Sedef Batı
Erdal Fernergiz
Elif Zorlu Tapan
Ekmeğin küflü yerini koparıp gerisini yiyorsanız büyük tehlikede olabilirsiniz
Hepimizin başına gelmiştir. Çok açızdır, ekmeğin arasına bir şeyler sıkıştırıp yiyerek açlığımızı bir süreliğine de olsa ertelemek isteriz. Ekmek torbasını açıp iki dilim ekmek çıkarırız. Tam elimiz peynire uzandığında ekmeğin üzerindeki minik gri-beyaz küf öbekleri dikkatimizi çeker. “Aa ekmek küflenmeye başlamış” deriz, o küflü kısımları koparır atar, sandviçimizi hazırlamaya kaldığımız yerden devam eder, sonra da oturur afiyetle yeriz.
Bu hikaye size de tanıdık geldiyse çok büyük bir hata yaptığınızı derhal söyleyelim. Neden mi? Zira “biraz küflü ekmek” ya da “ucu küflenmiş ekmeğin küflenmemiş kısmı” diye bir şey yok. Çünkü yüzeyde görünen o minik küf öbekleri aslında buzdağının sadece görünen kısmı.
Geçtiğimiz hafta Business Insider’ın YouTube kanalı Science Insider’da yayınlanan bir video, bu gerçeği çok net bir biçimde ortaya koydu. Meğer o yüzeyde gördüğümüz küf öbeklerinin ekmeğin çok daha derinlerine kadar yayılmış kökleri varmış ve yüzeydeki küflü kısmı koparıp atmak küften kurtulmamız için yeterli olmuyormuş.
Bu durumu yağmurlu havalarda ormanlarda, ağaç altlarında fırlayan şapkalı mantarlara benzeterek anlatmak mümkün. Şapkalı mantarlar da yüzeyde tek başlarına duruyor gibi olmakla birlikte toprağın altında ‘iplikçik’ adı verilen köklerle birbirlerine bağlanıyor. Aynı köklenme durumu ekmeğinizde de yaşanıyor.
Kenarı küflenmiş ekmeğin görmediğimiz yüzü...
Üstelik sorun sadece üzerinde küf olan dilimle de kalmıyor. Çünkü ekmeği neredeyse hepimiz ağzı kapalı torbalar içinde saklıyoruz. Bu torbalar küf mantarlarının üreme organları olan sporlar için tabir-i caizse bir sera ortamı oluşturuyor. Gözümüzle gördüğünüz küften yayılan sporlar torba içinde ekmeğin her tarafına bulaşıyor.
Öte yandan bunu peynir gibi bazen küflüsü makbul olan diğer yiyeceklerle karıştırmamak gerek. Çünkü peynirde bulunan penicillium türü küfler (evet, doğru tahmin ettiniz penisilin buradan geliyor) insan vücuduna faydalı özellikler gösteriyor. Fakat ekmek üzerinde üreyen Rhizopus stolonifer ve benzeri küf türleri zehirli, hatta ölümcül olabiliyor.
Ekmeğin bayatlayıp küflenmesini önlemenin yollarıÖzetle söylemek gerekirse, küflenmiş ekmeğin temiz kısmı diye bir şey yok. Ekmekte en ufak bir küf oluşumu gördüğünüz anda o ekmeği hiç düşünmeden doğruca çöpe atmanız en doğrusu.
Hatta mümkünse çöpe attığınız ekmeğin ağzını iyice bağlayıp torbanın açılmamasına da dikkat etmeniz gerekiyor. Çünkü küf sadece insanlar için değil, tüm memeli hayvanlar için aynı şekilde zararlı. Bu nedenle veterinerler küflü ekmeklerin sokak hayvanlarının beslenmesi için de kullanılmaması gerektiği konusunda uyarıyor.
EKMEK SEVENLERE ÖZEL CEVİZLİ VE ZEYTİNLİ BİR TARİFİMİZ VAR