Şimdi fotoğraf zamanıdır

Digital devriminden sonra artık herkes fotoğrafçı oldu. Küçük fotoğraf makineleri hatta telefonlar mucizeler yaratıyorlar. Öyle uzun yıllar benim yaptığım gibi ağır fotoğraf çantasını taşımak zahmeti de yok. Cebinize sığacak büyüklükteki makinelerle en güzel fotoğrafları çekmek mümkün. Film harcayacağım, filmim bitecek korkusu da sona erdi artık. Yıllardan beri gıkı çıkmayan omuzlarım, son zamanlarda artık bayram etmeye başladı. Her geçen yıl fotoğraf çantam biraz daha hafifledi.

ÖNCE İNCELERİM SONRA ÇEKERİM

Fotoğraf çekmek öylesine sihirli bir şey ki, karelerin peşinde koşarken, insan ne açlık ne susuzluk ne de yorgunluk hissediyor. Yakalanan güzel bir ışık, bir portre, bir manzara her şeyi bir anda unutturuyor.
Makineyi elime ilk aldığım yıllarda çok sabırsızdım. Gittiğim yerlerde, çevreyi tam olarak incelemeden, ışığın kalitesine aldırmadan önüme ne gelirse çekerdim. Tabii ortaya abuk sabuk fotoğraflar çıkardı. Yıllarla birlikte gözlemeyi öğrendim. Çekeceğim yerleri, önce makinesiz gezdim. Nerede ne var keşfettim. Hangi açıdan daha güzel göründüğünü araştırdım. Araştırmam bitince makinemi alıp, görüntüleri teker teker hapsettim.

IŞIĞIN SİHRİ

Daha sonra ışığı öğrendim. Onu sabırla bekledim. Sabahın ışığını yakalayayım derken, bir çok gün uykusuz kaldım. Akşam, gölgelerin uzamasını bekleme uğruna aç kalmayı göze aldım. Işığın istediğim yeri, istediğim şekilde aydınlatması için bıkmadan usunmadan saatlerce bekledim.
Şimdi fotoğraf çekme zamanıdır. Tatil anılarını dondurup, geleceğe taşımak gerekir. Bu hafta Türkiye’nin önde gelen fotoğraf ustalarından İzzet Keribar, sizlere iyi fotoğraf çekmenin kuralarını anlatacak. Eğer bunları kulak ardı etmezseniz, elinizdeki makinenin kalitesi ne olursa olsun, iyi fotoğraflar çekeceğinize emin olabilirsiniz.

İZZET KEHRİBAR’DAN 17 ALTIN KURAL

* EN GÜZEL IŞIK: Fotoğrafçı ışığın önemini, yönünü çok iyi değerlendirir. Özellikle yazın, sabahın erken ve akşam güneş batımına yakın saatlerde oluşan yatay ışık, fotoğraflarınıza canlılık ve derinlik katar. Öğle saatlerinde, güneş tam tepedeyken oluşan sert ışık, tatsız gölgeler yaratır. O saatlerde fotoğrafı unutun. En güzel ışık; güneş doğduktan bir saat sonra ve batmadan bir saat önce oluşur.
* BULUTUN FAYDALARI: Havanın kapalı olmasına sakın üzülmeyin. Böyle havalarda çekilen insan portreleri, daha doğal olur. Yağmurdan sonra oluşan parlak ışığın ve hareketli bulutların, fotoğrafınıza güzellik kazandıracağını unutmayın. En kötü havada bile makinenizi yanınızdan ayırmayın.
* ÖNCE İZİN ALIN: Gezileriniz sırasında, yöre halkını fotoğraflamayı ihmal etmeyin. Ama izin istemeyi unutmayın. Anadolu’da özellikle kadınlar, fotoğraf çektirmekten pek hoşlanmaz. Erkekleri izin veriyorsa ses çıkarmazlar. Onlarla dostluk kurabilirseniz, dertlerini paylaşabilirseniz, işiniz daha da kolaylaşacaktır. Tüm bunlara rağmen kabul etmiyorsa ısrarcı olmayın.
* SİMETRİ VE SIRADANLIK: Ufuk çizgisinin, fotoğrafınızı tam ortasından bölmemesine özen gösterin. Fotoğrafı yatay olarak üçe bölersek, ufuk çizgisini üçte birin en alt bölümüne yerleştirin. Aynı mantıkla dikey olarak çekeceğiniz objenin de (insan, ağaç, dik bir yapı) fotoğrafın tam ortasında olmamasına dikkat edin. Böylece sonuç daha başarılı olacaktır.
* MAKİNE KANDIRMACA: Eğer otomatik netleme (autofocus) yapan makine kullanıyorsanız, bazen biraz yana kaçan asıl konunuz, netlik alanı dışında kalabilir. Konunuzu hedefleyip deklanşöre yarım basın ve netliği hafızaya alın. Sonra parmağınızı kaldırmadan, makinenizi istenilen kadraja yöneltebilirsiniz. Böylece asıl konununun netliği bozulmamış olur.
* GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİ: Çekeceğiniz kompozisyonda karenizi, önemli olan ögelerle doldurmaya çalışın. Karenizin içinde direk, dal, elektrik telleri gibi lüzumsuz lekelerin bulunmamasına özen gösterin. Güzelliği yalınlıkta aramayı unutmayın.
* UYGUN MESAFE: Çekmeye hazırlandığınız konunun, sizden çok uzakta olmamasına dikkat edin. Ama bir metreden daha yakınına da yaklaşmayın. Uzakta olan konular belirgin olmaz. Bir metreden daha kısa mesafelerde de netlik yapmak mümkün değildir.
* PARLAKLIK TEHLİKELİ: Deklanşöre basmadan önce, asıl istenilen yerden netlik alındığını bir kez daha kontrol edin. Parlak zeminler, siyah renkteki lekeler, tül perde ve jaluzi gibi nesneler netliği zorlar. Böyle şeyleri fotoğrafa dahil etmekten kaçının.
* ÇİZGİLERE DİKKAT: Yatay ve dikey çizgilerin, vizörün kenarlarına paralel olmasına özen gösterin. Yani makinenizi çapraz tutarak fotoğraf çekmeyin. Yapı fotoğrafı çekiyorsanız, tamamının fotoğrafa girmesi için, makinenizi kaldırmaktansa, yapıdan uzaklaşmayı tercih edin.
* NE ZAMAN PANORAMİK: Makinenizde “Panoramik” görüntü ayarı varsa, bunu ancak köprü, yol gibi genişlik isteyen görüntülerde kullanın. O fotoğrafları çektikten sonra, makinenizi tekrar normal ayara getirmeyi unutmayın.
* GÖLGEYİ FLAŞLA KIRIN: Makinenizde ayarlandığında çakabilecek bir flaş varsa onu gündüz de kullanmaktan çekinmeyin. Özellikle güneşli havalarda, yüzlerde oluşan sert dalgalar bu flaş sayesinde çok yumuşayacaktır. Ayrıca flaş, ters ışıkta da faydalı olacaktır.
* FLAŞIN GÜCÜ: Geceleri fotoğraf çekerken, flaşın 3-4 metreden uzaktaki nesneleri aydınlatmayacağını hep hatırlayın. Ayrıca 1,5 metreden daha yakındaki konuları flaşla çekmeyin.
* YANSIMAYI ENGELLEYİN: Flaş kullanırken cam, tablo, vitrin, ayna hatta beyaz duvar gibi alanları tam karşıdan çekmeyin. Bu tür geri planların bulunduğu konuları daima yandan çekin. Aksi taktirde, oluşan yansımalar görüntüyü bozar.
* İNCELEMEDEN ÇEKMEYİN: İlginç gördüğünüz bir yere varır varmaz hemen fotoğraf çekmeye başlamayın. 10-15 dakika çevreyi gezin. Bu gezinti sonucunda ilginç açılar bulacak, herkesin çektiği klişe görüntülerden kaçınmış olacaksınız.
* KARTPOSTALDAKİ İPUCU: Bir yöreye vardığınızda, dükkanlarda satılan o yöre ile ilgili kartpostalları inceleyip, notlar almanız yararlı olacaktır. Bu inceleme size hangi anıtların önemli olduğu, hangi saatlerde ve hangi açıdan çekilmesi gerektiği, yörenin diğer güzellikleri hakkında bilgi verecektir.
* GÖZÜNÜZ ARKADA OLSUN: Fotoğraf çekmek için yürürken, sık sık dönüp arkanıza bakmayı ihmal etmeyin. En güzel açılar bazen arkanızda, görüş açınız dışında kalabilir.
* GEZİ ARKADAŞINIZI İYİ SEÇİN: Gezi arkadaşlarınızı fotoğrafı seven, fotoğrafçının kaprislerini çekebilen kimseler arasından seçin. Siz fotoğraf çekerken, “daha bitmedi mi” türünden konuşmalar hevesinizi kırabilir, dikkatinizi dağıtabilir. Onları bekletmeme telaşı yüzünden, çok güzel kareleri kaçırabilirsiniz.