Karadeniz’in Efes’inde heyecanlandıran gelişme

Zonguldak’ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde; M.Ö. kurulduğu tahmin edilen Tieion Antik Kenti’nde kaledeki sarnıcın yanı sıra 5 bin kişilik tiyatro gibi eserler gün yüzüne çıkartıldı. 20 kişilik ekibin devam ettirdiği çalışmalarda, önemli bulguların gün yüzüne çıkartılması bekleniyor. Karadeniz’in kıyısındaki tek antik kent olma özelliğini taşıyan Tieion Antik Kenti, bölgenin tarihine ışık tutuyor.

2006 yılında kazı çalışmalarının başladığı Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesinde, M.Ö. 6 ve 7. yüzyıllar arasında kurulduğu tahmin edilen Tieion Antik Kenti’ndeki kazı çalışmaları 20 kişilik ekiple sürüyor. Karadeniz bölgesinin kıyı şeridinde tek antik kent olma özelliği bulunan Tieion Antik Kenti; 60 hektarlık bir SİT alanından oluşuyor.

Bartın Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Şahin Yıldırım koordinatörlüğünde gerçekleştirilen kazı çalışmalar; iç kısımda 4 metre derinliğindeki sarnıç içerisinde yoğunlaşıldı. "Karadeniz’in Efes"i olarak bilinen kentte, Roma Tapınağı da kazı ekibince gün yüzüne çıkartıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 143. ören yeri olarak kabul edilen antik kentten çıkartılan tarihi eserler, Karadeniz’in tarihine de adeta ışık tutuyor. Çalışmalarda 5 bin kişilik tiyatro dikkat çekiyor. Yazılı eserlerin yanı sıra, liman, madeni para, tapınak, kilise, hamam gibi eserler tespit edilirken, kalede yaşayanların su ihtiyacının karşılanabilmesi için yapılan su sarnıcı dikkat çekiyor. 4 metre derinliğindeki sarnıcın ardından 60 hektarlık alanda önemli bulguların yapılacak çalışmalarla gün yüzüne çıkartılması planlanıyor.

Kazı çalışmalarında görev yapan arkeolog Gürcan Laçin, çalışmaları şöyle aktardı: "Bu yılki çalışmalarımız tapınak bölümünün içerisindeki sarnıçta devam etmektedir. Kdz. Ereğli müzesi başkanlığında yapılan çalışmalarımız Doç. Dr. Şahin Yıldırım Bartın Üniversitesi koordinatörlüğünde devam etmektedir. İlk etapta biz çevre düzenlemesinin ardından önemli olan diğer yapı sarnıçla odaklandık. İç kısımda bakıldığında 4 metre derinliğinde geç dönemde kullanılan sarnıç var. M.S. 2. YY’da Roma Dönemi tapınağının sonrasında Bizans Döneminde kullanıldığını görmekteyiz. Bu yıl ki çalışmalarımıza yaklaşık 20 kişilik ekiple devam ediyoruz. Bunların içerisinde mimar, harita mühendisi, arkeolog, sanat tarihçisi ve restoratör arkadaşlarımız bulunmaktadır. Büyük bir kent. O yüzden çalışmalar uzun süre devam edecektir. Kesin bir bilgi vermek yanlış olur. Örnek vermek gerekirse 60 hektarlık bir SİT alanından bahsediyoruz. Çok büyük bir zaman ve iş gücü gerektiren bir çalışma. Ondan dolayı zaman alacak. Kent M.Ö. 7 YY’dan - 17 YY’a kadar giden bir yapıya sahip pasta dilimi gibi 14 katmandan oluşmaktadır. Bu gün Karadeniz kıyı kenti üzerindeki tek antik kent. Bizim çok güzel bir tiyatromuz var. Bu da ilk olmasından dolayı 5 bin kişilik bir kapasiteye de sahip ayrıca. Bizim son dönem sayılarımıza göre 250 bini buldu bir sene içerisinde. Kıymet olarak buradaki tarihi eserleri kayda alıyoruz. Bizim için onlar daha değerli. 3 bin yıl önceki taş bloka siz dokunuyorsunuz. Biz yayına yönelik çalışıyoruz. Buluntuya yönelik. Onların eserleri de Kdz. Ereğli Müzesi’nde ayrıca filyos adında bir senksiyonda sergilenmektedir. Biz tarihi eser olarak bakıyoruz. Bizim için önemli buluntular tespit edildi."

Filyos Belediye Başkanı Ömer Ünal, "Filyos tarihi ve turistik bir yer. 2020 yılı içinde kazılarımız devam ediyor. Kazılarda çok büyük buluntular buldular. Bunlar şimdilik Kdz. Ereğli müzesinde sergileniyor. Allah nasip ederse biz de TCDD’ye tescil edilmiş bir binayı aldık. Müze yapacağız. Halka da Filyos Müzesi’ni kazandırmış olacağız" şeklinde konuştu.