Burası Burning Man, burada her şey gerçek

Burning Man, ABD’nin Nevada eyaletinde Black Rock Çölü’nde gerçekleşiyor. Her yıl ağustosun son pazartesisi başlayıp eylülün ilk pazartesisine kadar sürüyor. Festival adını tahtadan yapılmış heykeli yakma ritüelinden alıyor. 1986’da San Francisco’lu bir çocuğun yaptığı sanatı sahil kenarında yakmasıyla, tek gecelik bir etkinlik olarak başlıyor ve 1990’da büyüyerek Nevada’daki Black Rock Çölü’ne taşınıyor. 80 kişilik katılımla başlayan ve kâr amacı gütmeyen Burning Man’e bu yıl 70 bin kişi katıldı.

Bu ‘hayat değiştirici deneyimi’ yaşayan çalan şanslılardan biri de bendim. Aylarca yapılan planlama, haftalarca yapılan kostüm hazırlığı ve nihayet son aşamada yapılacak olan erzak hazırlığı için yollardayız. ABD’nin Los Angeles eyaletine 14 saatlik uçuş yolculuğunun ardından yapılan 15 saatlik karavan yolculuğu ve sonunda Nevada eyaletindeki Black Rock çölündeyiz... ‘Welcome Home’ (Evine Hoşgeldin) yazısıyla kucaklanarak karşılanıyoruz.
Aynı İstanbul’daki evimizde de olduğu gibi Burning Man’in de altın kuralı ‘leave no trace’ yani arkanda çöp bırakma. Etrafta çöp kutusu yok, herkes kendi çöpünden sorumlu. Sigara izmariti bile yere atılmıyor, sigarasını bitiren kendi yöntemiyle oluşturduğu çöpüne atıyor. Biz aşırı yaratıcı olduğumuz için direkt cebimize atıyorduk!

Kural iki: Kendi hayatından kendin sorumlusun. Bir haftalık yiyecek ve içecek ihtiyacını gelmeden karşılıyorsun. Paran geçersiz. Parayla satmak/satın almak yerine, hediye alıyor/veriyorsun. Karşılığında verdiğin ya da aldığın sımsıkı kucaksa dünyanın tüm parasından daha değerli. Herkes birbirine gülümsüyor, selam veriyor. Tanışırken el sıkışmakda neymiş? Herkes birbirine sarılıyor. Telefonun çekmiyor, arkadaşlarını kaybettiğinde ara ki bulasın!

BENİ YAK, KENDİNİ YAK HER ŞEYİ YAK!
Ulaşım bisikletle sağlanıyor ve mesafeler 30 dakikaya kadar çıkabiliyor, bisikletini kaybettin mi yeni kampın hayırlı olsun. Bir çaresi bulunana kadar bir süreliğine orada kalacak olman kaçınılmaz. Maskeli, kostümlü, yarı çıplak, çırılçıplak dünyanın düzeninden sıkılmış ve insanlara dayatılan yaşam tarzına isyan eden yediden yetmişe herkes burada, üstelik ne kadar delirirsen delir yine de sınıfın en garip çocuğu olma ihtimalin yok!

Her yıl festivalin sonunda yakılan; ‘Burning Man’ figürünün, Embrace figürünün, tapınağın, çoğu sanat eserlerinin olduğu ve dj’lerin çıktığı partilerin yapıldığı yere ‘Playa’ deniyor. Sanateserlerinin çoğu interaktif olduğu için her yerinden insan fışkırabiliyor ve hemen hemen çoğu festival sonuna doğru yakılıyor. Her sene değişen sanat konseptinde bu sene sanatçılara kervansaray verildi ve hayal dünyalarını gösterişle genişletmeleri istendi.

Yasemin Yapanar festivaldeydi.

22 metre yüksekliğinde, birbirine sarılan ve Matt Schultz tarafından sevdiklerinize olan bağlılığa ithafen yapılan ‘Embrace’ heykeli, cuma günü sabaha karşı yakılıyor. Biz de bu büyülü ana iki dans arasında tanıklık etme şansı yakalıyoruz. David Best tarafından yapılan ve pazar akşamüzeri yakılan ‘Temple of Grace’ tapınağı kutlama, anılar ve ölüm için yapılan spiritüel bir kutsal mekân. Birbirine sarılıp, sevdiklerini fotoğraflarıyla ya da tapınağın duvarlarına yazdıkları yazılarla ananlar karşısında tüylerimiz bile saygı duruşunda, dimdik. Meğer yabancıların inancı gereği, bedeni yakılıp kül haline getirilen ölülerin vasiyetleri üzerine burada saçılan tozlar bile varmış.

Michael Christian and Dallas Swindle tarafından yapılan Eidolon Panspermia Ostentatia Duodenum (epod) yedi buçuk metre yüksekliğinde oval şeklindeki açık bir hücre. İçine giriyorsun, dön babam dön. Tyler FuQua tarafından tasarlanan Return of the Racken ise ahtapot şeklinde, dokuz ayaklı bir bisiklet rafı. Bir seferde yüzden fazla bisikleti taşıyabiliyor. Yukarıda saydıklarım dudak uçuklatan onlarca sanat eserinden sadece birkaçı. Gerisini gidin kendiniz görün. Bir de görülmeye değer, herkese açık Playa düğünleri var. Düğün dernekten köşe bucak kaçan ben, elimde Burning Man kitapçığı düğün düğün geziyorum.

Playa ve kamplarda yer alan sanat eserleri dışında etrafta gezinen, mutasyona uğramış müzikli sanat araçları da var. Siz hiç tekerlekli ve karada giden; yelkenli, ejderha ya da hayvanlar âleminin diğer üyelerini gördünüz mü? Ben gördüm, yetmedi üzerine çıkıp dans ettim. Karavanımızda otururken, ‘Arka sokaktan geçen yelkenliye bakın’, ‘Bu sabah dev bir balığın ağzında oturdum’ gibi cümleler günlük dilimize hızla yerleşiyor.

ÇÖLDE RAKININ KARŞILIĞI KUCAKLAŞMA

Karavanların, çadırların ve davetkâr yaşam alanlarının olduğu kamp alanları da gün içinde yeni burner’larla (burning man’e katılanlara burner deniyor) tanışmak ve yapılan etkinliklere katılmak için birebir. Bu turları yapmadan önce festival girişinde verilen ve nerede hangi aktivitenin olduğunun yazılı olduğu kitapçığa göz atıyoruz. Nerede ne zaman pancake, limonata, mojito, dondurma, marshmellow ikramı varsa boş bardağımızı aldığımız gibi boy gösteriyoruz. Kamplarda dağıtılan içeceklerden yararlanabilmek için kendi bardağını götürmen gerekiyor ki milletin başına çöp derdi çıkarmayasın.

Yoga, meditasyon derslerine katılıyor, kişisel gelişim ve seks üzerine verilen seminerlerle aydınlanıyoruz. Salıncaklar, sapanla atış, kendi kolyeni kendin yapma, genital organına kıyafet giydirip fotoğraf çektirme, gece led ışıklarıyla yakartop oynama, büyük peluş ayıcıkların olduğu uyku havuzunda şekerleme, yastık savaşı ve vücut boyama gibi aktivetelere katılmak/tanıklık etmek için dilimiz dışarıda o kamptan bu kampa koşuşturuyoruz.
Dolaşırken Ümit Ceylan Sönmez ve Alper Nakri adlı iki Türk’e ve onların salatalık arabalarına rastlıyoruz. Meğerse kickstarter olarak başlattıkları projeleri istedikleri bütçeye ulaşmış ve projeleri gerçek olmuş. Çöl sıcağında kaybedilen su ve tuzu, tuzlu salatalıkla gidereceklerini söyleyen ikili salatalığın yanında isteyenlere buzlu badem ve rakı da veriyor. Çölün ortasında rakı mı? Yasemin varım diyor. Bedeli mi? Tabii ki kucaklaşma.

Benim için festivalin en büyülü saati her sabah 6.15 civarı doğan güneşle başlıyor. Günün en sakin saatleri bu saatlerde, geceden kalanlarla birlikte oluyor; hava henüz ısınmamış, henüz herkes sokaklara dökülmemişken... Bu tenhalıktan, etraftaki sanatları gezmek ve fotoğraflamak için yararlanmak da bir seçenek. Bir de gökyüzünün saat altıda başlayıp sekizdeki günbatımına kadar olan saat aralığında aldığı mor ve pembemsi bir renk cümbüşü var. Hayalimsi renk şenliğini görünce de gerçeklikle rüya arasındaki tüm tereddütlerim ortadan kalkıyor, rüyadayım... Bir de güneş batarken, alkışlayarak günü uğurlamak gibi bir ritüeli var biz burner’cıların. Her şeye sevgiyle yaklaşıyoruz, orada nefes aldığımız her an bir kutlama... Yeni tanıştığımız burner’larla ayrılırkenki daimi son cümlemiz ise iyi burn’ler.

HER ŞEY PAYLAŞMAK İÇİN
Çöldeyiz ya gündüzleri fazla sıcaktan, akşamları fazla soğuktan beyinler hafif yanık olsa da sabaha karşı dans ederken yakalandığımız şiddetli kum fırtınası sonrası bile yüzler gülüyor. Burnumuzun içinden göz çapaklarımıza kadar her yerimiz kumla kaplansa da keyfimiz gıcırında. Yüzündeki bir bölgeyi temizlersen, diğer kumlu yerler daha da pis durur mantığıyla ilerlemek işimize geliyor. Toz, toprak içinde eğlenmeye devam ediyoruz. Kum fırtınası sonrasında bisikletiyle yerde yatan birini rahatça sanat eseri sanabiliyor, sanat eseri sandığımız biri de pekâlâ gerçek bir insan çıkabiliyor. Şaşıracak bir şey yok. Ne demişler? ‘Burası Burning Man burada her şey gerçek.’

Mesela hemen hemen her akşam gittiğimiz Robot Heart sahnesinin önünde, dev bir mutant aracın üzerinde çalan dj ve dansçılara karşı dans ederken birden arkamdan masaj yapmaya başlayan çoçuğa sapık damgası vuracağıma, teşekkür etmek için arkamı dönüp sımsıkı sarılıyorum. Otuzumuza merdiven dayamışız, henüz babamıza bu kadar içten sarılmamışız. Başka bir arkadaşım dans ederken burnundan akmak üzere olan sümüğü alan biri bile çıktı karşımıza. Bugün o bizim sümüğümüzü, yarın biz onun salyasını... Alıştık ya gülümseyip teşekkür ediyoruz.

Festivale katılanlar renkli kıyafetlerini aylar öncesinden hazırlıyor.

Ne kadar yiyeceğin, suyun varsa hepsini paylaşıyorsun. Bir başka uğrak mekânımız Disco Nights’ta dans ederken başkaları tarafından yapılan dürüm, mozzarella domates ve cupcake ikramları sadece bizim denk geldiklerimiz. Kamplar arası bisiklet sürerken bile yol etrafında yüzüne lavantalı soğuk su fısfıslayanlar var. Biz de hem İstanbul’dan aldığımız bileklikleri hem de kuru meyveler dağıttık, karşılığında bol bol kucak aldık. Partilerden sonra çöp torbaları dağıtıyorlar ve herkes çöpleri temizlemeye koyuluyor. Son gün artan etlerle barbekü yapıp, tüm komşularımızı çağırdık. Makarnasını, salatasını kapan paylaşmaya geldi.

Canımdan çok sevdiğim burner’larım ve grubumuza daha da eklenecek, henüz bu büyülü şehre adım atmamış diğer dostlarımızla, ‘evimize’ döneceğimiz günü sabırsızlıkla bekliyorum. Son 51 hafta.

NE KADARA PATLAR?
Uçak bileti: 2.700 TL
Festival bileti: 820 TL
Bisiklet satın alma: 220 TL
Kıyafet (önceden): 400 TL
Los Angeles’tan gidilirse tek gecelik konaklama: 400 TL
Los Angeles’ta iki günlük araba kiralama: 200 TL
Karavan: 2.210 TL
Erzak ve diğer harcamalar: 500 TL
Toplam: 7.450 TL

ÖNCESİNDE
THY’nin Los Angeles’a 14 saatlik direkt uçuşunu ya da Reno eyaletine aktarmalı uçuş yapabilirsin. Karavanla, Reno’dan 192 km, Los Angeles’tan 1026 km sürüyor.
Uçtuğun eyalete göre, herhangi bir firmadan karavan kiralama. Biz El Monte RV’yi seçtik, memnun kaldık. Bunu da önceden organize etmekte fayda var, tarih yaklaştıkça ya iyi karavanlar kalmıyor ya da fiyatları artıyor.
Henüz 2015 için çok taze ama 2014 biletlerini ve detaylı bilgiyi şuradan takip edebilirsiniz: tickets.burningman.com. Ocak’tan itibaren bilet satışları başlıyor. Bilet alabilmek için öncesinden ön kayıt yaptırmak gerekiyor.
Bisiklet kiralama işini önceden yapmak gerekiyor, bisikletler hızla tükendiği için biz satın almak zorunda kaldık. Geceleri etrafta ışıklandırma olmadığı için kendi üzerini ve bisikletini mutlaka ışıklandırmalısın. Olabildiğince konforlu bir bisiklet tercih et, günün birçok saati üzerindesin.

Tüm biletler cepteyse, başlasın kostüm hazırlıkları. Gerçek hayatta giyemeyeceğin her şeyi geçir üstüne. Senenin yeni konseptinden esinlen ama uymayabilirsin.
Yanına hediye edebileceğin bir sürü şey al. Bileklik, kolye aklına ne gelirse. Hediye vermenin karşılığında alacağın samimi kucak paha biçilemez.
Karavanın önüne üç beş sandalye, masa ve tente koy ki komşuların ziyarete gelebilsin.
Çöp torbası, pil, el ve kafa feneri, bol bol ıslak havlu, pürel, koruyucu güneş kremi, karavan için süpürge, soğuktan korunmak için termal içlik… Bu şimdilik alakasız ama gidince anlayacağın tüm ürünleri yaz bir kenara, dönünce izimi sürüp teşekkür edersin.

SIRASINDA
Suyu dikkatli kullanırsan duş alabilirsin ama zaten hemen ardından pisleneceğin için çok da gereksinim duymayacaksın, boş ver. Islak havlu ve pürel candır. El, ayak, yüz ve dudaklarını bol bol nemlendir, çok kuruyor.
Gündüzleri çok sıcak, akşamları çok soğuk oluyor. Güneşten korunmak için güneş kremi, soğuktan korunmak için peluş kürkler işini görür.
Tuvaletler açıkta ve bilinen plastik festival tuvaleti. Bakma, koklama, işini hallet ve çık.
Gün içinde sürekli, komşularına, başka kamplara, sanat eserlerine, seminerlere git. Az uyu, çok sosyalleş.

SONRASINDA

İki Türk’ün çılgın projesi; salatalık arabası... Ümit Ceylan Sönmez ve Alper Nakri, isteyenlere salatalığın yanında buzlu badem ve rakı da veriyor. Bedeli mi? Sadece kucaklaşma!

Kamp yaptığın alanı bulduğun gibi bırakmalısın. Tüm çöplerini, izmaritlerini çöp torbalarına doldurduğun gibi karavanına yükle.
Pazar günü saatlerce bile bekleyebileceğin çıkış sırası kaçınılmaz, keyif almaya bak.

Karavanını ne kadar temiz tutmaya çalışsan da pislenecek. Kiraladığın şirkete geri teslim etmeden önce mutlaka temizlet. Sonra bizim gibi pişman olma.

‘Bitti’ diye üzülme, ‘yaşandı’ diye sevin. Oradan öğrendiklerini gerçek hayata nasıl aktarabileceğinin yollarına bak.

BURNING MAN FESTİVALİ'NİN 2017 KONSEPT BELLİ OLDU!

Her sene olduğu gibi bu sene de coşkuyla festivali düzenlenecek olan Burning Man'in tarihi ve konsepti belli oldu. Etkinlik bu sene 27-29 Eylül tarihleri arasında düzenlenecek. Geçen yıl fiyatları 200 ila 1000 dolar arasında değişen biletler şubat ayında satışa sunulacak.

Burning Man Festivali'nin kurucusu Larry Harvey 2017'de festivali Black Rock Çölü'nde yapmaya karar kıldı. 70.000 kişilik alanda birçok etkinlik bir arada düzenlenecek.

Festivalin bu seneki konsepti ise "Radikal Ayinler" olacak. Konseptte ayinler, ritüeller, kutsal alanlar, kutsal simgeler, tapınaklar gibi konular yer alacak.