Beyazıt'ta Roma İmparatorluğu'ndan bir iz: Theodosius Zafer Takı

Beyazıt Meydanı'nın olduğu alanın Roma dönemindeki adı Theodosius Forumu idi. Geçmişi yüzlerce yıl eski olan bu alanın etrafı geniş sütunlu kilise ve hamamların da yer aldığı mermer yapılı sivil ve kamu binalarıyla çevriliydi. Alandaki en görkemli yerlerden biri de 'Zafer Takı'ydı.

Marmara adalarından getirilen mermer ile yapılmış, üç adet geçiş koridoru bulunan kavisli yapıya sahip Zafer Takı forumun batısında bulunuyordu. Roma’da bulunan bir zafer takına benzer biçimde inşa edilen bu eserin ortasındaki geçiş koridoru kenardakilere göre daha büyüktü. Ortasında I. Theodosius’un heykeli bulunan zafer takının iki yanında I. Theodosius’un oğulları Arcadius ve Honorarius’un heykelleri yer alıyordu. Ortadaki geçiş koridorunu taşıyan ve bu koridorun iki yanında bulunan Herkül figürleri ile süslü dörder adet sütun mevcuttu.

Bugün Ayasofya’nın önünden başlayarak batı yönünde ilerleyen cadde (bugünkü adıyla Yeniçeriler Caddesi) geçmişte şehrin ana hattını şekillendirmekteydi.

Bu cadde Theodosius Zafer Takının içerisinden geçerek Trakya’ya doğru devam ediyor ve Balkanların dışına kadar ulaşıryordu. Şehrin maruz kaldığı istilalar ve 5. yüzyılda meydana gelen deprem gibi bir takım doğal felaketler sonucunda ağır zarar gören Zafer Takı ile Forumu çevreleyen ve bugün hala bir takım kalıntıları bulunan antik yapılar, Osmanlıların İstanbul’u fethinden çok önceleri yıkılmıştı. Ancak, 20. yüzyılda yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan kalıntıları hala geçmişteki görkemine ilişkin ipuçları veriyor.