Görkemli bir başkentten köye dönüşen antik şehir: Hampi

Hampi’ye gelmek için en iyi mevsim kasım ve mart ayları arasındaki dönem. Ne çok sıcağa ne de neme maruz kalmadan tapınakları keyifli bir şekilde gezebilirsiniz. Tren ile gelmek isterseniz, gelmeniz gereken yer Hospet (Hosapete). Bu şehirden otobüslerle, tuktuk ya da taksiyle Hampi’ye ulaşmanız mümkün. Mesafe yaklaşık 15 kilometre civarında. Şehirler arası otobüsler ise sizi doğrudan Hampi’nin merkezine götürecektir. Krallığın en güçlü olduğu zamanda 500.000 insanın yaşadığı, sokaklarda mücevherlerin ve değerli taşların satıldığı, başkent olmaya yaraşır şekilde 26 kilometre karelik bir alana yayılmış çok önemli bir şehirmiş. Tüm coğrafyaya yayılmış olan, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki tapınakları, saray harabelerini ve gerçek üstü taş ustalığını görmek için her yıl yüz binlerce turist bu küçük kasabaya akın ediyor.

Yarım milyon insanın yaşadığı dönemde ne kadar görkemli bir şehir olduğunu anlamak için bir onlarca pazar yeri harabesinden sadece birine bakmak bile yetiyor. Üşenmeyip tek tek saydım, her biri yaklaşık 4 metrekare olan dükkanımsı alanlardan sol tarafta 127, sağ tarafta 84 tane var. Muhtemelen 500 yıl içinde bir kısmı da yıkılmıştır.

Gözden KaçmasınTarihle turkuazın buluştuğu antik Maya şehri  Haberi görüntüle

Hampi’ye geldiğiniz zaman sizi çok farklı bir yer şekli karşılayacak. Volkanik aktiviteler sonucunda oluşmuş iri kaya yığını olarak adlandırabilirim bu yer şeklini. Kayaların yerini düzlüklere bıraktığı noktalarda ise 500 yıllık pazar yeri harabeleri, tapınaklar ve hala kullanılmakta olan pirinç tarlaları var. Gün doğumu ve gün batımı izlemek için tavsiye edilen tepelerden birisine çıktığınız zaman göreceğiniz manzara kırmızıya çalan kahverengi kayalar ve aralardaki palmiye ağaçlarıyla çevrili pirinç tarlaları. Bunlar dışında bir de 500 yıllık tapınaklar var tabii. Birbirine yakın ve aynı özenle işlenmiş o kadar çok tapınak var ki, kafa karışıklığı yaşamamak elde değil. Şimdi en önemli yapıları sıralıyorum sizin için.

Hampi’nin simgesi haline gelmiş olan Virupaksha Tapınağı, 1442 yılında inşa edilmiş, 50 metre yüksekliğinde bir yapı. Girişi ücretsiz olan bu tapınak halen aktif olarak ibadete açık durumda. Hindistan’daki diğer Hindu tapınakları gibi görkemli tabii ama bu tapınağı farklı kılan bir özelliği var. Tapınağın kutsal fili (Lakshmi), Her sabah 08.00 civarında ise yandaki nehre inip banyosunu yapıyor. Bakıcısı tarafından güzelce sabunlanıp sert bir fırçayla bir saate yakın temizleniyor. Bu fil banyosunu bir metreden az bir mesafeden izlemeniz mümkün. Banyo sonrasında tapınağın içinde gezinerek insanları bahşiş karşılığında kutsuyor.

Aynı zamanda etrafta çamaşır yıkayan ya da banyo yapan insanlar da fotoğraflanabilecek çok güzel manzaralar oluşturuyor.

Hampi’nin simgelerinden bir başkası ise, 50 rupilik yeni banknotun üzerinde resmi bulunan taştan taht. Bu taht Vittala Tapınağı’nın içinde bulunuyor, birkaç tapınaktan oluşan bir kompleksin tam ortasında. Bu kompleksin merkezinde bulunan tapınak hakkında şöyle bir efsane var. Her kolonu ayrı bir sese sahipmiş, kolonlara vurarak farklı notalar duyulabiliyormuş. Tadilatta olduğu için doğruluğunu test edemedim. Giderseniz bana da anlatın lütfen. Vittala Tapınağı’na giriş ücreti 500 rupi ve aynı gün içinde aynı bileti kullanarak fil ahırlarının olduğu saray kısmını da gezmek mümkün.

Gözden KaçmasınDünyanın göz kamaştıran kayıp şehirleriHaberi görüntüle

11 kraliyet fili için yapılmış olan fil ahırları ve fil terbiyecilerinin kaldığı bina, saray kısmında bulunuyor. Fil boyutlarına göre yapılmış bir ahır görmek için bile gidilebilecek bir yer burası ve biletiniz geçerli olacağı için kaçırmamanızı tavsiye ederim. İçerideki Lotus Sarayı’nı da görmeyi unutmayın.

Saray kısmı ve etrafındaki harabelerde gezilebilecek çok güzel yapılar var. Bunlardan bazıları, kraliçe hamamı, yeraltı Shiva tapınağı ( sadece yer seviyesinin 6-7 metre altında ) ve su toplama deposu. Hindistan’ın birçok yerinde görebileceğiniz bu depoların özelliği, su seviyesi nerede olursa olsun, yanına kadar inebileceğiniz merdivenler şeklinde yapılmış olması. 15 metreye yakın derinliğiyle gerçekten görülmeye değer bir yapı.

Acele etmeden gezilmesi gereken Hampi’de, resmi turist rehberlerini Virupaksha Tapınağı civarında bularak, 300-400 rupi gibi fiyatlarla yarım günlük turlar yapabilirsiniz. Geniş bir alana yayılan harabeleri gezmek için en iyi yolun motor kiralamak ya da bisiklet olduğunu unutmayın. Eğer nehirden karşıya geçerseniz, görmeniz gereken bir yer var. Hindu inancındaki lordlardan birisi olan Lord Hanuman’ın (maymun başlı insan vücutlu) doğduğuna inanılan tepeye bir tapınak yapmışlar. 700 civarında basamakla çıkılıyor fakat çıktıktan sonra göreceğiniz manzara tüm yorgunluğunuza değecek.

Hampi’de yemek ve konaklama için size önereceğim yer, filin banyo yaptığı nehirin karşısındaki ada. Hem konaklama için çok daha sakin yerleri olan, hem de antik şehir manzarasına karşı yemeklerinizi yiyebileceğiniz bir yer. Laughing Buddha hem konaklama hem de yemek için çok güzel bir seçenek. Dip dibe yapılmış olan misafirhanelerden beğendiğinize girip bir oda rica edebilirsiniz. Fiyatlar bir oda için 400-700 rupi arasında değişiyor.

Yemek yiyebileceğiniz en iyi yerler ise yine Laughing Buddha, Goan Corner, Mango Tree, Garden Paradise, Durga Roof Top ve benim kahvaltı favorim Sagar Hotel. Tatlı mı tatlı 2 teyzenin hazırladığı geleneksel hint yiyeceklerinden oluşan kahvaltıyla ve çayla karnınızı 1 doların altında bir fiyata güzelce doyurmanız mümkün. Sadece öğlene kadar açık olduğunu unutmayın. Bu antik kentine hangi tarafında kalırsanız kalın, gün doğumları sabahın erken saatlerinde uyanmaya, gün batımları ise sivrisineklerle uğraşmaya değecek kadar güzel. Pişman olmayacaksınız. Son olarak Hampi’de ATM olmadığını hatırlatmak isterim. En yakın ATM Kampalur kasabasında. Hospet şehrinde de farklı banka ATM’leri bulabilirsiniz.

Fotoğraflar: Anıl ÜNLÜ