Binin bir gemiye yüzünüzü imbata verip açılın denize Midilli

Midilli, Yunan Adaları’nın üçüncü en büyüğü. Dillere destan bir güzelliÄŸi var. Zeytin ve çam ormanlarıyla kaplı. Uçsuz bucaksız kumsalları var. Her yanından sular fışkırıyor. Ve de tarih... Dünyanın Lesbos olarak tanıdığı bu ada üç bin yıldır direniÅŸin, entelektüel zenginliÄŸin, sanatın konakladığı bir liman.Ä°nsanları ve doÄŸasıyla Yunan ana karasından ve diÄŸer adalardan farklı bir karaktere sahip. Müzelerle, ören yerleriyle, antik kentleriyle, fosilleÅŸmiÅŸ aÄŸaç ormanıyla, uzosu ve zeytinyağıyla ünlü. Hadi binin bir gemiye, yüzünüzü imbata verip açılın denize...Ayvalık’tan yaklaşık iki saat süren deniz yolculuÄŸunun ardından, günbatımında Midilli’nin en büyük kenti Mittilini’ye ayak basıyorsunuz. Bir zamanlar ünlü Yunanlı besteci Mikis Theodorakis’in belediye baÅŸkanlığı yaptığı Mittilini, Jüstinyen döneminden kalma bir kaleyle taçlanmış. Adını mitolojik kahraman Makaros’un güzel kızı Mittilini’den alıyor. Biz adaya Midilli diyoruz ama Yunanlılar ve tüm dünya Lesvos ya da Lesbos diyor. Yüzölçümü 1631 kilometre kare, nüfusu yaklaşık 100 bin olan ada, ismini kadın ÅŸair Sapho’dan alıyor. Ä°ki bin 700 yıl önce adada doÄŸan Sapho adındaki bu güzel kadın, daha çok kadınlara ilgisini anlatan ÅŸiirler yazmış, lir çalıp dolaÅŸmış, renkli bir hayat sürmüş. O günden sonra hemcinsine ilgi duyan kadınları Lesboslu ÅŸaire atfen lezbiyen olarak adlandırmış dünya.Adaya gidenlere, limanı gören bir otele yerleÅŸmelerini tavsiye ediyoruz. Denizi içine alan limanın güneyi daha sakin. Ä°skele tarafı ve ortaları daha çok turistik mekanlarla dolu. Hangi restorana veya kafeye giderseniz gidin esprili, güleryüzlü ve çalışkan personelle karşılaşıyorsunuz. Mittilini’den otomobil kiralayıp adanın her tarafını gezebilirsiniz. Plomari’ye doÄŸru yola çıkıyoruz. Çam ormanları ve zeytinliklerle kaplı Gera Körfezi’nden güneye doÄŸru kıvrıla büküle akan yol, önce Ayios Georgios’a (Aya Yorgi), ardından Plakados ve Pappados’a uÄŸruyor. Sahil yolunu takip ederek muhteÅŸem güzellikteki Ayia Ä°sodora sahiline ulaşıyorsunuz. Birbiri peÅŸi sıra açılan koyların oluÅŸturduÄŸu ince kumlu plajlar dünyanın her yanından gelen turistleri ağırlıyor. Yol boyunca bakımlı zeytin ormanları dikkati çekiyor. Adadaki 13 milyon zeytin aÄŸacından yılda 50 bin ton dolayında zeytinyağı çıkarılıyor. Türkiye’nin toplam üretiminin 150 bin ton olduÄŸunu düşünürsek... TÃœRKLERE ÖZEL Ä°LGÄ°Ä°ki saat sonra Plagia’dasınız. Osmanlı döneminde adı Karasinan olan kasabada tarihi miras olaÄŸanüstü titizlikle korunmuÅŸ. Bu durum adadaki tüm köy ve kasabalar için geçerli. Plaga meydanındaki kahvede oturup, bir fincan kahve içebilirsiniz. Kahvede oturan yaÅŸlı adamlar, Türk olduÄŸunuzu öğrenince büyük bir ilgi gösteriyorlar. Anlattıklarına göre Midillililer Türkleri çok severmiÅŸ. Bacağındaki eski kurÅŸun yarasını gösteren yaÅŸlı bir adalının aÄŸzından iÅŸte bu sevginin hikayesi:‘4 Mayıs 1941’de Almanlar adayı iÅŸgal etti. Biz direniÅŸe geçtik. Almanlar, direnişçileri tek tek avlıyordu. Bir çatışma sırasında ben iki yerimden yaralandım. Adadan kaçmaktan baÅŸka çaremiz yoktu, ama tüm adalar Almanlar’ın elindeydi. Nereye gidecektik. Bir gece yarısı 80 kadar kiÅŸi bir tekneye binip kendimizi Ayvalık’a attık. Türkler orada büyük bir mülteci kampı kurmuÅŸtu. Yaralarımızı sarıp bizi tedavi ettiler. Bana bakan Selahattin adlı doktor, ailesinin Midilli göçmeni olduÄŸunu söyleyerek ‘Orası bizim ortak vatanımız, adayı Alman faÅŸistlerinden kurtarmalıyız’ dedi... O mülteci kampında binlerce Midillilinin hayatı kurtuldu. Ayrıca burada yaÅŸayanların büyük bir kısmının kökleri suyun karşı yakasından geliyor...’Plagia’dan ayrılmak zor. Bir sonraki durak, Barbaros Hayrettin PaÅŸa’nın doÄŸum yeri Plomari. Adada gezerken siesta zamanını dikkate almak gerekiyor. EÄŸer öğlen saatlerinde sokaklarda dolaşırsanız kedilerin bile uyuduÄŸunu göreceksiniz. Eczaneler dahil dükkanların çoÄŸu kapalı. Sabah 07.00’de tüm adalılar iÅŸbaşı yapıyor. Siesta 13.00’te baÅŸlayıp 16.00’ya kadar sürüyor. Dükkanlar tekrar açılıp, 20.00’ye kadar müşteri ağırlıyor.UZO MÃœZESÄ° BARBAYANÄ°Plomari’de ünlü uzo müzesi ve fabrikası Barbayani’yi gezebilirsiniz. 1860’ta kurulan ve Yunanlılar’ın en ünlü uzo markası olan Barbayani’yi ÅŸu anda dördüncü kuÅŸak iÅŸletiyor. Fabrikanın eski tesisini de müze yapmışlar. Plomari tepelere doÄŸru amfitiyatro tarzında inÅŸa edilmiÅŸ, daracık sokakları, koca çınarlarla gölgelenen meydanları, kahveleri, lokantalarıyla bir armoni ve rüya beldesi gibi. Binaların hemen tümü restore edilmiÅŸ. Eskiden olduÄŸu gibi korunmuÅŸ. Tarihi yapılardan düşen bir taşın yerine aynısı koyulmuÅŸ. Herkes geçmiÅŸe sadık kalmış. Plomari’de geceliÄŸi 20 Euro’ya konaklamak mümkün. Plomari’den ayrılıp, sahil yolunu takip ederek Vetera’ya ulaÅŸabilirsiniz. Yüzmek için çok elveriÅŸli bir yer. Altın renkli kumsalı 8 kilometre uzunluÄŸunda. Ege’nin en güzel plajlarından biri. Polihnitos, Ãœrgüp’teki MustafapaÅŸa’ya (Sinasos’a) benziyor. MuhteÅŸem konakları, anıtsal binaları, Osmanlı döneminde yapılmış ve ÅŸimdi halkevi olan binası, üçlü bazilika tarzındaki Ayios Georgios Kilisesi’yle büyüleyici bir kasaba. Kuzeye doÄŸru yol alırsanız Kalloni’ye ulaÅŸacaksınız. Kent sakinleri Türk olduÄŸunuzu öğrendiklerinde Türkçe olarak ‘kardeş’ ya da ‘komÅŸu’ diye hitap ediyorlar. Kalloni’nin ışıltılı bir gece hayatı var. Hafta içinde bile gece 02.00’ye kadar eÄŸlence devam ediyor. TAÅžLAÅžMIÅž AÄžAÇLARI GÖRÃœNEressos kenti Kalloni’nin 50 kilometre kadar batısında. Kentin yakınlarında ‘TaÅŸlaÅŸmış Ormanlar’ diye adlandırılan ve milyonlarca yıl önce fosilleÅŸen, üç yüz yıl önce bir depremle açığa çıkan aÄŸaçlar var. Dünyanın belli baÅŸlı harikalarından biri bu acayip orman UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası listesine alınmış. Bu aÄŸaçlar, günümüze kadar uzanan dünya zamanı içinde ne denli kısa bir ömre sahip olduÄŸumuzu düşündürüyor. Mutlaka görmelisiniz. Tekrar kuzeybatıya çıkıp Petra’ya yöneliyoruz. Kasabanın en büyük tavernasının sahibi olan Thanasis ve Ziota Fokianos çiftiyle tanışabilirsiniz. Madam Ziota, Ä°stanbul FenerliymiÅŸ. Bay Thanasis ise soyadından anlaşılacağı gibi Fokaili yani Foçalı. Türkiye’den gelenlere büyük misafirperverlik gösteriyorlar.MOLLALARIN KENTÄ° MOLÄ°VOS Petra’dan çıkınca yarım saat sonra Molivos’tasınız. Assos’tan dürbünle bakınca sokakta dolaÅŸan insanlarını bile görebildiÄŸiniz bu kentin adı mollalar anlamına geliyor. Eskiden burada bir mevlevihane varmış. Halk da bu çilehanede yaÅŸayan derviÅŸlere molla dermiÅŸ. Yunan cuntası döneminde askerler kentin adını Mithimna olarak deÄŸiÅŸtirmiÅŸ ama halk Molivos demeye devam etmiÅŸ. Adanın Küçükkuyu ve Assos’a bakan tarafında kalan denizin özelliÄŸi karşı kıyının aynısı. Tüm sahil ÅŸeridini görebilmek için oldukça bozuk sayılabilicek toprak yolu izlemeniz gerekiyor.Nasıl Gidilir?Midilli’ye Ayvalık’tan her gün, Dikili’den haftada bir gün feribot kalkıyor. Önümüzdeki günlerde Foça ve Altınoluk’tan da seferler baÅŸlatılması planlanıyor. Düzenli sefer yapan ÅŸehiriçi ve ÅŸehirlerarası otobüs iÅŸletmeleri, taksi servisi ve oto kiralama acenteleri hizmet veriyor. Kiralık otomobillerin günlüğü 25 Euro. Midilli’den Atina’ya her gün deniz ve hava yoluyla ulaşım saÄŸlanıyor. Ayrıca Pire ve Sakız Adası’na her gün, Rafina, Selanik, Kavala, Limni, Volos, Sisam ve DedeaÄŸaç’a haftanın belirli günleri deniz yolu ile ulaÅŸabilirsiniz. EskiÅŸehirli FatoÅŸ ile Midillili Aris Lazaris çifti de adaya tur organizasyonu yapıyor. Lazaris çiftine ÅŸu internet adresinden ulaÅŸmanız mümkün: arislaza@otenet.gr Ne yenir?Midilli’nin zeytinyağı dünyada elmas deÄŸerinde. Bir de deniz ürünleri meÅŸhur. Her çeÅŸit balık, ıstakoz ve diÄŸer deniz ürünlerini bulabilirsiniz. Tuzlama sardalya, yoÄŸurt, peyniri ve loru özellikle tavsiye edilir. DoÄŸal çayırlarda otlayarak lezzetlenen sığır eti de ünlü. Midilli’de yemekler Amerikan porsiyonu hacminde geliyor. Eskiden porsiyonların küçük olduÄŸunu, Amerikalı turistlerin etkisiyle kademeli olarak büyüdüğünü söylüyorlar.ÖNEMLÄ° TELEFONLARn Feribot için Jale Tur: (266) 312 27 40 n Sezek Tur: (266) 312 24 56Â