Yıldız Öz Samaha
Erdal Fernergiz
Gözde Yener Birman
Son Güncelleme:
Hiç yağmur altında derede yüzdünüz mü?
Doğu Karadeniz şu sıralar tam gezi sezonunu yaşıyor. Üçüncü kez düzenlenecek olan Yeşil Yayla Kültür, Sanat ve Çevre Festivali de 1 Ağustos’ta başlıyor, 3 Ağustos’a kadar sürüyor. Karadenizli müzisyen Hülya Polat şöyle söylüyor: "Güneşin altında her yerde yüzülür. Siz hiç yağmurda derede yüzdünüz mü?" Festivalin konuk sanatçıları arasında Neşet Ertaş, Ayşenur Kolivar yer alıyor.
Yeşil Yayla Festivali, yerel ve gezici bir festival. Her yıl Karadeniz Bölgesi’nde başka bir mekanda yapılıyor. Geçen sene çayda organik üretime geçişi vurgulamak için Hemşin’de yapıldı. Bu yıl Hemşin Çüpendüzü’nde ve Fındıklı Çağlayan Vadisi’nde yapılıyor. Bölgede yaşayanlar ve çevre örgütleri, Hemşin ve Fındıklı Vadisi’nin, doğal ortamıyla hidroelektrik santralleri girişimiyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelen noktalardan biri olduğuna inanıyor. Hemşin aynı zamanda çayda organik üretime geçiş konusunda bir pilot bölge.
GOLA DERNEĞİ DÜZENLİYOR
Festivali, Yayla (Gola) Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği düzenliyor. Derneğin esas ilgi alanı Doğu Karadeniz. Derneğe yayla isminin verilmesinin nedeni, yaylaların Doğu Karadeniz dahil Türkiye’nin pek çok yerinde ekolojik ve kültürel olarak modern hayatın erozyonundan en az nasibini alan yerler olması. Bu nedenle dernek üyeleri açısından sembolik bir anlamı var. Gola ise, yayla kelimesinin Lazca’daki karşılığı.
Yeşil Yayla Festivali’ni merkezi ABD’de San Francisco’da bulunan The Christensen Fund adlı vakıf da destekliyor. Christensen Vakfı, dünya çapında çevre konularındaki projelere destek veren bir aile vakfı. Vakfın ismi, kurucunun soyadından geliyor. Festivale ayrıca Çaykur, Kanal 24, Eraysan, Heryerde Sanat Organizasyon, Colchis Müzik, Katalist, Pimms, Desart Group, Karadeniz TV, Umut Radyo, Çavuşoğlu Otel ve Kalan Müzik de sponsorluk desteği veriyor.
Yayla Festivali, her zaman belli bir tema üzerinde duruyor. Bu yılki tema Doğu Karadeniz Bölgesi’nin doğal ve kültürel yapısının karakteristik özelliklerinden biri olan dereler. Festival sırasında doğa yürüyüşleri ve geziler de yapılacak. Ayrıca yemek, müzik, el sanatları gibi alanlarda da etkinlikler var.
YAĞMUR BÖLGENİN ÖZELLİĞİ
Doğu Karadeniz şu sırada iklim açısından gezi yapılmaya en müsait dönemde. Ama yağmur, bu bölgenin vazgeçilmez bir özelliği. Festival organizasyon ekibi de katılacaklara, her an yağmur altında kalabilecekleri uyarısında bulunuyor. Ama bu bir engel değil, aksine bir fırsat. Karadenizli müzisyen Hülya Polat şöyle söylüyor: "Güneşin altında her yerde yüzülür. Siz hiç yağmurda derede yüzdünüz mü?" Evet, gerçekten de bu etkinlik sırasında son gün derede yüzebilirsiniz.
SANTRALLERE KARŞI UYARI
Festival, hidroelektrik santrallerinin Karadeniz derelerinde yaratacağı zararı vurgulamayı amaçlıyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Seyhan, Rize’de yapılmakta olan santrallerle ilgili geniş bir değerlendirme hazırladı. Senoz Vadisi’nde yapılan çalışmaları da gören Prof. Dr. Seyhan’a göre bu santraller telafisi imkansız hasar yaratacak.
Senoz Deresi, en düşük debiye (en az suya) sahip olan dere. Bu nedenle hidroelektrik santral için en son düşünülmesi gereken adres olduğunu belirtiyor. Bu az miktarda suyun tünellere aktarılarak vadilerden alınmasının çok ciddi sonuçlar doğuracağını söylüyor.
Çünkü; santral nedeniyle suyun miktarı ve akış hızı kesilirse dere yatakları susuz kalabilecek, ekosistemde diğer canlı türlerini de etkileyecek şekilde zincirleme zararlar oluşturabilecek. Yol yapımı ve inşaat faaliyetleri erozyonu ve heyelanları tetikleyebilecek, çok sayıda ağacın kesilmesi gerekecek. Doğal bir peyzaja sahip bölgenin yapısı bozulacak.
NASIL GİTMELİ?
Sanzara Tur buraya üç günlük tur düzenliyor. Fakat isteyenler daha uzun süre kalabiliyor. Konaklama yerleri Öğretmenler Evi, oteller ve çadır. Yemeklerde tabi Karadeniz mutfağı hakim. Festival sırasında yöresel yemekler yani lahana içeren yemekler, hamsi ve türevleri, peynir, mıhlama ve hamur işleri sunulacak.
Festivale katılacak müzisyenler
EN BÜYÜK SÜRPRİZ NEŞET ERTAŞ
Türk halk müziği sanatçısı Neşet Ertaş’ın vereceği konser festivalin en büyük sürprizi. Konser, Hemşin’de Çüpendüzü’nde düzenleniyor.
Doğu Karadeniz’in ezgilerini yorumlayan Grup Helesa bölgenin müzikal geleneklerinden örnekler sunacak. Helesa, Yunanca’daki "deniz" kelimesinden geliyor.
Bu seneki "Karadeniz Kadın Sahnesi"nin konukları Ayşenur Kolivar ve İlknur Yakupoğlu da festivale katılıyor.
Geleneksel Laz müziği sanatçısı Birol Topaloğlu öncülüğünde yerel müzisyenlerin de katılacağı bir "Destan Dinletisi" düzenleniyor.
GOLA DERNEĞİ DÜZENLİYOR
Festivali, Yayla (Gola) Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği düzenliyor. Derneğin esas ilgi alanı Doğu Karadeniz. Derneğe yayla isminin verilmesinin nedeni, yaylaların Doğu Karadeniz dahil Türkiye’nin pek çok yerinde ekolojik ve kültürel olarak modern hayatın erozyonundan en az nasibini alan yerler olması. Bu nedenle dernek üyeleri açısından sembolik bir anlamı var. Gola ise, yayla kelimesinin Lazca’daki karşılığı.
Yeşil Yayla Festivali’ni merkezi ABD’de San Francisco’da bulunan The Christensen Fund adlı vakıf da destekliyor. Christensen Vakfı, dünya çapında çevre konularındaki projelere destek veren bir aile vakfı. Vakfın ismi, kurucunun soyadından geliyor. Festivale ayrıca Çaykur, Kanal 24, Eraysan, Heryerde Sanat Organizasyon, Colchis Müzik, Katalist, Pimms, Desart Group, Karadeniz TV, Umut Radyo, Çavuşoğlu Otel ve Kalan Müzik de sponsorluk desteği veriyor.
Yayla Festivali, her zaman belli bir tema üzerinde duruyor. Bu yılki tema Doğu Karadeniz Bölgesi’nin doğal ve kültürel yapısının karakteristik özelliklerinden biri olan dereler. Festival sırasında doğa yürüyüşleri ve geziler de yapılacak. Ayrıca yemek, müzik, el sanatları gibi alanlarda da etkinlikler var.
YAĞMUR BÖLGENİN ÖZELLİĞİ
Doğu Karadeniz şu sırada iklim açısından gezi yapılmaya en müsait dönemde. Ama yağmur, bu bölgenin vazgeçilmez bir özelliği. Festival organizasyon ekibi de katılacaklara, her an yağmur altında kalabilecekleri uyarısında bulunuyor. Ama bu bir engel değil, aksine bir fırsat. Karadenizli müzisyen Hülya Polat şöyle söylüyor: "Güneşin altında her yerde yüzülür. Siz hiç yağmurda derede yüzdünüz mü?" Evet, gerçekten de bu etkinlik sırasında son gün derede yüzebilirsiniz.
SANTRALLERE KARŞI UYARI
Festival, hidroelektrik santrallerinin Karadeniz derelerinde yaratacağı zararı vurgulamayı amaçlıyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kadir Seyhan, Rize’de yapılmakta olan santrallerle ilgili geniş bir değerlendirme hazırladı. Senoz Vadisi’nde yapılan çalışmaları da gören Prof. Dr. Seyhan’a göre bu santraller telafisi imkansız hasar yaratacak.
Senoz Deresi, en düşük debiye (en az suya) sahip olan dere. Bu nedenle hidroelektrik santral için en son düşünülmesi gereken adres olduğunu belirtiyor. Bu az miktarda suyun tünellere aktarılarak vadilerden alınmasının çok ciddi sonuçlar doğuracağını söylüyor.
Çünkü; santral nedeniyle suyun miktarı ve akış hızı kesilirse dere yatakları susuz kalabilecek, ekosistemde diğer canlı türlerini de etkileyecek şekilde zincirleme zararlar oluşturabilecek. Yol yapımı ve inşaat faaliyetleri erozyonu ve heyelanları tetikleyebilecek, çok sayıda ağacın kesilmesi gerekecek. Doğal bir peyzaja sahip bölgenin yapısı bozulacak.
NASIL GİTMELİ?
Sanzara Tur buraya üç günlük tur düzenliyor. Fakat isteyenler daha uzun süre kalabiliyor. Konaklama yerleri Öğretmenler Evi, oteller ve çadır. Yemeklerde tabi Karadeniz mutfağı hakim. Festival sırasında yöresel yemekler yani lahana içeren yemekler, hamsi ve türevleri, peynir, mıhlama ve hamur işleri sunulacak.
Festivale katılacak müzisyenler
EN BÜYÜK SÜRPRİZ NEŞET ERTAŞ
Türk halk müziği sanatçısı Neşet Ertaş’ın vereceği konser festivalin en büyük sürprizi. Konser, Hemşin’de Çüpendüzü’nde düzenleniyor.
Doğu Karadeniz’in ezgilerini yorumlayan Grup Helesa bölgenin müzikal geleneklerinden örnekler sunacak. Helesa, Yunanca’daki "deniz" kelimesinden geliyor.
Bu seneki "Karadeniz Kadın Sahnesi"nin konukları Ayşenur Kolivar ve İlknur Yakupoğlu da festivale katılıyor.
Geleneksel Laz müziği sanatçısı Birol Topaloğlu öncülüğünde yerel müzisyenlerin de katılacağı bir "Destan Dinletisi" düzenleniyor.