Birkaç sene önce adını bilen yoktu... Bugünkü sonuçlar inanılmaz

Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde Güney Amerika ve Güney Asya kökenli tropik ağaçlar çiçek açtı ve meyveler oluşmaya başladı. 20’nin üzerinde türde tropik meyvenin üretildiği ilçede ‘mango’, ‘papaya’, ‘pitaya’, ‘passiflora’, ‘guava’, ‘litchi’, ‘longan’ yaz aylarında hasat edilecek.

Türkiye’nin tropik meyve cenneti Gazipaşa başta olmak üzere Antalya’nın bazı sahil bölgelerinde tropik meyve üretimi yaygınlaşmaya başladı.

Muz ve avokado gibi tropik meyve üretimiyle uzun yıllardır tanınan bölgede, artık, pek çok kimsenin daha önce adını duymadığı türde tropik meyveler de üretiliyor.

Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM), Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi ile Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü iş birliğinde 2013 yılında, ‘Değişik Tropik Meyve Türlerinin Antalya Koşullarına Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar’ başlıklı proje hazırlandı.

Proje kapsamında 2014 yılında ABD’nin Florida eyaletinden deneme amaçlı ‘passiflora-çarkıfelek’, ‘litchi’, ‘pitaya-ejder meyvesi’, ‘longan’, ‘guava’ ve ‘mango’ fidanları getirtildi.

Bu fidanlarla, eskiden köy statüsündeki Gazipaşa’nın Macar, Çobanlar ve Yakacık mahallelerindeki çiftçilerin arazilerinde deneme bahçeleri kuruldu.

Elde edilen başarılı sonuçlar üzerine ‘ejder meyvesi’ de denilen ‘pitaya’ ve ‘mango’ gibi bazı türler özellikle çiftçiler tarafından benimsendi ve ekim alanları hızla artmaya başladı. Ayrıca BATEM tarafından, passiflora ve pitaya tescil edildi.

Almanya’da emekli olduktan sonra Yakacık Mahallesi’ne yerleşerek 15 dönümün üzerinde alanda muz yetiştiren makine mühendisi Yaşar Dağtekin, arazisinde BATEM’e tropik meyve deneme üretimi için yer tahsisi yaptı.

Bahçesini tropik meyvelerle donatan Dağtekin, mango, avokado, kahve, papaya, pitaya, passiflora, guava, litchi, longan gibi çok sayıda tropik meyve yetiştiriyor.

Tropik meyve türlerinin çiçek açma ve çiçeklerin meyveye dönüşme zamanı olduğunu belirten Dağtekin, ‘çarkıfelek’ de denilen ‘passiflora’ ve ‘mango’ meyvelerinin hem çiçek hem de meyve oluşma dönemlerinde olduğunu kaydetti.

Meyvelerin olgunlaşma dönemlerinin ise haziran ayı sonu itibarıyla başlayıp yaz boyu devam ettiğini anlatan Dağtekin, en çok ilgi görenlerin pitaya, passiflora, mango gibi meyveler olduğunu kaydetti.

Tropik meyve türlerinin fiyatlarına bakıldığında ise üretici satışı olarak tanesi 15 liradan, kilogramı 60-70 liraya kadar olan bu meyveler, sadece hipermarketlerin raflarında bulunabiliyor.

Bu meyvelerden passiflora dikildiği ilk yılda ürün veriyor, ayrıca yılda iki kez meyve alınabiliyor. Olgunlaştığında kırmızıya yakın bir renge bürünerek ağaçtan kendisi düşerek hasadı da çok kolay olan passiflora üreticiden tane olarak 2- 2,5 lira, kilogram olarak da 30 TL’ye satılıyor. İçi kiviyi andıran meyvenin kendine özgü çok özel bir aroması var.

Tanesi 10-15 liradan alıcı bulan pitayanın meyve kısmı da mor ve beyaz renkleri ve tadıyla büyük ilgi çekiyor. Bir meyvenin ağırlığı ise 450 gramdan başlayıp 1 kiloya kadar çıkıyor. İthal mangolara göre çok daha lezzetli olan yerli mangonun kilogramı da 30- 40 TL arasında değişiyor.

Kardeş meyveler olarak anılan ‘litchi’ olgunlaştığında dışı kırmızı renge, ‘longan’ ise yeşile dönüşüyor. İkisinin de içi beyaz ve birbirine çok benziyor. Ancak litchi tadı ve görünümüyle longandan daha ön plana çıkıyor.

Kilogramı ise üreticiden 60-70 TL’ye alıcı buluyor. Bazı marketlerde 3-4 adedi 20 TL’ye satılıyor. Görüntü ve tat olarak litchiye benzeyen longan ise ekim ayına doğru meyve veriyor.

Artık ülkemizde de yetiştirilen bu meyvelerin yanı sıra dünyanın çeşitli yerlerinde yetişen başka pek çok egzotik meyve çeşidi var. Rengarenk yapıları ve birbirinden farklı lezzetleriyle bu meyvelerden en ilginç olanları sizin için derledik.