Çocukların oyuncağı ama babalardan fırsat kalırsa

Cahit AKYOL 
 
Salıverin ipini. O nazlı, nazlı süzülürken siz dönün çocukluk günlerinize... Ama ipini arada çocuğun eline de vermek lazım. Hatta iyisi mi siz onu temelden yetiştirin önce uçurtma atölyesine yazdırın. Müzesi, derneği hatta federasyonu bile var uçurtmanın.

Uçurtmanın anavatanın Çin olduğu kabul ediliyor. Günümüzden 2 bin yıl öncesinde başlayan renkli eğlencenin Weifeng’de doğduğu kabul edilip dünyada uçurtmanın başkenti diye anılıyor Çin’deki bu kent. Uçurtma Çin, Tayvan, Endonezya ve Japon’da geleneksel. Ülkemizde ise bahar aylarının piknik yerlerinin değişmez hobisi. Uçurtmayı çocuklara sevdirmek ve yapımını öğretmek amacıyla İstanbul Üsküdar’da bir müze bile var.
Müzede denilince aklınıza öyle görkemli bir bina filan gelmesin. Küçücük, ufacık bir mekân, bir müzecik aslında. Topu topu 80 metrekarelik bir alanın içinde sergileniyor her şey. Uzakdoğu’dan Amerika’ya¸ Avrupa’dan Asya’ya kadar dünyanın 16 ülkesinden toplanmış her boy, her renkten 850 uçurtma... Etraf uçurtmaların renklerinden cıvıl cıvıl. Ayrıca uçurtma katalogları, süreli yayınlar, fotoğraflar, uçurtma malzemelerinden örnekler, çeşitli semboller, rozetler, aplikler, şapkalar, tişörtler gibi çeşitli objeler; uçurtma şiirleri, içinde uçurtma geçen hikâyeler, boyama kitapları, broşürler, uçurtma şenliklerinin afişleri de raflarda sergileniyor. Mekanın ortasındaysa alçak masalar ve minikler için mini mini sandalyeler var. Burada oturan çocuklar bir yandan uçurtma hakkında bilgi edinirken diğer yandan da uçurtma yapımını öğreniyorlar.

BİR UÇURTMA MÜZEMİZ EKSİK DEDİLER

Müzenin kurucusu ve aynı zamanda İstanbul Uçurtmacılar Derneği Başkanlığı ile Avrupa Sportif Uçurtmacılık Federasyonu (STACK) Türkiye Milli Direktörü de görevleri bulunan Mehmet Naci Aköz (51) kendi adını taşıyan müzeyi şöyle anlatıyor;
“Ben uçurtma sevdalısıyım. 20 yaşıma kadar babamın dükkânında çalıştım. Sonra kendim için yaptığım uçurtmaları başkalarına satarak para kazanmaya başladım. 1984 yılında bir uçurtma şenliği düzenledim. İlgi büyük oldu. Bundan cesaret alıp 1984 yılında dernekler masasına başvurdum. “Uçurtma Derneği kuracağım” dedim. Bana “Yürü git. Bir uçurtma derneğimiz eksik kalmıştı zaten” dediler. Ama pes etmedim. 1991 yılında Hollanda’daki uluslararası bir festivale katıldım. Uçurtmanın bambaşka boyutlarını orada gördüm. Sonra bu hobimi geliştirdim ve 2005 yılında Uçurtmacılar Derneği’ni kurdum. Üsküdar’daki dernek merkezine bir de uçurtma atölyesi açtım. Amacım bahar aylarında uçsuz bucaksız çimlerde, gökyüzünde rengârenk uçurtma uçuran çocukları şehrin karmaşasından biraz olsun uzaklaşarak, doğanın farklı kokularıyla baş başa kalmalarını sağlamak. Bu fikirden yola çıkarak mahalle arkadaşlarımla birlikte müzeyi kurduk. Önce yurtdışındaki uçurtmalar dernekleriyle irtibata geçtim. Sonra onlara yaptıklarımızdan söz ettim. Birçok uluslarası yarışmalara katıldım. Burada tanıştığım yabancılardan müze için malzemeler istedim. Kısa sürede malzemeleri topladık. Müzesinin adına da kendi adımı verdim.”

6 LİRAYA UÇURTMA

Mehmet Naci Aköz Uçurtma Müzesi, İstanbul Uçurtmacılar Derneği tarafından kurulan, ülkemizdeki ilk ve tek uçurtma müzesi. Müzedeki uçurtma atölyesinde 1,5 saatlik bir programla çocuklara, uçurtma yapma dersleri veriliyor. Malzemesini getirenler bu çalışmalara ücretsiz katılırken yanında malzemesi olmayanlar da 6 lira karşılığında uçurtma malzemesi satın alıyor. Atölye ve müze mesai günleri 10.00-18.00 arası açık. Giriş ücretsiz. Adresimiz ise Aziz Mahmut Efendi Mahallesi Uncular Caddesi Bakıcı Sokak No:12 Üsküdar. (216) 553 23 37 www.ucurtmadunyasi.com.

ÜSTADINDAN TÜYOLAR

* Uçurtma koşarak uçurulmaz. Ayaklar sabit ve dengede durur. Rüzgâr arkanıza alınır.
* Karşınıza birisi geçer. Eline aldığı uçurtmanın kuyruğuna basmasına özen göstererek o uçurtmayı 20-25 metre uzakta tutar.
* Rüzgârın yeterli olduğuna kanaat getirdiğinizde karşınızdakine onay verip uçurtmayı bırakmasını söyleyin.
* O sırada hızla ipi çekerek sarmaya başlayın. Bu arada uçurtma havalanıyorsa ve siz de çekmeyi bıraktığınızda süzülüyorsa o gün uçurmak için uygun demektir, devam edin.
* Rüzgâr iyi ama uçurtma sağa sola yalpalıyorsa da uçurmanızın dengesinde sizden kaynaklanan bir problem var demektir.
* Tekrar ipi salın sonra biraz çekin. Bu hareketleri yaparken uçurma yükseliyorsa sorun yok.
* Yok, eğer uçurtma aşağı doğru geri geri geliyorsa uçurtmayı tutan kişiyi 100 metre uzağa gönderin. Bir de buradan deneyin. Yine havada durmuyorsa, toplayın gidin.

BUNLARA DİKKAT

* Evin içinde, camdan balkondan çatıdan uçurmak tehlikelidir.
* Cadde kenarlarında elektrik direklerinin olduğu yerlerde, sık ağaçların olduğu bölgelerde uçurmayın.
* 7 yaşından küçükler kesinlikle büyük uçurtmaları yalnız uçurmamalı.
* Sert rüzgârlarda yağmurlu havalarda denemeyin.

UÇURTMA NASIL YAPILIR?

1. Altıgen bir uçurtma için 0.5 x 1 santim eninde, 70 santim boyunda 3 adet çıta alın. Çıtaları üst üste getirmek şartıyla tam ortasından cam çivisiyle çakın.
2. Çakılı çıtaları birbirine eşit aralıklarla açın. Çıta aralıklarına ne gevşek ne de gergin olarak ip bağlayın.
3. Altıgen oluşan iskelet halindeki çıtayı bir kâğıdın üzerine koyun. Kenar kâğıtlarından 2 santimlik boşluklar bırakın.
4. 2 santimlik bölüme tutkal sürerek ipleri kâğıdın içinde kalacak şekilde yapıştırın. Kâğıdınızın çok kalın olmamasına dikkat edin.
5. Sonra uçurmaya uygun bir kuyruk yapıp takın. Bu arada birisi uçurtmanın tam ortasında diğer ikisi de üstteki 2 çıtadan sabitlenecek şekilde 3 noktalı iplerle denge sağlayın.
6. Bu dengeli ipin ucunu da 100-200 metrelik ipine bağlayın.