1000 deniz kabuğu meraklıları bekliyor

Kemal Geyran, deniz kabukları merakının sadece kendisinde olmadığını 1995 yılındaki bir tecrübesinden biliyor. O yıl beş koleksiyoner, Taksim Atatürk Kitaplığı’nda bir deniz kabuğu sergisi açmış. Yoğun ilgi nedeniyle iki haftalık sergi üç haftaya çıkmış: “Merkezi böyle sapa bir yerde açmakta hiç tereddüt etmedim. Nasılsa meraklısı gelir buraya. Ben yurtdışında sırf deniz kabuğu müzesi veya mağazası görmek için 300 km yol gittiğimi bilirim.”
Bu birikim, yaklaşık 40 yılın ürünü. İlk deniz kabuğunu 14 yaşlarındayken  Marmara Adası’nda bulmuş. Kabuklarla birlikte konuyla ilgili kitapları da toplamaya başlamış: “Kitaplar elime geçtikçe dünyada çok daha güzel başka kabuklar olduğunu gördüm. Amerika, Panama, Filipinler, Güney Afrika’dan kabuk getirttim. Benim gibi meraklılarıyla, deniz kabuğu toplama amaçlı seyahatlere gitmeye başladık.”
Kendisi aynı zamanda İstanbul Malakoloji Derneği’nin kurucularından.  Malakoloji, deniz kabukları ve yumuşakçalar bilimi demek. Fakat derneğin ömrü pek uzun olmamış. Zaman ve mekan sıkıntısından dolayı bir yıl sonra kapatmışlar. Şimdi bu merkez sayesinde derneğin de yeniden kurulması gündemde. Bir başka hedef de Türkiye denizlerindeki kabuklara dair bir kitap yazmak.
Zaman zaman balıkçılarla birlikte trole çıkıyor. Ama onun amacı balık avlamak değil, ağların dibinde kalan kabukları toplamak. Bodrum, Mersin, Adana ve Samandağ’da denize açılmış. Şnorkelle çıkardıkları da var.
Geyran yurtdışında bu alanda faaliyet gösteren pek çok müze gezmiş. Meraklılarına ABD Florida’daki Bailey-Matthews Shell Museum ile İtalya’daki Cupra Marittima’yı tavsiye ediyor. Florida’ya Türkiye’nin deniz kabuklarından bağış da yapmış ve teşekkür belgesi almış.

DENİZ KABUĞU TOPLAMANIN ETİK KURALLARI

Her işin olduğu gibi bunun da bir etiği var. Merkezde, bu kurallar bir panoya yazılmış. İlk kural onların bir canlı olduğunu unutmamak. Geyran “Ben bu merkezi kabukları tanıtmak, dolayısıyla korunmasına katkıda bulunmak için yaptım” diyor.

MERKEZDE NELER VAR?

Türkiye ve dünya denizlerinden toplanan 300’e yakın deniz kabuğu, 400 metrekarelik salonda, sınıflandırılmış olarak sergileniyor. Ancak koleksiyondaki kabuk sayısı 1000. Bu nedenle raflarda sık sık değişiklik yapılacak, tüm kabuklar sırayla sergilenecek.
Duvarlarda canlı deniz kabukları görüntüleri oynuyor. Eskiden deniz olan Orta Anadolu’daki kazılarda çıkan deniz kabukları hakkında bilgiler de var.   Ayrıca 82 bin yıl öncesine ait olan ve süs eşyası olarak kullanıldığı anlaşılan Nassalidae deniz kabuğunu görebilirsiniz.
Yaşayan fosil denilen Nautilus’a da geniş yer ayrılmış. Bu deniz kabuğunun denizaltılara ilham verdiği söyleniyor. Geyran şöyle anlatıyor Nautilus’u: “En büyük özelliği, birbirine bağlı küçük odacıklardan oluşması. Bu odacıkları gaz veya havayla doldurarak su içindeki seviyesini ayarlıyor; bu da denizaltının prensibi.”�
En büyük bölüm, insanoğlunun deniz kabuklarıyla ilişkisine ayrılmış. Nasıl yiyecek, süs eşyası, ev eşyası, müzik aleti olarak kullanıldığını görüyorsunuz. Deniz kabukları bugün halen gıda amaçlı yetiştiriliyor, sedef düğme için, inşaat sanayiinde dolgu maddesi olarak, gübre sanayiinde kalsiyum karbonat olarak kullanılıyor.
Kütüphanede herkesin kullanımına açık 500’ün üzerinde yayın var.  Dilerseniz deniz kabukları hakkındaki yarım saatlik belgeseli de izleyebilirsiniz.  Can Geyran Deniz Kabukları Merkezi, salı, çarşamba ve pazar günleri 11.00- 17.00 arasında açık. Telefonla randevu alırsanız diğer günlerde de açabiliyorlar. Tel: (216) 383 16 62 www.cangshells.com