Ritim ve renkler ülkesi

Haylaz yarim Ä°stanbul’la korkunç kar fırtınasının ilk sinyallerini yolladığı, soÄŸuk bir ocak sabahı Atatürk Havaalanı’nda vedalaşıyoruz. Uçak, adını milli kahraman olan Jose Marti’den alan Havana Havaalanı’na indiÄŸinde ise sıcaklık artık 25 derece ve paltolar valize tıkılmış durumda.110 bin kilometrekarelik yüzölçümüyle, 11 milyon insana evsahipliÄŸi yapan Küba, Kristof Kolomb’un günlüğünden dökülen satırlarla ‘Bir insan gözünün görebileceÄŸi en güzel yer.’ Florida’dan sadece 180 kilometre uzakta olan bu ülke, dünyada son kalan dört sosyalist devletten biri olarak, süper güç Amerika’ya hálá direnmekte... Sancılar içinde ve büyük bir deÄŸiÅŸimin ÅŸafağında ama ziyaret edin, seveceksiniz.Görsel malzeme açısından, bir fotoÄŸrafçı için en tahrik edici yerlerden biri Küba. Her köşede deklanşörlük bir sürpriz gizliyor. BaÅŸta Avrupa’dan gelen göçmenlerin, ardından köleliÄŸin kaldırıldığı 1886’ya kadar Afrika’dan getirilen zencilerin kızılderililerle karışmasından etnik bir mozaik ortaya çıkmış. Sokaklar renk cümbüşü, Fellini filmlerinden fırlayıp soluÄŸu bu ülkede almış insanlar dolaşıyor ortalıkta. Havana’ya ilk vardığınızda ulaşım araçlarının çeÅŸitliliÄŸi ÅŸaşırtıyor sizi. Bir yanda at arabaları, hörgüçlü olduklarından, ‘Camelio’ yani deve dedikleri eski TIR’lardan bozma otobüsler, bisikletinin ya da motosikletinin arkasında yolcu taşıyanlar... DiÄŸer yanda yıllardır süren Amerikan ambargosu dolayısıyla eldekini muhafaza etmek zorunda kaldıklarından 1940 ve ‘50’lerin Amerikan arabaları, hem de binlerce...HER ÅžEY DOLARLAÃœlkede para birimi peso ama hiç görmüyorsunuz ki...Turistseniz her ÅŸey karşı oldukları, onaylamadıkları Amerika’nın dolarıyla ve bir peso resmi kurda bir dolara eÅŸit olduÄŸu için Küba hiç de ucuz bir ülke deÄŸil. En sıradan oteller 100 dolardan baÅŸlıyor. Kahvaltı 15 dolar, taksiyle 10 dakikalık bir yolculuk 5 dolar civarında. Bir Kübalı’nın maaşı ise 15 dolar! Ä°ki çeÅŸit dükkan var alışveriÅŸ yapabileceÄŸiniz; dolarınız olduÄŸu takdirde her ÅŸeyi bulabildiÄŸiniz, pesonuz varsa hiçbir ÅŸey bulamadığınız dükkanlar. 1980’lerde turizmin geliÅŸmesiyle bu sektörde çalışan insanların gözü açılmış. Herkes sistemi delme çabası içinde, devlete ait puro dükkanında çalışan kaçak puro satıyor, taksici paranın bir kısmını cebe atıyor, turist otobüsü ÅŸoförü cama yazdığı koskoca ‘BahÅŸiÅŸimi unutma!’ yazısıyla sizi bilinçlendiriyor. Turistlere satılan korsan CD’ler bile 10 dolar. Tuvaletçi kadınlar da sepetlerine bir doları koymuÅŸlar, Pavlov’un köpeÄŸi gibi ÅŸartlandırıyorlar insanı.Kübalılar sıcak ve konuÅŸkan insanlar. Her an bir fincan kahve ya da bir kadeh rom ikram etmeye hazırlar. Müzik ve dans hayatın önemli bir parçası; zaten Küba rumba, mambo, çaça ve salsanın doÄŸduÄŸu yer. Küçük kasabalarda bile ‘Casa de la Trova’lar yani dans kulüpleri var. 15 yaşındaki kızların gelin gibi giydirilip topluma tanıtılma partileri de kültürün önemli bir parçası. Ä°nsanların 16 yaşından itibaren oy verebildikleri Küba’da, 1961’de yapılan okur yazarlık kampanyası çok faydalı olmuÅŸ, Latin Amerika ülkeleri arasındaki en eÄŸitimli uluslardan biri Kübalılar. Ãœlkedeki kültür evlerinin de bunda önemli bir rolü var. Yuvalar, okullar ve etüt okulları yaygın ve ücretsiz.LÄ°DER MAXIMO FÄ°DELBüyük hatip, politikacı, devrimci, Kübalıların ‘Lider Maximo’su yani büyük lideri Fidel artık 78 yaşında ama hálá dimdik ayakta. Sizi bilmem ama ben bu politikacıların genetik kodlamalarının uzun yaÅŸam bölümünün biz sıradan fanilere göre çok farklı olduÄŸuna inanıyorum. Tipik bir aslan burcu olan Fidel, doÄŸu Küba’da Ä°spanyol bir göçmenin oÄŸlu olarak doÄŸmuÅŸ, Cizvit papazlarından gördüğü eÄŸitimden sonra da hukuk diploması almış. Sürgünde olduÄŸu Meksika’dan, arkadaşı Arjantinli Che Guevara ve diÄŸer isyancılarla dönüp, 1956’da Batista rejimine karşı savaÅŸ baÅŸlatmış. Zafer 1959’da gelmiÅŸ ve 16 Åžubat’ta baÅŸbakan seçilmiÅŸ Fidel. Ä°lk iÅŸ ırk ayrımına son, kiralarda ve elektrikte indirim ve bütün topraklara devletin el koyması. Ardından da mutlak Fidel iktidarı. ‘80’lere kadar kiliseler bomboÅŸ. Pazar ayini, vaftiz iÅŸten atılma sebebi. Rusya’da sosyalizmin çökmesi ve Küba’nın en önemli desteÄŸini yitirmesinin ardından yılların kurdu Fidel hemen dini liderlerle diyaloÄŸa girmis, 1998’de Papa gelip binlerce kiÅŸiyle ayin yapmış. Ben Havana’dayken bütün bilbordları tanıdık bir yüz süslüyordu. Altta da ‘Yeni Roma ve Konstantinapolis’in Ekümenik PatriÄŸi Bartolomeos, tüm kutsallığınla hoÅŸgeldin’ yazıyordu. Ä°stanbul’dan kalkıp gelen ve Noel geleneÄŸini baÅŸlatan Demreli aziz Aya Nikola’nın kilisesini açan Patrik büyük ilgi görüyordu.Beyzbolun milli spor olduÄŸu, dünyanın üçüncü büyük ÅŸeker üreticisi Küba, sancılar içinde ve büyük bir deÄŸiÅŸimin ÅŸafağında. Amerikan fast-foodcular köşeleri kapmadan ziyaret edin, seveceksiniz.BUNLARI YAPMADAN DÖNMEYINGuantanamera, Hasta Siempre Comandante ve Buena Vista Social Club filminin de müziÄŸi olan Chan Chan ÅŸarkılarını repertuarlarında bulunduran sokak çalgıcılarını dinleyin ve salsa yapın.Eski Havana’nın sokaklarında kaybolun ki bu kolonyal dönemin en güzel örneklerinden biri olan ÅŸehri keÅŸfedesiniz.n Mojito, Cuba libre, pina colada veya karışımına Ernest Hemingway’in de katkıda bulundugu daiquiri’yi deneyin.Eski Amerikan arabalarının adeta açık hava müzesi olan Havana’da 56 model bir Chevrolet’yle ÅŸehir turu yapın.Parlamento binasının önündeki fotoÄŸrafçılara bir Havana Hatırası poloraid fotoÄŸraf çektirin.mutlaka görünHAVANA ESKÄ° ÅžEHÄ°R (HABANA VIEJA) 1982’de UNESCO’nun dünya kültürel mirasına kattığı yer, Latin Amerika’daki büyük kolonyal döneme ait merkez. Zamanın durduÄŸunu hissedeceÄŸiniz, Ä°spanyol- Endülüs mimarisinin güzel örneklerini barındıran bölge.KATEDRAL MEYDANI 1777’de bitirilen ve Aziz Cristobal’e yani Kolomb’a adanan katedral, Amerika kıtasındaki en güzel dini binalardan biri. Kübalı yazar Alejo Carpentier’in tanımıyla müziÄŸin taÅŸa döndüğü bir yapı. Vaktinde aristokratların yaptırdığı ve aynı meydanda bulunan binalardan biri de Kolonyal Sanatlar Müzesi, tavsiye edilir. Yan sokakta da 1954’te aldığı Nobel ödülünü Küba’ya adayan Ernest Hemingway’in meÅŸhur ettiÄŸi Bodeguita del Medio isimli restaurant var.CAPITOLIO Washington’daki Capitol’un bir kopyası olan bu eski parlamento binası, bugün Bilim Teknoloji ve Çevre Bakanlığı olarak kullanılıyor. Son Rus çarına ait olan ve bir Türk kuyumcu tarafından Küba devletine satılan 25 karatlık elmasın bir kopyası da binada.DEVRÄ°M MÃœZESÄ°Eski baÅŸkanlık rezidansı olan bu bina 1920’de açılmış ve 1959 devrimine kadar 22 baÅŸkan tarafından kullanılmış. New York’tan Tiffany’nin dekore ettiÄŸi bina Küba’nın bağımsızlık mücadelesini, özellikle devrim dönemini anlatan eserlerin sergilendiÄŸi neo-klasik üslupta yapılmış. VARADEROHavana’ya yaklaşık iki saat mesafede olan bu sayfiye yeri Hicacos yarımadasında yer alıyor. Palmiye ve begonviller arasında otel, restoran, tatil köyü, bar ve disko dolu. Fransız mutfağıyla ünlü eski Villa Xanadu’da yemek yemeyi ve katamaranla Cayo Blanco adasına gitmeyi ihmal etmeyin. Varadero dalmak için de ideal, mercanlar muhteÅŸem ve su ısısı hiçbir zaman 18 derecenin altına inmiyor.YILLIK ORTALAMA HAVA SICAKLIKLARIOcak 22Åžubat 22Mart 23Nisan 25Mayıs 26Haziran 27Temmuz 27AÄŸustos 28Eylül 27Ekim 26Kasım 25Aralık 24nasıl gidilirHavana’ya Air France’la her gün Paris aktarmalı olarak 09.05’te uçabilirsiniz. Bir aylık bilet fiyatı, vergiler dahil 978 dolar (0-212-310 19 19). KLM ise perÅŸembe, cumartesi ve pazar günleri, Amsterdam’dan Martin Air iÅŸbirliÄŸiyle uçuyor. Üç aylık biletin, vergiler dahil fiyatı 852 dolar (0-212-368 33 33). Küba’dan ayrılan her yolcunun ayrıca 25 dolar bir vergi ödediÄŸini de unutmayın.nerede yenir Havana’da favori yerim, San Francisco meydanındaki Cafe del Oriente (8606686). Katedral meydanındaki El Patio (8671035) ve Plaza de Armas’taki Mina Restaurant da (8620216) tavsiye edeceÄŸim yerlerden. Fikir vermesi açısından bu yerlerde fiyatlar yaklaşık olarak şöyle: Filet mignon 16 dolar, balık 14 dolar, ızgara tavuk 10 dolar, bira veya kadeh ÅŸarap üç dolar, su 1,5 dolar.nerede kalınırHavana’da tavsiyem eski ÅŸehirde kalmanız. Hostal del Tejadillo Ä°ki kiÅŸilik oda 120 dolar www.hoteldeltejadillo.cuHotel Ambos Mundos Ernest Hemingway’in kaldığı otel, iki kiÅŸilik oda 130 dolar www.hotelambosmundos.cuHotel Santa Isabel Eskiden saray olan, şık bir butik otel. Ä°ki kiÅŸilik oda 200 dolar www.hotelsantaisabel.cuVaradero’da ise Melia Las Americas MuhteÅŸem bir havuz ve sahili var. Ä°ki kiÅŸilik oda 250 dolar.www.solmeliacuba.comalışveriÅŸKüba’dan rom ve puro alabilirsiniz. Özellikle puroyu devlete ait dükkanlardan satın alın. Sokaktakiler çok ucuz olmalarına raÄŸmen genelde kötü çıkıyor. Ayrıca soluÄŸu karakolda alma riskiniz var. Ãœlkeden ayrılırken el çantanızda veya valizinizde bulunan puroların mutlaka faturası olması lazım. Yoksa el konuluyor. Havana’da Real Fuerza kalesinin yanında, Varadero’da ise Copellia’da açık hava pazarları var. BeÅŸ dolara ahÅŸap heykel, on dolara tişört, bir dolara anahtarlıklar ve diÄŸer hediyelik eÅŸyaları bulabilirsiniz.Â