Van Gölü çekilince Osmanlı dönemine ait iskele kalıntısı ortaya çıktı

Eşsiz güzelliği, masmavi görüntüsü, sodalı suyu ve sahilleriyle bölgenin en önemli değerlerinden Van Gölü'nün kıyı kesimlerinde mevsimsel değişimler nedeniyle su seviyesi azaldı.

Tuşba ilçesi sınırında yer alan Adır Adası'nın kıyı bölgesinde yaklaşık 100 metre yatay çekilmenin yaşanmasıyla yıllardır su altında kalan ve Osmanlı döneminde İpekyolu güzergahından getirilen ticaret mallarının teknelere yüklenmesinde kullanıldığı değerlendirilen iskelenin ayakları gün yüzüne çıktı. 

Dayanıklı bir malzemeden yapılmış

Bölgede inceleme yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarih boyunca birçok medeniyetin Van Gölü çevresinde hüküm sürdüğünü söyledi.

Özellikle Urartular döneminde Van Gölü'nün taşımacılık ve ulaşımda yoğun kullanıldığını belirten Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde Tatvan, Ahlat, Adilcevaz, Erciş, Gevaş, Van ve Amik gibi yerleşim birimlerinde iskelelerin ve 50'ye yakın geminin bulunduğu, tüccarların gemilerle seyahat ettiği ve mallarını taşıdığı hakkında bilgiler veriyor. Osmanlı döneminde Van Gölü'nün yoğun bir şekilde kullanılmış olması, tarihi İpekyolu güzergahı üzerinde bulunmasındandır. Kervanla gelen mallar Van Gölü'nde gemilerle Tatvan'a ulaştırılıyordu. Benzer ulaşımın Cumhuriyet döneminde de olduğunu görüyoruz. Bu dönemde 11 iskeleden söz edilmekte."

Su seviyesinin azalması doğal bir süreç

Çavuşoğlu, gölde suların bu mevsimde azaldığını belirterek şöyle devam etti:

"Ortaya çıkan iskele, Urartu döneminden itibaren Orta Çağ'da ve özellikle Osmanlı döneminde kullanılan koy şeklindeki yerleşim biriminde yer alıyor. Suların çekilmesiyle ortaya çıktı. Burası önemli bir yerleşim yeriydi. Yelkenli gemiler kullanılmıştı. İskeleyi yük ve yolcuları daha rahat yükleyebilmek için koy şeklindeki yere inşa etmişler. İskelenin dayanıklı bir malzemeden yapıldığı görülüyor. Osmanlı döneminde inşa edilmiş ama Cumhuriyet döneminde de kullanıldığını düşünüyoruz. Yani yaklaşık 150-200 yıllık bir süreyi işaret ediyor." 

 YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Akkuş ise Van Gölü'nün diğer sucul ekosistemlerden farklı bir özelliğe sahip olduğunu, kar ve yağmur sularıyla beslenen gölde hava şartlarına bağlı olarak su seviyesinde değişimlerin yaşandığını aktardı.

Sıcak geçen yaz mevsiminde buharlaşmanın da etkisiyle su seviyesinin iyice düştüğünü dile getiren Akkuş, "Göldeki su seviyesinin azalması doğal bir süreç. Eskisi gibi yağışlar olmayınca su seviyesi düşebiliyor. Tamamen iklim şartları buna etki ediyor ama küresel ısınmayla beraber su seviyesindeki alçalma ve yükselmenin önümüzdeki yıllarda daha sert olmasını bekliyoruz." diye konuştu.