Daha iyi bir denizci olmanın yolları

Bu aracı kullanmayı öğrendikten sonrasıysa size kalmış. Önemli olan şu: Denizcilikte öğrenmenin sonu yok. Bu işe bulaşmaya niyeti olanlar için dikkat edilmesi gerekenleri Ana Yelken’den Fatih Özmen’e sorduk

Yelkenin ve denizin hakkını vermek için değişime açık olmalı ve sürekli olarak gelişmeye devam etmelisiniz. Dahası iyi bir denizci olmak için bu önerileri aklınızda tutmanızda fayda var.
Önce rota: Bir teknede seyre çıkmadan önce öncelikle rotanızı yapmalısınız, olumsuz hava koşulları durumunda sığınılacak limanları belirlemelisiniz, olası problemlere nasıl çözüm bulacağınızı düşünmeli ve aksiyon planlarınızı oluşturmalısınız. Mümkünse dalga boyu ve periyotlarını kontrol edin.
Doğayla didişmeyin: Doğanın gücünü kabul etmeli ve onu güç ile yenemeyeceğinizin farkında olmalısınız. Sizi sadece zekânız koruyabilir.
Düğümleri öğrenin: İhtiyaç duyduğunuzda kullanacağınız birkaç denizci bağını mutlaka öğrenin. Denizci düğümlerini bilmeyen denizci olmaz.
Eksiksiz hazırlık: Malzemeniz bakımlı olmalı, tekne içinde yerleşimi planlamalı, olası acil durumlarda görev dağılımı yapılmış olmalı ve ilgili kişi sorumluluğunu yerine getirmeli.
B planı olmalı: Denizde sürprizler olabilir, olacaktır da. Her zaman, her durum için B planlarınız olmalı. Örneğin seyir esnasında GPS (Elektronik harita) kullanıyorsanız belirli aralıklarla lokasyonunuzu basılı haritaya işaretlemelisiniz ki elektrik problemi yaşarsanız gece nerede olduğunuzu bilin.
İnisiyatiften kaçılmaz: Denizde en önemlisi ‘karar vermek.’ Yelkencinin en önemli özelliği karar verme yetisinin çok gelişmiş olmasıdır. Bir yelkenci alternatif sporlara göre 300 kat fazla karar vermek zorunda kalır. Çok karmaşık düşünmeye gerek yok. Paniğe gerek yok. Tecrübe, aslında yaşamak zorunda kaldığınız olaylara istinaden ve çoğu zaman düşünmeden refleks olarak verdiğiniz tepkilerle ortaya çıkar. Tek yapmamanız gereken denizde uzun süre tereddüt etmek.
Trafikte kalmayın: Rotanız büyük gemi trafiği için ayrılmış kanal ya da bölgelerden geçiyorsa buradaki mevcudiyetinizi olabildiğince kısa tutmaya çalışın. Büyük gemiler sizi göremeyebilir. Bu tip alanlarda demirlemekten kesinlikle kaçının.
Sığ Sular: Sığ sularda seyir, karaya oturma ve batma tehlikelerini de beraberinde getirir. Yeni denizciler için bilmedikleri sularda bilgi almadan kıyı seyri yapmak tehlikelidir.
Seyir haritalarından yararlanmayı
ihmal etmeyin.

Çocuklara da lazım

Yetişkinler için bile çok değerli olan bir gelişim süreci sağlayan yelkenin çocuklara da haliyle büyük faydası var. Disiplini, çalışma ahlakını ve takım olmanın gerçekten ne demek olduğunu 7 yaşından itibaren en derininizde yaşayarak büyüdüğünüzü hayal edin. Sonra kendinize şunu sorun: “Günümüz koşullarında, iş ve sosyal yaşamın hengâmesinde kendimi nasıl farklı kılacağım?” İşte bu sorunun cevabı ‘Yelken’. Düşünün 8 yaşında bir yelken kampına gittiniz. Hem kendi günlük yaşamınızın sorumluluğunu aldınız (aslında eğitmenler gözetimindesiniz ancak aldığınızı sandınız) hem de bir teknenin. Tamamen size ait. Brifinge giriyor gerekli planlamayı dinliyorsunuz. Yapmanız ve yapmamanız gerekenler açık bir şekilde belli. Sonra denize çıktınız, elinizde dümen ve yelkeni kontrol eden ıskota halatı. Rotanızı planladınız. Etrafınızda diğer tekneler var. Bu yaş grubunda olabileceğiniz en özgür halinizdesiniz. Hem de büyük bir güvenlik kontrolü altında. Dümen elinizde, nereye isterseniz oraya gitmekte özgürsünüz. Can yeleğiniz üzerinizde, rotanız belli. Günümüzde sadece bu altyapıyla yetişmiş bir çocuk fark yaratabilir. Burada öğrenilenler okulda ve evde olamayacak kadar özel.

Yelken sözlüğü

Kontra: Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sancak veya iskele olup olmadıklarına verilen isim. Yelkenin dolduğu yön anlamına da gelir.
Sancak: Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sağ kısımlarına verilen isim. Rengi yeşildir, geceleri deniz taşıtlarının yeşil görülen yanları sancak yanlarıdır.
İskele: Yelkenli teknelerin ve deniz taşıtlarının sol kısımları. Kırmızı renkli borda feneri kullanılır.
Seyir: Yelkenli teknelerin rüzgârla olan açılarına göre üç ana gidiş yönü vardır. Bunlar orsa, apaz ve pupadır. İşte bu yönlere verilen ada seyir diyoruz.
Orsa Seyri: Orsa rüzgâra en yakın seyredilen seyirdir. Yelkenli tekneler rüzgâra karşı gidemezler. Yaklaşık teknenin omurga hattıyla rüzgâr arasında 45 derecelik bir açı oluşur. Bir yelkenli teknenin rüzgâra en yakın seyredebildiği seyre orsa seyri diyoruz.
Apaz Seyri: Bir yelkenli teknenin rüzgârı yandan alarak seyir etmesine verilen isimdir. Teknenin omurga hattıyla rüzgâr arasında 90 derecelik bir açı vardır. Apaz seyrini dar apaz ve geniş apaz diye iki kısma ayırabiliriz. Eğer rüzgâr açısı 50 derece olursa dar, 135 derece olursa geniş apaz deriz. Apaz seyri çoğu yelkenli tekne için en hızlı seyirdir.
Pupa Seyri: Yelkenci olan olmayan herkesin en çok bildiği seyirdir. Pupa seyrinde yelkenli tekne rüzgârı arkadan (180 dereceden) alır. Yelken pupa seyrinde paraşüt gibi çalıştığı için etkisi orsa ve apaz seyrine kıyasla oldukça düşüktür. Yani bu seyir biraz daha yavaş bir seyirdir.
Tramola: Rüzgâra yakın orsa seyrinde giden yelkenli tekne, gideceği hedefe ulaşabilmek için dönüşler yapmak zorundadır. Rüzgâr üstüne doğru yapılan bu dönüşlere tramola denir. Unutulmaması gereken şu: Tramola sadece orsa seyrinde atılır.
Kavança (Boci Tramola): Rüzgârı arkadan alan yelkenli tekne yine gideceği hedefe göre dönüş yapıp, kontra değiştirmek zorundadır. Rüzgâr altına doğru yapılan dönüşlere kavança ya da boci tramola adı verilir. Kavança sert havada bumbanın oldukça sert hareket etmesine sebep olacağı için, dikkatli yapılması gereken bir dönüştür. Zorunlu değilse sert havada yapılmamalıdır. Unutulmamalıdır orsa seyrinde kavança atılmaz, geniş apaz veya pupa seyrinde bu dönüş yapılabilir.
Rüzgâr üstü: Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yöne verilen isimdir.
Rüzgâr altı: Yelkenli teknenin rüzgarı aldığı yönün tersi tarafına verilen isimdir.
Trim: Yelkenimizin şeklini değiştirerek, ondan en yüksek ölçüde verim alabilmemiz için ona uyguladığımız küçük şekil değişiklikerine trim deriz.
Kerteriz: Rüzgârın hafif dönüşlerini anlamak ve bu dönüşlerin rotamızı bozmasını engellemek için pruvamızdaki sabit bir noktayı aklımızda tutmaktır. Ona göre rüzgâr değişimlerini anlar ve rotamızı
değiştiririz.