Kazdağları’nda Zeus’un tahtında bir köy

Kaz dağları eteklerinde kurulu onlarca köy var ama bugüne kadar gördüklerimden Adatepe dışındaki beni en çok etkileyen Yeşilyurt köyü oldu. Yeşilyurt köyünde yaşayan ve turizmle uğraşan bir arkadaşımın Karadeniz’e gelmek istemesiyle başlayıp gelememesiyle sonuçlanan görüşme trafiğinin ardından ben kendimi Yeşilyurt’ta, onun köyünde buldum. Arkadaşımın gelememesi bize yaradı doğrusu. Kuzey Ege köylerinin hepsinin kendine özgü hikâyeleri ve dokusu vardır ama Yeşilyurt köyü hakikaten bir başka. Daha İzmir üzerinden gelip Ayvacık’a vardığınızda Kaz dağlarının havası sizi sarmaya başlıyor.

Köy yoluna girdiğimizde ise kıvrımlı yolların sonunda cennet gibi bir yere çıkacağımızı hissetmiştik. Yeşilyurt, çok büyük bir köy değil ama meydanıyla, turizm hareketliliğiyle birlikte hemen her mevsim canlı. Mübadeleden evvel Rumlarla Türklerin bir arada yaşadığı köy, şimdi tamamen Türklerin yaşadığı hem sayfiye hem turizm bölgesi olarak, taş evlerin ağırlıkta olduğu, dar sokaklarından yukarılara doğru çıkıldığında keşfedilebilen, şirin bir belde. Sonradan yapılan evler de eskileri gibi taştan örülerek inşa edilmiş, belli bir estetik kaygı güdülerek yapılmış. Bu da köyün mimari havasının korunmasına neden olmuş haliyle. Tarihi dokuya dikkat edilmiş olması, belli merkezlere yakın olmasıyla birlikte köyün diğer köylerden daha fazla ön plana çıkmasına sebep olmuş.

Bunda bölgede çekilen dizilerin de payı var elbette.Köy meydanında ufak kafeler, zeytin ve zeytinyağı gibi bölgenin alamet-i farikası ürünlerin satıldığı mini dükkânlar göze çarpıyor. Asıl göze çarpanlardan biri de köyün evlerle birlikte en önemli mimari eserlerinden biri olan Yeşilyurt Camii. Cami, Rumlar köyden ayrıldıktan sonra kiliseden camiye çevrilen yapılardan. İçerisi ahşap işçiliği bakımından oldukça zengin, dikdörtgen planlı, kaba taş ve tuğladan yapılmış özgün bir yapı.

Ziyaretçilerin de oldukça ilgisini çeken caminin imamı duvarlara camiyle ilgili Türkçe ve İngilizce bilgilendirme yazıları asmış, gelen turistlere camiyi anlatmaktan büyük keyif alıyor.Bin pınarlı İda…Köy meydanından yukarılara doğru tırmandığınızda Kaz dağlarının eşsiz havasını soluma imkânına kavuşuyorsunuz. Kızılçam, karaçam ve ulu zeytinlerin çepeçevre sardığı dağların eteklerinden Ege’nin masmavi sularını ve Midilli’yi izleme imkânınız da var. Bu dağlar sadece ekolojik açıdan önemli değil; nefes alıp verirken mitolojiyle ilgiliyseniz nasıl önemli bir noktada olduğunuzu da düşünmelisiniz: “Antik tarih yazarı Homeros’un ‘hayvanların anası, kaynağı bol, bin pınarlı İda’ olarak nitelendirdiği Kazdağları, mitolojide önemli bir yer tutar.

Homeros’un İlyadasına göre tanrı Zeus, Truva savaşını İda dağının zirvesinden seyretmiş; Hera, Athena ve Afrodit arasında, çoban Paris’in jüriliğinde yapılan güzellik yarışması yine bu dağlarda gerçekleşmiştir. Özellikle Roma İmparatorluğu’nun kuruluş hikâyesini içeren ve Vergillius tarafından kaleme alınan Aeneid destanında, Akhalara yenilen Truvalıların Kazdağı Köknarı ağaçlarından gemiler yaparak İtalya’ya göçtükleri ve orada kurdukları şehir ile Roma İmparatorluğu’nun tohumlarını attıkları anlatılır.

Yeşilyurt’ta ne yapmalısınız?

Köyün içindeki etnografik eserlerin sergilendiği müzeyi ziyaret edin
Zeytin, zeytinyağı, kekik, bal, testi peyniri gibi yerel ürünleri tadın ve alın
Meydan etrafında sıralanan kafelerde mutlaka Ege mutfağını tadın
Köyün yukarısına doğru kısa yürüyüşler yapın
Komşu Adatepe köyünü ve Zeus altarını ziyaret edin
Konaklama önerim, Manici Kasrı, gerçekten Kaz dağlarında olduğunuzu hissettiriyor.