Mumbai, Işıklar Bayramı’na hazırlanıyor

Hindistan’a ne zaman gelirseniz gelin, bir festivalle karşılaşırsınız. Eğer eylül sonuysa fil başlı toraman tanrı Ganesh’in eve dönüşü kutlanmaktadır. Bütün ırmak kenarları, okyanus sahilleri 10 gün boyunca ayinler ve suya bırakılan heykellerle doludur.
Ekim ortalarında Ganesh’in annesi, ana tanrıça Durga evleri ziyarete gelir; 10 koluyla rahatça oturduğu aslanının üstünde ağırlanır. Sonra yine denize, suya bırakılır. Bu festivalin adı Navrati’dir. Bu yıl Navrati 16 Ekim’de başladı. 24 Ekim’de sona erecek. Okullar tatil. Durga’nın eve gelmesi, ev halkının hayatına karışması dans, müzikle kutlanıyor. Öğrenciler, dans grupları, uzun çember etekler giyerek ellerindeki çubuklarla 23 Nisan törenlerini andıran hareketlerle dans ediyor. Giysileri ışıl ışıl küçük aynalar ve pırıltılı taşlarla donanmış. Sallantılı küpeler yetmediği için kulağın arkasına dolanan zincirler, burundan kulağa kadar uzanan hızmalar, kollarda dirseğe kadar bilezikler üç sıra hallallarla bir bu tarafa, bir o tarafa dönüyorlar. Dokuz günlük yemekli, danslı festivalin son gününde en etkileyici ritüel yapılıyor: Heykeller Arap Denizi’ne bırakılıyor. Dans gruplarının gösterileri büyük otellerin salonlarında görülebileceği gibi açık alanlarda, okul bahçelerinde de izlenebilir.
En büyük ayinlarden biri de, bu festivali izleyen cuma günü yapılır. Mumbai’nin irili ufaklı bütün tapınaklarında yer alır. İzlemek istiyorsanız kentin batısındaki Juhu semtinin Hare Krishna Tapınağı’ndaki ayin görülmeğe değer. Bütün tapınak yasemin, kasımpati ve güllerle süslenir. Mermer sütunlar yukarıdan aşağıya çiçek demetleri ile kaplanır. Sadece tapınak avlusunda yasemin tomurcuklarından 10 metre boyunda avizeyi görmek bile bu kalabalığa girmeğe değer. Tapınaklara ayakkabısız girilir, eğer yalınayak dolaşmak istemezseniz mutlaka yanınızda çorap taşıyın.

EVLER VE SOKAKLAR KANDİLLE SÜSLENECEK

Bu iki büyük kutlamanın ardından Hint kültürünün en büyük kutlaması Diwali, yani Işıklar Bayramı’nın zamanıdır. Ay takvimine göre, bu sene 13 Kasım’da yapılacak. Beş gün sürecek. Bayramda tanrı Rama, eşi Sita ve Lakshmana ile iblis kıral Ravana’yı yenip ülkesine dönüşü kutlanıyor. İyinin kötüyü yenmesini, mutlu sonu temsil ediyor. Efsaneye göre, tanrıların gece karanlığında yollarını bulabilmeleri için her yerde küçük ateşler yakılmış. Günümüzde bu olay evlerde küçük sevimli kandil kaplarında en az 20 küçük mum yakarak, ev ve sokaklar ışıklarla süslenerek yaşatılıyor.
Evlerin kapılarının önüne “rangoli” denilen renkli toz boya ile süslü şekiller çizilir. Eğer isteseniz bir avuç toz boyayla şekil çizmeyi, içini boyamayı deneyebilirsiniz. İşin kolayına kaçmak isterseniz yuvarlak şablonlar da kullanabilirsiniz. Bu şablonlar mahalle pazarlarında ya da gezdiğiniz tapınak önlerinde tanesi 5 Rupi’ye (50 kuruş) alınabilir. Kullanılan toz unufak edilmiş renkli tebeşir tozu. Tapınak kapılarında, sokaklarda ve ev önlerinde bu detaylı rengarenk süslemelere basmaya çekinmeyin, her akşam süpürülüp yeni bir desen yapılıyor. En beğenilen desenler arasında iki çıplak ayak izi var. Bu Bereket Tanrısı Lakshmi’nin ayak
izi. Eve doğru çizilen bu ayak izi Lakshmi’nin eve girmesini, bolluk getirmesini temsil ediyor. Aman dikkat, eğer siz de kapınızın önüne çizeceksiniz ayaklar eve dönük olsun...
Hindistan’da sakin günü neredeyse yoktur. Her zaman bir heyecan vardır.
Eğer kasım sizin için uygun bir zamansa mutlaka Diwali kutlamalarına katılın. Bu ışıklara, coşkuya, pırıl pırıl elbiselere tanık olun. Yemeklerini tadın. Sonbaharın ılık havasında kaçırmayın.

Diwali Takvimi

Diwali iyinin kötüyü yenmesini, hasat zamanının sonunu simgeler. Aynı zamanda iş dünyasında mali yılın sonudur. Beş gün boyunca, her gün farklı ayinler, törenler yapılır. Açılış ayini görmeye değerdir. Deniz kıyısında kutsal Tulsi (fesleğen) bitkisinin yanında ateş yakılır. Herkese uzun ömür dilenir. Ölüm tanrısını korkutmak için maytaplar atılır. Gece boyu dans ve müzik sürer. Tanrı Krishna’nın kötü tanrı Narakasur’u yendiği, dünyayı kurtardığı gün tüm şehir istirahat eder. Üçüncü gün Mumbai ışıl ışıldır. Her caddenin, sokağın, evin köşebaşı ışıklarlarla süslenir. Sokaklardaki müzik otel odanıza kadar ulaşır. Bereket Tanrısı Laxmi için tüm gece tapınaklarda tören yapılır. Dördüncü gün insanlığın kurtuluşu en yeni giysilerle kutlanır. Komşulara, dedelere misafirliğe gidilir; hediyeler alınır, verilir, mahallelerde danslı müzikli gösteriler düzenlenir. Tapınakların heykelleri sütle yıkanır, elbiseleri değiştirilir. Son gün kız kardeşlere ayrılmıştır. Ağabeyler aileleriyle kız kardeşlerinin evlerini ziyarete gider. Kızlar onların alınlarına kırmızı toz nokta (tilak) dokundurur. Bütün gün ikramlarla, benim bir türlü öğrenemediğim kağıt oyunlarıyla, bol bol kuruyemiş, sütlü çay, envai çeşit yemekle mutlu bir şekilde geçer. Akşam yine sokaklarda küçük panayırlarda eğlenilir. Açıkhava lokantaları dolup taşar. Eğlence geç saatlere kadar sürer.