Kendi eko sistemimi kurmuştum, bir rahat bırakmadılar

EcoSphere (EkoKüre), pek çok başka şey gibi NASA teknolojisinin perakende hayata kazandırdığı bir ürün. NASA uzay yolculuklarındaki keşifler için, uzun dönemde kendi içerisinde yaşama araştırmaları yaparken EcoSphere ortaya çıkmış. Planet Earth programının bir parçası olarak geliştirilmiş. Nihai amaç, bir gezegende dünyadaki yaşamın bir benzeri yaratılabilir mi, onu görmek.

Minik bir akvaryuma benziyor, küre şeklinde. Yumurtaya benzeyenleri de var. Akvaryumu andırıyor ama hiçbir yerinde açıklık yok. Cam bir top gibi. İçinde deniz suyu, aktif mikro-organizmalar, üç tane minik karides, deniz yosunu var. Siz hiç dokunmuyorsunuz, onlar kendi kendilerine yaşayıp gidiyor. Deniz yosunu ışık altında fotosentezle oksijen ihtiyacını karşılıyor, karidesler mikro-organizmalarla ve yosunla besleniyor. Arada kabuk değiştirdiklerinde, kabuklarını da yiyorlarmış. Yosun da ışık altında büyüyor. Çok büyüyüp eko yaşamı tehlikeye atınca karanlığa alıyorsunuz, küçülüyor.

Dışarıdan bakınca son derece dekoratif. Bakımı zor değil. Tozunu almayı saymazsak, bakımı yok hatta. Tek yapmanız gereken direkt güneş ışığından koruyup, 12 saat aydınlık, 12 saat karanlık olacak bir yere koymak. Çocuklara eko sistemi anlatmak için iyi bir eğitim aracı da olabilir. Çünkü dışarıdan herhangi bir müdahale olmadan, izole bir hayatın nasıl kendi kendine döndüğünü görebiliyorsunuz. Dünyanın küçük bir kopyası.

Yapmanız, daha doğrusu yapmamanız gereken tek şey, küreyi düşürmemek, sallamamak. Sallanınca karidesler strese giriyor, benizleri atıyor. Normalde kırmızılar.

Benim eko sistem işte bu yüzden tehlikede. Evde kedi rahat bırakmaz diye gazetedeki masama koydum. Burada da gelen giden rahat vermiyor. Şu hediyelik eşya dükkanlarında satılan toplardan sanıyorlar. Hani sallayınca kar yağar ya. Habire benim karidesleri sallıyorlar. Karidesler bir türlü stresten çıkamıyor. Hayır kürenin bir yerinde bir delik bulsam, içeri anti-depresan, sakinleştirici filan atacağım ama yok. Karidesler beyaz filan değil, basbayağı şeffaflaştı.

Ecosphere’in ortalama yaşam süresi 3-4 yılmış. Fakat karideslerin iyi giden sistemlerde 7 yıl kadar yaşadıkları da görülüyormuş. Benimki bu gidişle altı ayı bile çıkaramayacak.

EcoSphere şu anda Le Futur, Nezih Kitabevi ve Nişantaşı’ndaki Luxuria mağazalarında bulunuyor. Dört farklı boyu var. En küçüğünün çapı 10 cm, en büyüğünün 23 cm. Fiyatları da 189, 349, 595, 989 diye gidiyor.