yazlık trekking botları, cordura (plastik görünümlü) kumaş ve süet deri olarak üretilenler. Kışın yapılacak yürüyüşlerde kullanılacak botların da suya dayanıklı, tabanları sağlam ve dişli olması lazım. Gore-Tex, kış için doğru seçim. Pahalı bulanlar deri botlarını mumlayarak su geçirmez hale getirebilirler. Bunun için “outdoor” malzeme satan mağazalarda özel ürünler bulabilirsiniz.

KADIN VE ERKEKTE KISTASLAR AYNI

Eğer yüksek platolorda yürüyüp daha da yükseklerde tırmanacaksanız, alacağınız ayakkabının taban sertlik derecesinin yüksek olması (yaygın olan sertlik derecesi 3/4) gerekir. Ayakkabının sert olması, ayağınızı yürümek için kaldırdığınızda eğrilip bükülmemesi anlamına gelir ki, bu da yarım ya da tam otomatik krampon takabileceğinizi gösterir.  Artık hem kadın hem erkek için hafif ayakkabılar tercih ediliyor. 39 numara bir kadın botu için, bir kilo; 46 numara bir erkek botu içinse 1 kilo 300 gram civarı ideal. Numara büyüdükçe ağırlık artıyor.

HEMEN TREKKING YAPMAYIN

Trekking botu aldıktan sonra yapılan en büyük hata, hemen etkinliğe katılmak. Böyle yapanların çoğunun ayak tabanının dönüşte yara içinde kaldığını unutmayın. Ayakkabıyı ayağa alıştırma dönemi var. Doğa sporlarına uygun olan ayakkabılar sert olduğu için ayağa iyice alışana kadar biraz vurabilir. Bu nedenle ayakkabı - ayak ilişkisinin iyi olması şart. Dağ ayakkabısını şehir yaşamında artık kimse garipsemiyor. Bu nedenle fırsat buldukça ayakkabıyı giyerek büyük bir etkinlik öncesi vurma sorununu ortadan kaldırmak gerek. Toplam 20 kilometrelik bir yürüyüş ayakkabının ayağınızı şeklini almasını ve ayağınıza bir daha zarar vermemesini sağlayacak.

İYİ BAKIMLA 10 SENE KULLANIN

Bir ayakkabının ömrü ona ne kadar iyi baktığınızla ilgili. Her faaliyet sonrasında ayakkabılar iyice temizlenmeli ve oda sıcaklığında kurumaya bırakılmalı. Ayakkabılarınızı soba veya kalorifer yanında kurutmamaya özen gösterin. Her ayakkabı için önerilen bakım kitlerinden alarak daha kolay bakım da yapabilirsiniz. Üreticinin önerdiği bakım tavsiyelerine nutlaka uyun. İyi ve düzenli bir bakımla kaliteli bir dağ botunu 10 sene bile kullanabilirsiniz.

KADIN GÖZÜYLE

Sıradan ayakkabı trekking’den soğutabilir

Doğa sporu yapanlar için yılın bu zamanı ayakkabı ihtiyacının zirvede olduğu günler. Dağcılık, doğada uzun yürüyüşler yapmayı, yüksek dağların zirvelerine tırmanmayı gerektiren bir spor. Özellikle son zamanlarda şehirden kaçmak isteyen çalışan kesimin ilgisi büyük. Ben de onlardan biriyim. Ama her yeni başlayanın bilmesi gerekir ki; herhangi bir ayakkabıyla giderseniz, bu spordan soğuyabilirsiniz.

BİR PARMAK BOŞLUK KALSIN

Ayakkabı satın almak için gittiğiniz bir dükkanda mümkünse yanınıza bir çift, çift tabanlı çorap alın. Satın alacağınız ayakabının numarası şehir ayakkabı numaranızdan büyük olmalı. Ne kadar büyük olacağı ise satın alacağınız ayakkabının markasına ve kalıbına göre değişiyor. Örneğin Lasportiva markasının kalıpları dar olduğundan ayak numaranızdan en az üç numara daha büyüğünü almak zorunda kalabilirsiniz. Yapacağınız etkinliğin çeşidine göre amacınıza uygun ayakkabı almayı tercih etmeniz işinizi kolaylaştıracaktır. Sadece yürüyüş yapacak iseniz, 500 - 2 bin metre civarında yürüyecekseniz şehir ayakkabı numaranızdan bir numaraya kadar büyük bir ayakabı alabilirsiniz. Eğer daha yükseklerde yürüyüp tırmanacaksanız, biraz daha ayrıntıya inmelisiniz. Her iki tip ayakkabı için de dikkat etmeniz gereken ortak özellikler var. Gittiğiniz dükkanın içinde oturacak rahat bir yer bulun ve istediğiniz ayakkabının bağcıklarını tamamen açın. Ayağınızı içine sokup topuk kısmına doğru iyice yaklaştırın. Ayağınızın uç kısmında kalan boşlukta parmaklarınızı oynatın. Rahat bir şekilde parmaklarınızı oynatıyorsanız ve ayağınız ayakKabının ucuna en az bir parmak kadar değmiyecek şekildeyse, ayakkabı ayağınıza uygundur. İyice emin olabilmek için bu kez ayağınızı iyice uca doğru itin ve arka boşluğunuzu kontrol edin. Bir parmağınızı ayağınızın arkasına sokun ve ayakkabının tabanına kadar indirin. Burada ölçüt parmağınızın sıkışarak değil rahat bir şekilde girebilmesi. Sonra bağcıklarınızı muntazam bir şekilde bağlayıp yürüyün. Dükkanın içinde bir kaç tur atmayı da unutmayın. Bir yürüyüş ayakkabısının içinde ayağınız rahat ve konforlu hissetmeli.

ÇARŞAK BANDA DİKKAT

Şimdi ayakabının diğer özelliklerine gelelim. Alt tabanı vibram olmalı, ayakabının uç ve yanlarını yani tam çevresini saran çarşak bantları bulunmalı. Çarşak bandı keskin kayaların oluşturduğu çarşaklardan ayakkabımızı koruması içindir. Uzun ve yeterince geniş bir dile sahip olmalı ve mutlaka boğazlı olmalı. Ayakkabının boğazlı olması engebeli arazide yürürken ayak bileğimizin dönmesi burkulması daha sert kazaların olmasını engellemesi için. Gerektiğinde bağlamalı krampon takabilecek bir ayakkabınız olursa sizin için iyi olur.

GEÇİRGENLİK ÖNEMLİ

Bu ayakkabılarda nubuk, süet, hamderi, polamid, cordura gibi malzemeler kullanılıyor. Kadınların vazgeçemediği bu dış malzemelerin içinde kullanılan bir diğer malzeme de soluyabilen teri dıları atan malzemedir. Bir diğeri de, yine tüm trekking’çilerin vazgeçemediği su geçirmezliği sağlayan gore-tex malzemesi. İnce yumurta zarına benzeyen bu geçirgenliği engelleyen zarlar, ayakkabının en iç bölgesinde. Gore-tex adı malzemeyle özdeşleşmiş bir marka olup, vibram taban da yine adı malzemeyle özdeşleşmiş bir taban tipi. İtalyan bir rehber tarafından bulunan vibram, aşırı sıcak ve aşırı soğuktan etkilenmeyen vazgeçilemez bir taban tipi olmaya devam ediyor.

Özellikle dağ ayakabılarının uç ve topuk kısımları plastik malzemelerle destekleniyor. Dış malzeme olarak kullanılan malzemelerin dikişsiz ya da az dikişli olması ayakabının dayanıklılığını ve koruyuculuğunu artıran bir özelliktir. Cordura ve derinin birlikte kullanılması ile iyi sonuçlar elde edilmiş mesela. Kendilerini kanıtlamış en iyi markalardan bazıları, Boreal, Mindle, LA sportiva, Asolo hem dağcılıkta hem de trekking de kullanılan modelleri bulunmaktadır. En uygun fiyatlıları 250-300 lira civarında. Hem kaliteli, hem de diğer bazı modellere göre hesaplı.

ERKEK GÖZÜYLE

Her zaman hafif olanı seçin Doğa sporlarına başlayanların önüne bir anda büyük bir malzeme listesi çıkar. Ayakkabıdan iğne ipliğe kadar çok detaylı bir liste bu. Listedeki malzemelerin tümünün önemi var. Ancak iki malzeme tüm kamp veya yürüyüşünüzü baştan sona zehir edebilir. Bunlardan biri sırt çantası. Kötü ve dengesiz bir çanta,  faaliyetin çok yorucu ve tatsız geçmesine neden olur. İkincisi ise  ayakkabıdır. Ayakkabısı kötü olan doğa sporcusunun, planladığı programı bitirmesi imkansızdır.  Ayakkabı kısa bir süre içinde ayakları parçalayacak kadar çok zarar verebilir. Genellikle bu işe ilk başlayanlar biraz da paraları varsa her malzemenin en iyisini almanın başarı için şart olduğunu düşünürler. Oysa kazın ayağı hiç de öyle değil. Ayakkabı için bir çok markanın ismini vererek bu marka diğerlerine fark atıyor demek yanlış. Bazı markaların bazı modelleri özel faaliyetler için nerdeyse tektir ama genel olarak  üst düzey markaların genel kullanım için olan modellerinin b