Dünyanın ucunda ilginç yaşam! Çiğ etle besleniyorlar...

Burası Yamal ya da diğer bir adıyla Yamalya… Toprağı Tümen Oblastı'nın kuzeyindeki Yamal Yarımadası ve bazı komşu bölgelerle oluşan bir özerk okrug olarak Rusya Federasyonu'na bağlı bir federal bölge… İngiliz fotoğrafçı Timothy Allen ‘İnsan Gezegeni- Human Planet belgeseli’ için dünyanın en soğuk bölgesi olarak bilinen buraya gitti. Yamalya’da yaşayan ve çiğ etle beslenen göçebe kabilenin hayatlarına tanık oldu. Allen öyle fotoğraflar çekti ki, çok şaşıracaksınız…

Fotoğraflar: Timothy Allen

Yamal Nenets Özerk Okrugu ya da Yamalya, toprağı Tümen Oblastı'nın kuzeyindeki Yamal Yarımadası ve bazı komşu bölgelerle oluşan bir özerk okrug olarak Rusya Federasyonu'na bağlı bir federal bölge…

Allen, dünyanın en soğuk bölgelerinden biri olan Yamalya için, dondurucu soğukları hiçe sayarak yola koyuldu. Burada yaşayan kabile, rengeyiği ile besleniyor ve her yıl el yapımı ahşap kızaklarla 1800 km yol kat ediyor.

Allen ise bu kabilenin yaşantısını belgesel haline getirebilmek için 16 gün onlarla beraber yaşadı. Dünyanın ucu anlamına gelen ‘Yamal-Nenet’ bölgesi kışın eksi 50 dereceye kadar soğuyor. Bölge halkı binlerce senedir göçebe geleneklerine bağlı olarak yaşıyor.

Çiğ et yemeyi alışkanlık haline getiren bu halk gerçekten ilginç…

Büyük küçük herkes çiğ et tüketiyor.

Dondurucu soğuktan korunmak için rengeyiklerinden elde ettikleri kürklerden kıyafetler yapıyorlar.

Ne kadar zor şartlara göğüs geriyor olsalar da doğal hayatlarını terk etmek istemiyorlar.

NENETLER'İN İLGİNÇ YAŞAMLARI
Kuzey Kutup Dairesi'ndeki Yamal Yarımadası'nda yaşayan bu insanlar, geyik bakıcıları olarak biliniyor. Yamal Yarımadası'nın 700 km'lik bölümü Ruslara ait...

Burada 2002 sayımına göre 40 binden fazla Nenet yaşıyor. Tek amaçları var, o da hayatta kalmak!

PEKİ NENETLER ASLINDA KİM?
Samoyedlerden gelen Nenetler Nenetçe konuşuyor. Samoyed Halkları (Samodi-Halklar, Samoyedler, Samoyadi) günümüzde ve tarihte Samoyed dillerini konuşmuş olan halk ve topluluklara verilen toplu isim.

Dil akrabalığından dolayı Ural halklarının Fin-Ogur kolundan sayılırlar. MÖ 3000’lerde Fin-Ural dillerini konuşan gruplardan ayrıldılar.

MÖ 200’lerde ise Türkçe ve Altayca konuşan halklarla karıştılar ve doğuya göç ettiler.

ÇİĞ ET YİYORLAR!
Nenetlerin en büyük özelliği, eti çiğ çiğ yemeleri. Dondurucu soğukta yaşıyorlar ve modern yaşamı reddediyorlar.

Modern yaşamı reddetseler topluluk üyelerinin çoğu cep telefonuna ve jeneratöre de sahip… Çadırlarda yaşayan bu göçebe topluluk hayatlarını hayvanlarını otlatarak ve avlanarak geçiriyor.

Toprağa ve doğal kaynaklara saygı üzerinde duran Şamanist ve animist bir inanç sistemine sahipler.

STALİN DÖNEMİNDE KATLİAMA UĞRAMIŞLARDI! ŞİMDİ İSE…
Stalin rejiminde Nenetler zorla tugaylara bölünerek kolhoz denilen kollektif çiftliklerde ve köylerde yaşamaya mecbur tutuldular. Her tugay rengeyiği etini vergi olarak ödemek zorunda bırakıldı.

Çocuklar ailelerinden koparılarak devlet yatılı okullarına gönderildi ve anadillerini konuşmaları yasaklandı.

Komünizmin çökmesiyle gençler şehirlere yerleşmeye başladı. Bu olgu günümüzde de sürmektedir. Artık bu bölge dünya için çok önemli.

Dünyanın bilinen doğalgaz rezervlerinin dörtte biri burada bulunuyor.

Uzun yıllar dünyadan olabildiğince kopuk yaşayan Nenetler, doğalgaz rezervi nedeniyle inşa edilen raylarla artık dünyayla daha iç içeler...

Klan temelli bir sosyal yapılanmaları var. Yeryüzünde iki büyük Nenet grubu bulunuyor. Bunlar: Tundra Nenetleri ve Orman Nenetleri.

Rengeyiği sürüleri besleyen Nenetler otlaklarını kaybetmek istemedikleri için bölgede yapılaşmaya karşı çıkıyor.

Nenetler hayvanlarını otlatmak için tam 1100 kilometre yol alıyor.

Bir ilginç özellikleri de Nenetli gelin adayları için başlık parası uygulamalarının olması… Gelinlerin bedelleri ise rengeyiği cinsinden hesaplanıyor.

Nenetler her yıl aynı tarihlerde güneye 'kış kampı’na gitmek üzere yola koyulurlar. Fotoğraf: Alessandra Menıconzı

Yazın ise donmuş Ob Nehri'ni geçip kızaklarla kuzeye Kara Deniz kıyısındaki tundralara giderken hayvanlarını otlatmak için 1100 kilometre yol alırlar.

Eksi 50'lere varan soğuklarda çadırlarda yaşayan Nenetler, huzur içindeki yaşamlarını dünyadaki enerji krizi nedeniyle artık kaybetmek üzereler...

Fotoğraf: Dmitry Tkachuk

Fotoğraf: Alessandra Menıconzı