Bozkırın ortasında yükselen turizm kasabası Beypazarı

Beypazarı, son yıllarda turizmin canlandırılmasına yönelik projelerle birlikte turistlerin ilgi odağı oldu. Kasabayı ziyaret edenlerin sayısı sürekli artıyor. 1999’da 2 bin 501, 2002’de 40 bin, 2004’te ise 200 bin turist Beypazarı’nı gezdi. 1800’lerden günümüze ulaÅŸan konakların restore edilmesiyle bir açık hava müzesine dönüştü Beypazarı. Bu hafta, el sanatları ve mutfağıyla da Türk kültürünün mirasçısı olan bu İç Anadolu kasabasında bir geziye çıkıyoruz.Hep Safranbolu ile karşılaÅŸtırılma durumunda kalan Beypazarı, farkını ilk baÅŸta tarihiyle ortaya koyuyor. Ankara’nın kuzeydoÄŸusundaki kasabaya Hitit, Frig, Galat, Roma, Bizans, Selçuklu ve son olarak da Osmanlılar egemen olmuÅŸ. Ä°pek Yolu üzerindeki yerleÅŸim merkezlerinden biri. Ä°lçeye ilk ismi Luwi’ler ‘Lagania’ olarak vermiÅŸler. ‘Kaya DoruÄŸu Ãœlkesi’ anlamına gelen bu isim, Beypazarı’nın konumunu ifade ediyormuÅŸ. Günümüzde olduÄŸu gibi o dönemde de çevre kentlerin ilgi odağı olan Beypazarı’nda büyük pazar yerleri kurulurmuÅŸ. Bu meÅŸhur pazar, ilçenin ‘Beypazarı’ olarak anılmasına neden olmuÅŸ.Verimli tarım alanları, doÄŸal su kaynaklarının zenginliÄŸi, sarp yamaçlı tepelerle çevrelenmiÅŸ korunaklı bir konumu olması, Beypazarı’nı önemli bir yerleÅŸim yeri haline getirmiÅŸ. 500 KONAK RESTORE EDÄ°LDÄ°Beypazarı denince akla ilk gelen ÅŸey tarihi evleri. Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sine de konu olan Beypazarı evleri, cumbalı, üstünde guÅŸgana adı verilen bir çatıdan oluÅŸan iki veya üç katlı yapılar. Sokaklarda iç içe yerleÅŸim tarzı benimsenmiÅŸ. Bu nedenle kapılar, pencereler ve guÅŸganalar birbirine bakacak ÅŸekilde düzenlenmiÅŸ, evler ise bitiÅŸik veya birbirine yakın inÅŸa edilmiÅŸ.Evlerin ahÅŸap olan iskeleti tatlı kireç denilen malzemeyle sıvalı. Odalardaki kirli havayı ve nemi alan yöreye özgü bir malzeme bu. Tavan arasındaki zemin katları taÅŸtan, geri kalan kısmı ahÅŸaptan oluÅŸan bu evlerin giriÅŸinde demir kapılı mahzenler var. Tarih boyunca yangınlarla birçok kez harap olan Beypazarı’nda, evlerin içindeki bu mahzenler kıymetli eÅŸyaların saklanması amacıyla kullanılmış. Bu yangınlar nedeniyle aslında binlerce yıllık tarihe sahip Beypazarı’nda, en eski konak 13. yy’a ait. Beypazarı Belediyesi beÅŸ yıldır BEYAP adlı bir proje yürütüyor. Böylece ilçedeki 3 bin 500 konaktan 500’ü restore edilerek kullanıma açıldı. Åžu anda da bu çalışmalar diÄŸer 3 bin konak için devam ediyor. Ayrıca restore edilmiÅŸ toplam 30 sokak bulunuyor. Bu sokaklar arasında yer alan apartmanlara da ahÅŸap görüntü verilerek eski ile yeni arasında bir bütünlük saÄŸlanmış. Pansiyon ve restoran olarak hizmet veren Münsürlerin Konağı, Ä°nce Efendi Konağı, Hacıbostan Konağı, Müftüzade Hacı Ä°zzet Efendi Konağı ve Mev’aların Konağı bu çalışmalar sonucunda hayata döndürülmüş önemli konaklardan. Konakların yanında, ÅŸehrin en dikkat çeken yerlerinden birisi de 200 yıllık tarihe sahip, 600 dükkanlık Beypazarı Çarşısı. Çarşı da yakında restore edilip iÅŸletmelere açılacak. Restorasyonu tamamlanmış birçok tarihi konağı barındıran Alaattin Sokak ise yöresel ürünlerin satıldığı, standların kurulduÄŸu ÅŸehrin en gözde mekanı. Burada Beypazarlı ev hanımları yaptıkları ürünleri satıyor. MUTFAÄžIN ADI Ä°NCE TAKIMBu tarihi yolculukta, Beypazarı’nın geleneksel yemeklerinden bahsetmemek olmaz. Anadolu’nun lezzetlerini barındıran yemekleri, sunumunun inceliÄŸinden olsa gerek ‘İnce Takım’ olarak adlandırılıyor. El yapımı tarhana çorbası, taÅŸ fırınlarda piÅŸirilen etli güveci, parmak kalınlığında damarsız ve ince kara üzüm yaprağına sarılan etli dolması, 80 kat ince yufkadan hazırlanan baklavası ve höşmelimiyle bu zengin mutfak, tarihi konaklarda ziyaretçilere sunuluyor. TaÅŸ fırınlarda yapılan, tazeliÄŸini bir sene boyunca koruyan, çay saatinin vazgeçilmez lezzetlerinden Beypazarı Kurusu da Türkiye’de sadece Beypazarı’nda üretiliyor. Türkiye’deki havuç ihtiyacının yüzde 60’ı Beypazarı’nda yetiÅŸtiriliyor. Havuç lokumu ve reçeli Beypazarı’nın en deÄŸerli ürünleri arasında. BEYPAZARI’NDA NERELERE UÄžRAMAK GEREKÄ°YOR?3 Hıdırlık Tepesi Ä°lçenin tamamına hakim olan bu tepeden ÅŸehir dokusunu seyredebilirsiniz. 3 Ä°nözü Vadisi Ä°lçenin kuzeyinde, üç kilometre uzaktaki vadi, bitki örtüsü ve tarihi kalıntılarıyla dikkati çekiyor. Ä°nözü Çayı’nın aşındırıcı etkisiyle iki tarafı balık sırtı görünümünde yükselen dik kayalardan oluÅŸan vadi, doÄŸa sporlarını sevenler için de iyi bir adres.3 Beypazarı Kültür Evi Nurettin KaraoÄŸuz tarafından bağışlanan bir konak, 1996’dan beri Beypazarı Tarih ve Kültür Evi olarak kullanılıyor. Yerel kültürü temsil eden eserler, kıymetli madenler, antika eÅŸyalar ve tarihi belgeler burada sergileniyor.3 Gümüşçüler Beypazarı’nın en önemli simgelerinden biri telkari gümüş iÅŸlemeciliÄŸi. Belediye binasındaki Gümüşçüler Çarşısı’nın yanı sıra ÅŸehir merkezinde de birçok gümüş maÄŸazası yer alıyor.3 Türbeler Beypazarı’na üç kilometre uzaklıkta, Ä°nözü Çayı’nın kenarındaki Yediler Türbesi, ÅŸehre 20 kilometre uzaklıktaki Gazi Gündüzalp Türbesi, Ä°nözü Vadisi’ndeki Karaca Ahmet Sultan Türbesi ve Beypazarı’nın yedi kilometre kuzeydoÄŸusundaki Kuyumcu Tekke Köyü’ndeki Karadavut Türbesi. 3 EÄŸriova Yaylası Ormanla çevrili bu yayla, bitki örtüsü, pınarların oluÅŸturduÄŸu göleti ve ahÅŸap evleriyle ziyaretçilere doÄŸayla baÅŸ baÅŸa kalma fırsatı sunuyor. Golf, trekking, atla gezinti gibi aktiviteler için elveriÅŸli. Her yıl KaraÅŸar EÄŸriova Yayla ÅženliÄŸi düzenleniyor. 3 Kimir Çayı Yöre halkının mesire alanı olarak yararlandığı çayda balık tutulabiliyor. 3 Tekke Yaylası Beypazarı’na 10 kilometre uzaktaki yayla, piknik alanı olarak kullanılsın diye tasarlanmış. Her yıl burada Piknik ve Güveç Günü düzenleniyor. 3 Kaplıca Ä°lçe merkezine 20 kilometre mesafede, Ankara-AyaÅŸ-Beypazarı karayolu üzerinde bulunan 700 yatak kapasiteli Dutlu Tahtalı Termal Tesisleri’nde düzenlenen banyo ve içme kürleri romatizma, deri, solunum yolu, iç salgı sistemi, böbrek ve kireçlenme gibi birçok hastalığın tedavisinde kullanılıyor. NASIL GÄ°DÄ°LÄ°R?Ankara Etlik Otobüs Terminali’nden (Eski Garajlar) saat başı, Akköprü Migros’tan yarım saat arayla otobüs ve minibüsler hareket ediyor. Kendi aracıyla gidenler, Ankara-Ä°stanbul yolu üzerinde bulunan Sincan -Yenikent yol ayrımından devam ederek, Yenikent güzergahından AyaÅŸ-Beypazarı yoluna çıkmalı. Beypazarı, Ankara’dan 100, Ä°stanbul’dan 320 kilometre uzaklıkta. Ulaşım için Asem-BeytaÅŸ: (312) 341 22 22, Güzel Peypazarı: (312) 341 28 23, Lüks Beypazarı Seyahat: (312) 309 63 68.NEREDE KALINIR?Pansiyon olarak hizmet veren 10’a yakın tarihi Beypazarı evinde kalabilirsiniz. Ä°lçe merkezinde de iki otel var. Åžehirden 20 kilometre uzaklıktaki Dutlu Termal Tesisleri de konaklama yerlerinden biri. AkÅŸemseddin Otel (312) 763 01 12, Cırcırların Konağı (312) 763 00 05, Ä°nözü Vadisi Dostlar Tesisi (312) 763 22 44, Ä°nözü Vadisi Zindancık Tesisi (312) 763 60 08, Münsürlerin Konağı (312) 763 37 63, Müfdüzade Ä°zzet Hoca Efendi Konağı (312) 763 10 56, Hacı Bostan Konağı (312) 763 08 37, Suluhan Pansiyon (312) 763 30 34, Dutlu Termal Tesisi (312) 763 14 20.Â