Türkiye'nin peşini bırakmadığı antik yazıt İtalya'dan geri alınıyor

Manisa’nın Demirci ilçesi sınırları içerisinde yer alan ve Milattan Önce 3. yüzyılda önemli bir kent olduğu bilinen Sidas (Saittai) Antik Kenti toprak altında keşfedilmeyi bekliyor. Toprağa gömülü bulunan antik kentin üzerinde vatandaşlarca çiftçilik yapılırken, toprak üstündeki eserler antik kentin zamanında ne kadar önemli bir kent olduğunu gözler önüne seriyor. 2300 yıllık antik kent kaçak kazıların da merkezi haline geldi. Defineciler tarafından talan edilen antik kentte kazı çalışmaları yapılması için geçmiş dönemlerde birçok başvuru yapılsa da sonuçsuz kaldığı öğrenildi.

Öte yandan antik kentten çalınan eserlerin peşine düşen Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığında da sevindirici gelişmeler yaşandı. Saittai Antik Kenti’ndeki Apollon Aksyros Tapınağı’ndan çalınarak İtalya’ya götürülen 1800 yıllık yazıt, Kültür ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla yeniden Türkiye’ye kazandırıldı. Yaklaşık 23 yıldır Kültür ve Turizm Bakanlığının peşini bırakmadığı antik yazıtta iki kardeşten birinin balık ağını çalması nedeniyle tanrının gazabına uğraması ve ailenin tapınağa hediyeler sunup af dilemelerinin yer aldığı öğrenildi. Yazıtta, “(300 yılında (MS 215/6 yılı), Ksandikos ayında, 12. günde, tanrıya karşı işledikleri cürüm nedeniyle: Melite ve Makedon, Eia’nın ağını ve başka şeylerini çaldılar; bu sebeple tanrı tarafından cezalandırıldılar. Anne ve babaları kendi selametleri için Apollon Aksyros’a danıştılar ve adağı şükranla yerine getirdiler” ifadelerinin yer aldığı belirtildi.
Saittai Antik Kenti’nde bulunan Apollon Aksyros Tapınağı’nda antik dönemlerde insanların bir arzularının gerçekleşmesi ya da işledikleri günahlardan kurtulmak için kurbanlar, hediyeler sundukları ve herkesin görmesi ve ibret alması için de taşlara günahlarını, dileklerini yazdığı biliniyor.

1990’lı yıllarda Türkiye’den çalınarak İtalya’ya götürülen yazıt, İtalyan kültür polisi tarafından 1997 yılında bir antika tüccarına yapılan baskında ele geçirildi. Yazıtın kökeninin Türkiye olup olmadığının teyidi için durum Türk İnterpol Birimine iletildi. Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan incelemeler sonucunda eserin daha önce Prof. Dr. Hasan Malay tarafından 1987 yılında yayınlandığı ve Manisa’da bulunan Apollon Aksyros Tapınağı'ndan çalındığı tespit edildi. Ancak bu hırsızlık olayı ile ilgili bir delil bulunamadığından İtalya’daki soruşturma sonuçsuz kaldı. Aradan geçen 23 yıllık süreçte karşılıklı davalar ve Türkiye’nin sunduğu deliller sonucu eserin Türkiye’ye iade edilmesine karar verildi. Eserin 19 Eylül’de Türkiye’ye getirilmesi planlanıyor. 2300 yıldır toprak altında gün yüzüne çıkmayı bekleyen antik kentte bazı yapılar hala varlığını sürdürüyor. Antik kentte gelenler lahit, kale surlarının kalıntıları, sütunlar ile karşılaşıyor.