Erdal Fernergiz
Selin Irmak KAÇMAZ
Ali DAĞLAR
Son Güncelleme:
Bursa’da tarih ikinci baharını yaşıyor
Osmanlılar’ın ilk başkenti Bursa’da tarih, Büyükşehir ve merkez Osmangazi belediyelerinin çabalarıyla ikinci baharını yaşıyor. Yok olmaya yüz tutmuş, gecekondular arasında kaybolmuş tarihi eserler, etrafındaki çirkin yapıların yıkımıyla canlanıyor. Camiler, külliyeler, hanlar, tekkeler, rölöveleri çıkarıldıktan sonra restore ediliyor. Yıkım ve restorasyon tarihi kurtarmaya yetmiyor tabii. Bu eserleri yaşatmanın yolu, onları işlevsel kılmaktan geçiyor.
Bunun için de binalara yeni fonksiyonlar kazandırılıyor. Son dört yılda canlanan bu eserleri görmek için Bursa’ya gitmeye değer.
GÖKDERE MEDRESESİ
Türk müziğinin hizmetinde
Hanlar Bölgesi’nde bulunan Gökdere Medresesi’nin önündeki 6 dükkan kamulaştırılarak yıkıldı, 400 yıllık tarihin çehresi ortaya çıktı. Kökeni vakıf olmasına rağmen Bursa’da özel mülkiyete satılmış tarihi yapılardan olan bu medrese, 2004’te kamulaştırıldı. Osmangazi Belediyesi’nce restore ettirildi, Türk müziğinin hizmetine sunuldu. Küçük odalarında müzik dersleri veriliyor.
GEYVE HAN
100 yıl sonra açıldı
Geyve Han (Lonca Hanı), 15. yüzyılda Ahi Bayezid’in oğlu Hacı İvaz Paşa tarafından, Bursa Yeşil Camii’ne gelir sağlamak için yaptırılarak Sultan Çelebi Mehmed’e armağan edildi. 100 yıldır kapalı bulunan kuzey kapısı, buradaki dükkanın kamulaştırılmasıyla birlikte açıldı. Alt katında 26, üst katında 30 oda var.
ABDAL MEYDANI
Şehrin yeni cazibe merkezi
Abdal Mehmed Camii ve Türbesi çevresindeki çalışma 2005’te başladı. Abdal Meydanı olarak da bilinen bölgede 22 gecekondu kamulaştırılıp yıkıldı. Böylece ortaya çıkan meydan, şehrin cazibe merkezlerinden biri olma yolunda. Yüz yıllık Abdal Simit Fırını da meydana kazandırılan kültürel değerler arasında. Cami ve türbe de elden geçirildi.
KAMBERLER
Ortaya çıksın diye 370 yapı yıkıldı
Şehir merkezinde, içinde üç tarihi cami, bir hamam, bir mektep, iki çeşme, sivil yapılar ve eski mezarlar bulunan, çarpık yapılaşmanın odağı halindeki Kamberler, belediyenin en fazla yıkım yaptığı bölge oldu. 55 bin metrekarelik alanda 370 yapı kamulaştırılıp yıkıldı. Tarihi yapılar restore edildi. Bölge Kamberler Tarih ve Kültür Parkı olarak düzenleniyor.
MURADİYE HAMAMI
Engelliler merkezi olacak
600 yıllık Muradiye Hamamı, özel mülkiyetteyken kamulaştırıldı. 360 metrekare üzerine kurulu hamam, Osmangazi Belediyesi’nce engelliler merkezine dönüştürülmek üzere restore ediliyor. Engelliler için resim ve el sanatları atölyeleri, bilgisayar eğitim odası, serbest çalışma alanları, idari bölümler ve kantin olacak.
TUZ HANI
Uzunçarşı’nın vitrini
Uzunçarşı’daki Tuz Hanı, Timurtaş Paşa’nın oğlu Umur Han tarafından Tuz Pazarı Camii’ne gelir sağlamak için 1452’de yaptırıldı. Dikdörtgen avlu çevresinde iki katlı handa 43 oda var. Çarşının arka deposu olarak kullanılan tarihi han, 2007’de tamamlanan restorasyonla yeniden hayata döndürüldü, ışıl ışıl dükkanlarıyla Uzunçarşı’nın vitrini olmuş.
GALLE HAN
Sinan’ın Bursa’daki tek eseri
Galle Han (Tahıl Hanı), Mimar Sinan’ın Bursa’daki tek eseri. Hanın cephelerini işgal eden işyerleri kamulaştırılarak yıkıldı. Hana en büyük darbe, ortasından bir caddenin geçirilmesiydi. Geriye bazı duvarları ve hücreleri kalan yapının ayağa kaldırılması için çalışmalar sürüyor.
LAKLAKAN EVİ
Göçmen kuşlar tedavi merkezi
Bursa’da eskiden hayvanların bakımları için de vakıflar varmış. Ahmet Haşim’in Gurabahane-i Laklakan (Leylekler Bakımevi) adlı yazısında sözünü ettiği, göçmen kuşların tedavi edildiği yer, bu vakıflara bir örnek. Irgandı Köprüsü yakınında, bir apartmanın temelleri altında yok olduğu sanılıyor. Şimdi sivil mimarinin iyi bir örneği olan bir ev satın alındı, Gurabahane-i Laklakan adlı bir proje kapsamında restore ediliyor.
Çok katlı ilk Osmanlı çarşısı
Bursa merkezinde yıllardır metruk duran, Osmanlı’nın İpek Yolu’ndaki ilk 3 katlı çarşısı Balibey Han, Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edildi ve mayıs ayında hizmete açıldı. 500 yıllık han, Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin bulunduğu bölgenin bir parçası. Adını ilk akıncı ailelerinden Malkoçoğlu Bali Bey’den alıyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Hikmet Şahin, bu hanın restorasyonu nedeniyle çok mutlu. 36 dükkan bulunan hanın ilk katında restoran, ikinci katında el sanatları sergi alanları, üçüncü katında Türk kahvesi var.
Arastalı dört köprüden biri
İtalya’daki Ponte Vecchio, Ponte Rialdo, Bulgaristan’daki Osma Köprüsü’yle birlikte arastalı 4 köprüden biri. Nilüfer ırmağı üzerindeki yıkık köprü ve üzerindeki bitişik nizam ahşap binalar üç yılda restore edildi. Burası bir sanat köprüsü. Çünkü arastalarda hat, ebru, tezhib, minyatür, nakkaşlık, sedefkarlık, ahşap oymacılığı, Bursa bıçakçılığı, metal işleme sanatı, İznik çiniciliği yeniden hayat buldu. Osmangazi Belediyesi’nin restore ettirdiği köprünün ziyaretçisi çok.
KAMULAŞTIRMAYA 45 RESTORASYONA 75 MİLYON
Bursa surları da işgal eden yapılar yıkılarak restore ediliyor. Şu ana kadar Saltanat Kapı, Fetih Kapı, Yer Kapı, Zindan Kapı, Kaplıca Kapı restore edildi. Bu şekilde çevreleri açılıp restore edilen daha pek çok yapı var şehirde: Veled-i Habib Camii, Kiremitçi Hamamı, Sümbüllü Bahçe Konağı, Haraççıoğlu Medresesi, Eskici Mehmet Dede Türbesi, Oruç Bey Mezarı, Eski İpek Han, eski hal binası, Yiğit Cedid Camii, Seyyid Usul Medresesi, Davutpaşa Hamamı, Timurtaş Külliyesi, Merinos Tren İstasyonu gibi. Osmangazi Belediyesi 4 yılda yıkım için 45, restorasyona 75 milyon YTL harcadı.
365 gün her akşam sema
1822’de inşa edilen dergahın restorasyonu 2002’de başladı, 2005’te bitti. Bugün bir kültür merkezi. Turistlerin büyük ilgisini çeken sema törenleri yapılıyor. Hem de 365 gün her akşam 20.30’da. Tekkeyi bekleyen çorbayı içer misali, sunulan ikramlardan bedel alınmıyor.
Şimdi artık kültür merkezi
500 yıllık Ördekli Hamamı, Bursa’daki en büyük Osmanlı hamamı. Bir kısmı yeni yola kurban edilen hamamın restorasyonu ve yeniden inşası 2006’da başladı, bu yıl bitti, 3.5 milyon YTL’ye mal oldu. 1402 metrekare kapalı alana sahip hamam, kültür merkezi oldu. Burada tarihçiler seminer veriyor, Bursa mutfağının örnekleri konuklara ikram ediliyor.
GÖKDERE MEDRESESİ
Türk müziğinin hizmetinde
Hanlar Bölgesi’nde bulunan Gökdere Medresesi’nin önündeki 6 dükkan kamulaştırılarak yıkıldı, 400 yıllık tarihin çehresi ortaya çıktı. Kökeni vakıf olmasına rağmen Bursa’da özel mülkiyete satılmış tarihi yapılardan olan bu medrese, 2004’te kamulaştırıldı. Osmangazi Belediyesi’nce restore ettirildi, Türk müziğinin hizmetine sunuldu. Küçük odalarında müzik dersleri veriliyor.
GEYVE HAN
100 yıl sonra açıldı
Geyve Han (Lonca Hanı), 15. yüzyılda Ahi Bayezid’in oğlu Hacı İvaz Paşa tarafından, Bursa Yeşil Camii’ne gelir sağlamak için yaptırılarak Sultan Çelebi Mehmed’e armağan edildi. 100 yıldır kapalı bulunan kuzey kapısı, buradaki dükkanın kamulaştırılmasıyla birlikte açıldı. Alt katında 26, üst katında 30 oda var.
ABDAL MEYDANI
Şehrin yeni cazibe merkezi
Abdal Mehmed Camii ve Türbesi çevresindeki çalışma 2005’te başladı. Abdal Meydanı olarak da bilinen bölgede 22 gecekondu kamulaştırılıp yıkıldı. Böylece ortaya çıkan meydan, şehrin cazibe merkezlerinden biri olma yolunda. Yüz yıllık Abdal Simit Fırını da meydana kazandırılan kültürel değerler arasında. Cami ve türbe de elden geçirildi.
KAMBERLER
Ortaya çıksın diye 370 yapı yıkıldı
Şehir merkezinde, içinde üç tarihi cami, bir hamam, bir mektep, iki çeşme, sivil yapılar ve eski mezarlar bulunan, çarpık yapılaşmanın odağı halindeki Kamberler, belediyenin en fazla yıkım yaptığı bölge oldu. 55 bin metrekarelik alanda 370 yapı kamulaştırılıp yıkıldı. Tarihi yapılar restore edildi. Bölge Kamberler Tarih ve Kültür Parkı olarak düzenleniyor.
MURADİYE HAMAMI
Engelliler merkezi olacak
600 yıllık Muradiye Hamamı, özel mülkiyetteyken kamulaştırıldı. 360 metrekare üzerine kurulu hamam, Osmangazi Belediyesi’nce engelliler merkezine dönüştürülmek üzere restore ediliyor. Engelliler için resim ve el sanatları atölyeleri, bilgisayar eğitim odası, serbest çalışma alanları, idari bölümler ve kantin olacak.
TUZ HANI
Uzunçarşı’nın vitrini
Uzunçarşı’daki Tuz Hanı, Timurtaş Paşa’nın oğlu Umur Han tarafından Tuz Pazarı Camii’ne gelir sağlamak için 1452’de yaptırıldı. Dikdörtgen avlu çevresinde iki katlı handa 43 oda var. Çarşının arka deposu olarak kullanılan tarihi han, 2007’de tamamlanan restorasyonla yeniden hayata döndürüldü, ışıl ışıl dükkanlarıyla Uzunçarşı’nın vitrini olmuş.
GALLE HAN
Sinan’ın Bursa’daki tek eseri
Galle Han (Tahıl Hanı), Mimar Sinan’ın Bursa’daki tek eseri. Hanın cephelerini işgal eden işyerleri kamulaştırılarak yıkıldı. Hana en büyük darbe, ortasından bir caddenin geçirilmesiydi. Geriye bazı duvarları ve hücreleri kalan yapının ayağa kaldırılması için çalışmalar sürüyor.
LAKLAKAN EVİ
Göçmen kuşlar tedavi merkezi
Bursa’da eskiden hayvanların bakımları için de vakıflar varmış. Ahmet Haşim’in Gurabahane-i Laklakan (Leylekler Bakımevi) adlı yazısında sözünü ettiği, göçmen kuşların tedavi edildiği yer, bu vakıflara bir örnek. Irgandı Köprüsü yakınında, bir apartmanın temelleri altında yok olduğu sanılıyor. Şimdi sivil mimarinin iyi bir örneği olan bir ev satın alındı, Gurabahane-i Laklakan adlı bir proje kapsamında restore ediliyor.
Çok katlı ilk Osmanlı çarşısı
Bursa merkezinde yıllardır metruk duran, Osmanlı’nın İpek Yolu’ndaki ilk 3 katlı çarşısı Balibey Han, Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edildi ve mayıs ayında hizmete açıldı. 500 yıllık han, Osman Gazi ve Orhan Gazi türbelerinin bulunduğu bölgenin bir parçası. Adını ilk akıncı ailelerinden Malkoçoğlu Bali Bey’den alıyor. Büyükşehir Belediye Başkanı Hikmet Şahin, bu hanın restorasyonu nedeniyle çok mutlu. 36 dükkan bulunan hanın ilk katında restoran, ikinci katında el sanatları sergi alanları, üçüncü katında Türk kahvesi var.
Arastalı dört köprüden biri
İtalya’daki Ponte Vecchio, Ponte Rialdo, Bulgaristan’daki Osma Köprüsü’yle birlikte arastalı 4 köprüden biri. Nilüfer ırmağı üzerindeki yıkık köprü ve üzerindeki bitişik nizam ahşap binalar üç yılda restore edildi. Burası bir sanat köprüsü. Çünkü arastalarda hat, ebru, tezhib, minyatür, nakkaşlık, sedefkarlık, ahşap oymacılığı, Bursa bıçakçılığı, metal işleme sanatı, İznik çiniciliği yeniden hayat buldu. Osmangazi Belediyesi’nin restore ettirdiği köprünün ziyaretçisi çok.
KAMULAŞTIRMAYA 45 RESTORASYONA 75 MİLYON
Bursa surları da işgal eden yapılar yıkılarak restore ediliyor. Şu ana kadar Saltanat Kapı, Fetih Kapı, Yer Kapı, Zindan Kapı, Kaplıca Kapı restore edildi. Bu şekilde çevreleri açılıp restore edilen daha pek çok yapı var şehirde: Veled-i Habib Camii, Kiremitçi Hamamı, Sümbüllü Bahçe Konağı, Haraççıoğlu Medresesi, Eskici Mehmet Dede Türbesi, Oruç Bey Mezarı, Eski İpek Han, eski hal binası, Yiğit Cedid Camii, Seyyid Usul Medresesi, Davutpaşa Hamamı, Timurtaş Külliyesi, Merinos Tren İstasyonu gibi. Osmangazi Belediyesi 4 yılda yıkım için 45, restorasyona 75 milyon YTL harcadı.
365 gün her akşam sema
1822’de inşa edilen dergahın restorasyonu 2002’de başladı, 2005’te bitti. Bugün bir kültür merkezi. Turistlerin büyük ilgisini çeken sema törenleri yapılıyor. Hem de 365 gün her akşam 20.30’da. Tekkeyi bekleyen çorbayı içer misali, sunulan ikramlardan bedel alınmıyor.
Şimdi artık kültür merkezi
500 yıllık Ördekli Hamamı, Bursa’daki en büyük Osmanlı hamamı. Bir kısmı yeni yola kurban edilen hamamın restorasyonu ve yeniden inşası 2006’da başladı, bu yıl bitti, 3.5 milyon YTL’ye mal oldu. 1402 metrekare kapalı alana sahip hamam, kültür merkezi oldu. Burada tarihçiler seminer veriyor, Bursa mutfağının örnekleri konuklara ikram ediliyor.