YamaÅŸüt ile gökyüzünde sörf

Bir yandan gökyüzünde güneÅŸe yaklaşıp bir yandan da denize yüzlerce metre yukardan bakmak ister misiniz? EÄŸer cevabınız evetse, yamaç paraşütü (paragliding), ya da son zamanlarda sık kullanılan haliyle yamaşüt tam size göre heyecan dolu bir spor dalı. Türkiye’de 10 yıldan bu yana yamaşüt yapanların sayısı hızla artıyor.Türk Hava Kurumu’nun açtığı kurslarda yetiÅŸen ilk yamaç paraşütçüleri, ÅŸimdi öğretmenlik yapıyor ve yeni kuÅŸaklara gökyüzü sevgisini aşılıyor. Sayıları giderek artan üniversite havacılık kulüpleri de, aynı ÅŸekilde düzenledikleri organizasyonlarla üniversitelileri bu spora ısındırıyor. 1800 metrelik Babadağı’nın yukarıdan baktığı Ölüdeniz, bugün Türkiye’nin bir numaralı yamaç paraşütü bölgesi. Ancak akrobasi paraşütçüsü Arif Kemal Buhara’ya göre, baÅŸta Antalya olmak üzere güneyin diÄŸer bölgelerinde de yeterli olanaklar saÄŸlanması halinde, Türkiye’ye dünyanın dört bir yanından yamaç paraşütçüsü akın edecek.Türkiye, 1998’den bu yana yamaç paraşütü (yamaşüt) için dünyadaki önemli adreslerden birine dönüşüyor. BaÅŸta Akdeniz kıyıları olmak üzere birçok bölgede yamaç paraşütü yapmaya uygun daÄŸlar veya tepeler bulunuyor. ÖrneÄŸin yamaç paraşütünün bir numaralı adresi, Fethiye’nin Ölüdeniz kasabasında tahminlere göre her yıl 80 bine yakın atlayış yapılıyor. Ancak milli paraşütçü Arif Kemal Buhara (26), yine de bu pazarın çok iyi deÄŸerlendirilemediÄŸinden yakınıyor: ‘Avusturya’dan, Almanya’dan, Hollanda’dan, Ä°ngiltere’den, Rusya’dan hatta ta Japonya’dan paraşütçüler geliyor buraya. Sadece Ölüdeniz’de 10 milyon dolarlık bir pazar söz konusu. Buna konaklama, kiralama, taşıma gibi tüm masraflar dahil. Ama Antalya örneÄŸini düşünürsek, oradaki Tahtalı Dağı faaliyete geçirilirse buradakinin 50 katı gelir elde edilebilir.’20 YAÅžINDA MÄ°LLÄ° OLDUTüm bunların yanı sıra bir yandan sporculuÄŸu da sürdürür Buhara. ÖrneÄŸin 2000’de Ölüdeniz Airgames’de, 40 yarışmacı arasında birinci olur, ertesi yıl 50 kiÅŸi arasında bu kez üçüncülüğü kazanır. 2002 ve 2003’te yine ilk sıradadır.Åžu anda Escape macera sporları ÅŸirketinde öğretmenlik yapıyor. Akrobatik yamaç paraşütünde de Türkiye’nin en iyilerinden biri. Ancak zamanının büyük bölümünü, yabancı turistleri uçurmaya harcıyor. ‘İş dışında zaman kalınca akrobasi hareketlerine çalışabiliyoruz. Halbuki rakiplerimizin büyük bir kısmı tam zamanlı sporcular. Ya malzeme firmalarının test pilotları ya da sponsorları var’ diyor.Ä°KÄ° AYRI DALI VARYamaç paraşütü ÅŸampiyonalarında iki temel dal var. Biri, uzun mesafeler kat etmenin amaçlandığı cross country dalı, diÄŸeri ise havada türlü hareketlerin yapıldığı akrobasi dalı. Bu yıl 28 AÄŸustos-4 Eylül tarihleri arasında Kayseri’de Uzun Mesafe Dünya Kupası’nın bir ayağı düzenlenecek.Akrobasi dalında, hem ikili bir takım halinde hem de tek başına yarışılabiliyor. Her sporcu için yarışmanın özelliÄŸine göre bir ya da iki atlayış hakkı veriliyor. Yamaç paraşütçüsü bazı zorunlu hareketlerin yanı sıra kendi seçtiÄŸi hareketleri icra ediyor. Ä°kili akrobaside hakemler ayrıca sporcuların birbirleriyle uyumuna, zamanlamasına dikkat ediyor. Bir uzun mesafe yarışmasında, seyirciler paraşütçüleri kısa bir süre izleyebiliyor. Ancak, Buhara’nın deyiÅŸiyle akrobasi yarışmaları tam bir görsel şölene dönüşüyor. Çünkü akrobasi yarışmalarında yerden tüm sporcuların rengarenk paraşütlerle yaptıkları hareketleri izlemek mümkün.ÖLÃœDENÄ°Z’DEN ERZÄ°NCAN’ABuhara, ÅŸu sıralar yeni bir proje yürütüyor. ‘Dünya ÅŸampiyonu Ä°spanyol yamaç paraşütçüsü Rodriguez kardeÅŸlerin eÅŸliÄŸinde film çekiyoruz. Ä°stanbul’dan güneye doÄŸru neredeyse uça uça indik. Bu proje, aynı zamanda Türkiye’nin havadan tanıtımı gibi olacak. Ölüdeniz’den, Pamukkale’den sonra Kapadokya ve Erzincan’a da gideceÄŸiz. Bu videolarda paraşütçüler tüm akrobatik becerilerini sergileyecek.’Buhara ve Rodriguez kardeÅŸler, bu çalışma kapsamında Erzincan yakınlarındaki Kemahiye’de eski Vali Recep YazıcıoÄŸlu anısına düzenlenen havaoyunları festivaline de katılacaklar. Burada fırsat bulurlarsa yamaç paraşütü federasyonunun kurulması için de kulis yapacaklar. ‘Çünkü bir federasyonun bulunmaması yüzünden, tüm sorumluluklar THK’nin üzerine kalıyor. Bu sorunu bakanlara iletmeye çalışacağız.’Bir federasyonun yokluÄŸuna karşın Türkiye’de yamaç paraşütçüsü sayısı günden güne artıyor. Bunda en büyük pay, üniversitelerin havacılık kulüplerine ait. Bu kulüpler birçok yeni gence ders vererek uçuÅŸlara hazırlıyor. Ãœniversitede yamaç paraşütüyle tanışan birçok genç okul sonrası da bu spordan kopamıyor.MALZEMESÄ° NEDÄ°R?Yamaç paraşütü ucuz bir spor dalı deÄŸil. Malzemelerin çoÄŸu Avrupa ve UzakdoÄŸu’dan geliyor. ÖrneÄŸin yeni bir paraşütün ortalama fiyatı 1300 euro yani 2 milyar 300 milyon liranın üzerinde. Tabii sadece paraşütle bitmiyor iÅŸ. KuÅŸam tertibatı, yedek paraşüt, kask, eldiven, tulum ve bot derken toplam fatura 2500 euroya kadar çıkabiliyor. Yamaç paraşütçüleri bunun da çözümünü buluyorlar. Ortak bir yamaç paraşütü edinerek en azından baÅŸlangıc masrafını hafifletmeye çalışıyorlar. Tabii bir de acil durumlar için taşımak gereken malzemeler var. Herhangi bir aksilik ihtimaline karşı telsiz, iÅŸaret fiÅŸeÄŸi, termal battaniye ve ilkyardım bulundurmanın faydası var.2004 YILI TÃœRKÄ°YE TAKVÄ°MÄ°22 - 24 Mayıs: Süleyman Demirel Ãœniversitesi Havacılık ÅženliÄŸi (EÄŸirdir)5 - 6 Haziran: Samsun Havacılık ÅženliÄŸi (Samsun)12 - 27 Haziran: 3. Türkiye Hava Oyunları (EskiÅŸehir)29 AÄŸustos - 4 Eylül: PWCA Dünya Kupası (Kayseri)20 - 24 Ekim: 5. Ölüdeniz AirGames (Fethiye)5 YAMAÇ PARAŞÜTÃœ ADRESÄ°Babadağı-ÖlüdenizAsaz Dağı-KaÅŸMunzur Dağı-Erzincan Honaz Dağı-Denizli Alidağı-KayseriDÃœNYADA YAMAÇ PARAŞÜTÃœParaşüt 20. yüzyılın ilk yarısında daha çok askeri amaçlar için kullanıldı. 1960’lı yıllarda Avrupa ve ABD’de bir grup maceraperest paraşütün biçimini deÄŸiÅŸtirerek bir spor dalı haline getirmek için çabaladılar. 1973’te Ä°ngiltere’de British Association of Paragliding Clubs kuruldu. Ä°lk dünya ÅŸampiyonası da 1989 yılında düzenlendi. Geçen yıl Portekiz’in Larouco kentinde yapılan 8. Dünya Åžampiyonası’nda erkeklerde Ä°sviçreli Ale Hofer, kadınlarda ise Çek Petra Krausova zafere ulaÅŸtı. Dünya Akrobasi Åžampiyonası’nın ikincisi de geçen yıl Slovenya’da yapıldı. En son ÅŸampiyon Hollandalı Hemry Lemmem.TÃœRKÄ°YE 1995’TE TANIÅžTITürkiye yamaç paraşütüyle 1995’te tanıştı. Türk Hava Kurumu bünyesinde ilk yamaç paraşütü kursu bu yıl açıldı. 1997’de 1. Dünya Hava Oyunları’nın düzenlenmesi yamaç paraşütünün varlığını duyurdu. Ä°lk sporcuların yetiÅŸmesiyle de 1998’de ilk yamaç paraşütü yarışması düzenlendi. Ölüdeniz ve KaÅŸ gibi Akdeniz kasabalarından sonra yamaç paraşütü yavaÅŸ yavaÅŸ tüm Türkiye’ye yayıldı. Geçen yıl bir trafik kazası sonucu hayatını kaybeden Vali Recep YazıcıoÄŸlu’nun çabalarıyla Erzincan ve Denizli civarında da yamaç paraşütü yapılmaya baÅŸlandı.Â