Çevrimiçi alışveriş siteleri Kasım ayında peş peşe indirim ve kampanyalar yapıyor. Özellikle ayın son haftasında alışverişlerde büyük artışlar yaşanıyor. Ancak yılın bu zamanında dolandırıcılık girişimleri de ikiye hatta üçe katlanıyor. Organize suç çetelerinin eş güdümlü saldırıları nedeniyle her yıl 100 milyonlarca lira yılın bu zamanında dolandırıcılara kaptırılıyor. Peki nelere dikkat etmek gerekiyor? Dolandırıcılar tüketicileri hangi oyunlarla tuzağa düşürüyor? Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan ile bu sorulara cevap aradık.
#Siber GüvenlikEvinizde oturuyorsunuz kapı çalındı babanıza, annenize, kardeşinize ya da kendi adınıza bir kargo gelmiş. ‘Kargoyu bizden biri sipariş etmiş’ diyor, ücreti ödeyip alıyorsunuz.Kargoyu açtığınızda içinden ne çıkıyor biliyor musunuz? Sözde bir sertifika. Şikâyet etseniz, “Kargoyu zorla teslim edip, parayı zorla almadık ki” diyorlar. Tavsiyem kötü niyetli kişilerle siz de uğraşın. Muhakkak hakem heyetlerine şikâyette bulunun.
#TuketiciTüketicileri sahte indirimlerden korumak için önemli bir adım atıldı. Bundan sonra indirim etiketlerinde, 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat ile yeni indirimli fiyat yer alacak ve satıcılar indirim oranını buna göre ilan edecek. Sahte indirimli her bir etiket için 615 lira ceza kesilecek. Mağazada 100 adet üründe sahte indirim gösteriliyorsa kesilecek ceza 61 bin 500 lira olacak.
#Sahte İndirimTicari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde kritik bir değişiklik yapıldı. Tüketiciyle satıcılar arasında anlaşmazlığa neden olan ve satıcının, indirim oranını zaten fiyatı düşürülmüş bir ürünün, ilk satış fiyatını esas alarak yüzde ‘70 indirim, yüzde 90 indirim’ yazmasıyla başlayan tartışmalar sona erecek. Artık indirimlerde önceki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat esas alınacak.
#Sahte İndirimTüm dünyada yarın efsane cuma ancak tüm hafta indirimler de devam ediyor. Kimi şirket efsane cuma öncesi indirime başlarken, kimi sonrasını 'Siber Pazartesi' ile bağlayarak indirimlere devam etmeyi tercih ediyor. Ancak alışverişin bu kadar ön planda olduğu bu günler aynı zamanda dolandırıcılar için de fırsat haline geliyor. Uzmanlar dikkat edilmesi gereken noktaları sıraladı.
#Alışveriş‘Efsane Cuma’, ‘Bekârlar günü’, ’11-11 günleri’ derken indirimlerle dolu bir kasım ayına daha girdik! Ben dahil çoğumuz, ihtiyacımız olmasa bile ‘Ama indirimde!’ deyip alıyoruz. Peki, gerçekten indirimde mi? Ticaret Bakanlığı, “Fiyatı önce arttırılan sonra indirilen ‘sözde’ indirim kampanyalarına karşı dikkatli olun” uyarısı yaptı. İyi de nasıl? Fiyatların gerçekten indirilip indirilmediğini anlamak mümkün mü? Kime, kimi nasıl şikâyet edeceğiz? Uyanık tüketicinin ‘indirim alışverişi’ rehberini hazırladım.
#İndirimSüper indirim günlerinde bazı firmaların yaptığı ‘sahte indirim’ oyununu vatandaşların şikâyetleri bozdu. Gelen çok sayıda şikâyetin ardından harekete geçen Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, e-ticaret devlerinden savunmalarını istedi. Kurulun, şikâyet dosyalarını salı günü görüşerek bu platformlara yüklü miktarda ‘efsane indirim’ cezası kesmesi bekleniyor.
#GazetehaberleriKüresel düzeyde gerçekleştirilen ‘Black Friday‘ indirimleri, 2020’de tarihinin en ‘online‘ ve en uzun süreli halini yaşıyor. Pandeminin neden olduğu eve kapanma gerçeği, e-ticareti hiç olmadığı kadar öne çıkardı. Siber suçlular ise uzayan indirim günlerinden ve artan online para trafiğinden fayda sağlama çabasında. Siber güvenlik uzmanları, online dolandırıcılıklara karşı alınabilecek önlemleri sıraladı.
#HackerESET, kurbanlarını sahte Facebook reklamlarıyla aldatmaya çalışan bankacılık truva atı Mispadu'yu tespit etti. Mispadu, fast food devi McDonald‘s’ın adını istismar ederek, sahte indirim kuponları yoluyla kişilerin kimlik bilgilerine ulaşmaya çalışıyor.
#Yapay ZekaHer yılın Kasım ayında Türkiye dahil pek çok ülkede markalar, mağazalar ve e-ticaret siteleri fırsat indirimleri sunuyor. Ülkemizde Muhteşem veya Harika Cuma gibi başlıklarla sunulan fırsatlardan siber suçlular da kendilerine fayda sağlamaya çalışıyor. Siber güvenlik kuruluşu ESET, dolandırıcılara karşı uyarılarda bulundu ve güvenli online alışveriş yapmanın yollarını aktardı.
#EsetBu yıl 23 Kasım tarihine denk gelen ‘Black Friday‘ - ‘Black Friday' nedeniyle pek çok marka, mağaza ve e-ticaret sitesi fırsat indirimlerine başladı. Ancak siber suçlular da bu dönemi kendi fırsatlarına dönüştürmek amacında. Antivirüs yazılım kuruluşu ESET, online dolandırıcılara karşı uyarılarda bulundu ve güvenli online alışveriş yapmanın yollarını aktardı.
#Kara CumaBankalararası Kart Merkezi (BKM), sosyal medyada çok sayıda güvenilir markanın unvan, logo ve benzeri kurumsal kimlik bilgileri kullanılarak ve internet siteleri taklit edilerek sahte kampanya kurgularıyla yapılan dolandırıcılık girişimlerine karşı tüketicileri uyardı. BKM, tüketicilere bu tür girişimlerden korunmaları için kampanya içeriğini ilgili markanın orijinal ve güvenilir internet sitesinden kontrol ve teyit etmelerini öneriyor.
#Banka KartıE-ticaret açısından tarihi bir yılbaşı dönemi bekleniyor. Araştırma kuruluşu Deloitte'in analistlerine göre bu yılbaşı alışveriş döneminde satış hacminin tüm dünyada 1 trilyon dolara ulaşacağı ve online alışverişte ilk kez gerçek mağazalardaki kadar çok para harcanacağı öngörülüyor. Elbette siber suçlular da bu durumdan faydalanmaya çalışacaklar. ESET Güvenlik Araştırmacısı Ondrej Kuboviç, online alışverişte siber saldırganları paranızdan uzak tutabilmeniz için birkaç ipucu verdi.
#Alışverişİstanbul'da 112 Acil Çağrı Merkezi'nde çalışan kişilerle ortak hareket ederek, bebek acil hastalarını önceden anlaştıkları özel hastanelerin yenidoğan ünitelerine sevk edip ölümlerine neden oldukları ve haksız kazanç sağladıkları öne sürülen 22'si tutuklu 47 şüpheli hakkında hazırlanan iddianamede, bazı şüphelilerin etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanmak istediği belirtildi. Şüpheli hemşire Hakan Doğukan Taşçı, 'Bir tane hastanın yaşama şansı az olmasına rağmen elimden geleni yaptığım için Fırat Hoca bana 'O hastayla ilgilenme boşuna, bırak ölsün.' diyerek beni sürekli işimi yapmamam konusunda engelledi.' ifadelerini kullandı. İddianamede yer alan şüphelilerin telefon görüşmeleri de kan dondurdu.
#Yenidoğan ÇetesiDolandırıcılar internette, sokakta kol geziyor. Telefonlarımız hiç susmuyor, bilmediğimiz numaralardan birileri arayıp bizi bir şeylere ikna etmeye çalışıyor. ‘Fırsatlar’, ‘kârlı yatırımlar’ gırla gidiyor! Haberler dolandırılan insanların hikâyeleriyle dolu. İzlerken “Ama bu da yapılmaz ki” diyoruz. Fakat inanın öyle yöntemler uyguluyor ki dolandırıcılar, bir anda kendinizi paranızı kaptırmış halde buluyorsunuz. Nereden mi biliyorum, çünkü ben de dolandırıldım! Yaşadığım şoku atlatır atlatmaz da işin uzmanlarına kendimizi nasıl koruyacağımızı sordum.
#Necla BayraktarEn düşük emekli aylığının 12 bin 500 liraya çıkarılmasını da içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaştı.
#Vergi KanunuAdana'nın Yüreğir ilçesinde uzaklaştırma kararı bulunan Burak Acar, elektronik kelepçesini kırıp eski sevgilisi Bahar Torun’u (40) 11 yaşındaki oğlunun gözü önünde tabancayla vurarak öldürdü. Mahkeme heyeti, Burak Acar’a ‘kadına karşı kasten öldürme’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. Heyet, sanığın cezasında ‘olumsuz’ kişiliği nedeniyle indirim yapmadı.
#Adana