Vietnam'ın sokak lezzetlerinden nasıl başım döndü?

Vietnam’da neredeyse her hayvan, her taze sebze ve denizden ne çıkarsa yeniyor. Hatta kimi yemek size fazlaca cesur gelebilir. Kedi, köpek, kurbağa, porsuk ve daha niceleri gibi. Bu durum sadece lezzet tutkusundan kaynaklanmıyor. Özellikle Kuzey Vietnam, ABD’yle savaş sonrasında uzunca bir süre büyük bir kıtlık yaşamış. 2000’li yılların başına kadar Vietnam’da yaşayan çocukların üçte biri açlık sınırında yaşamış. Kıtlıkta hayatta kalma tecrübesi onları bütün kaynakları sonuna kadar kullanmaya mecbur etmiş. Bununla birlikte Vietnam’ı 1850 yılarında işgal eden ve 100 yıl burada kalan Fransızlar da Vietnam mutfağına ekmek ve kahve gibi katkılar yapmış. Şimdi gelelim bu ülkenin belli başlı sokak lezzetlerine.

GÜNÜN HER ANI DAVETKAR 'BANH'

Banh aynı zamanda ekmek demek. Vietnam usulü sandviçler sokaklarda oldukça popüler. Günün her saatinde ‘Banh Mi’ arabalarından bu sandviçlerden alabilirsiniz. Ana proteini domuz, pate ya da sardalye olarak değişebiliyor.

KÖPEK, KURBAĞA, KEDİ, SALYANGOZ VE PORSUK

Vietnam’ın her yerinde değişik hayvan ürünlerine rastlayabilirsiniz. Hanoi’de ben kızarmış kurbağayı afiyetle yedim. Dokusu biraz kaygan da olsa gerçekten lezzetli. Yemek pazarlarında bol bol kurbağa da görmeniz mümkün. Yemeğe cesaret edemediğim tek et köpek etiydi. Halk kutlamalarda, sokaklarda yahni ve barbekü olarak köpek eti tüketiyor. İlla denemek isterseniz lokantalarda, köpek eti anlamına gelen ‘gia cay’ ibaresini takip edin.

ERİŞTE ÇORBALARININ EN GÜZELİ 'BUN THANG'

Sadece başkent Hanoi’de bulabileceğiniz bu çorba sıcak tavuk suyunda, pirinç erişteleri ve kızarmış hamurla servis ediliyor. Çorbanın adı ‘bun thang’. Masaya önce sıcak tavuk suyunun içinde erişteler geldi. Sonra üstüne masadaki lahana turşularını ekledim. Tam yemeğe başlayacaktım ki bana “Dur” diye bağırdılar ve koşarak kızarmış hamurları getirdiler. Üstüne kızarmış hamurları ekleyince tavuk suyunu emdi.

ÇİKOLATA TADINDA KAHVE 'CA PHE'

Vietnam kahvesini bir kez denedikten sonra kesinlikle hayranı olacaksınız. Bu ülkede kahve tarlaları kakao tarlalarına yakın olduğundan hafif çikolatamsı bir tadı var. Koyu kahveyi yoğunlaştırılmış sütün üstüne döküp karıştırarak servis ediyorlar. Hafif tatlı bu içecek hem enerji veriyor hem de serinletiyor.

KREBİN KRALI 'BANH XUE'

Fransızların etkisinin bence en lezzetli sonucu ban xue (Ban sio diye okunuyor). Yani Vietnam krebi. Her köşe başında büyük alevlerde bu sarımsı krep pişiriliyor. Vietnamca anlamı ‘cıslayan ekmek’. Cıslasın ya da cıslamasın ortaya çıkan krep hayatımda yediğim en lezzetli sokak yemeklerinden biri. Pirinç unu, su ve hint safranını soya filizleri ve taze karides parçaları ile çırptıktan sonra sıcak tavaya döküyorlar. Yanında marul, balık otu, taze nane getiriliyor.

GELENEKSEL KAHVALTI 'PHO'

Vietnam’da sokak yemekleri keşif turuna başlarken beni ilk şaşırtan sevdiğim erişte çorbası ‘pho’nun aslında Vietnam’da sadece sabahları yendiğini fark etmek oldu. Saatlerce kemik suyunda kaynatılmış ete pirinçten yapılmış erişte konuyor. Çorba, masaya getirildikten sonra içine ince dilimlenmiş ciğer parçaları ekleniyor. Ciğerler suyun sıcaklığında kendiliğinden pişiyor. Yanında zevkinize göre eklemeniz için nane ve benzeri taptaze otlar da getiriliyor. Acı sevenler için acı soslar zaten masaların daimi bekçileri.

PİLAV ÜSTÜ 'COM TAM'

Vietnam’da tam damak zevkinize göre pilav üstü lezzetler bulabilirsiniz. Bunlardan en ilginçlerinden biri sokaklarda sıklıkla rastlayacağınız ‘com tam’. Küçültülmüş pirincin üstünde sosla pişirilmiş kaburga parçalarıyla servis ediliyor.

SOKAK TURLARINA NASIL KATILIRSINIZ?

Bu değişik yemekleri tatmak istiyorsanız size seyahatiniz sırasında bir sokak yemeği turu ayarlamanızı öneririm. Saigon’da ‘Saigon Street Eats’in düzenlediği yemek turuna katıldım. Bu turlarda yemeklerin yapımı ve tarihi hakkında da bilgi edinebiliyorsunuz. ‘saigonstreeteats.com’ adresinden ulaşabilirsiniz. Hanoi’de de benzer bir yemek turu da Hanoi Street Foods tarafından veriliyor. (streetfoodtourshanoi.blogspot.com)

MİDEYİ BOZMAMANIN KURALLARI

Önceden probiyotik hap kullanmaya başlayın. Yüksek dozlu probiyotik haplar midenizdeki iyi bakterileri güçlendirecek ve tatilinizi bozacak mide hastalıklarına karşı sizi koruyacaktır.

Pişmiş yemeklerden korkmayın. Çok taze görünseler bile yeşillik ve pişmemiş sebzeden korkun.

Buzlu içecekleri güvenilir yerlerden için.

Sıraları takip edin. Büyük sıralar sık yemek malzemesi değişimi olduğunu gösteriyordur.

Su tesisatını kontrol edin.