BİR zamanlar sanayi devriminden çıkıp gelen ve iş dünyasının çarklarını döndüren mavi yakalar vardı. Ardından beyaz yakalar geldi, ofislerdeki masalarda, klavyelerin başında. Ama şimdi, teknoloji devrimiyle birlikte yeni bir oyuncu sahaya çıktı. Dijital yaka...
#1Beş yılı geçen kiracılar ev sahipleriyle davalık olmamak için anlaşma yoluna gidiyor. Taraflar yeni zam oranını belirleyip ek protokol yapıyor. Ancak kimi ev sahipleri hem uzlaşma ile kirayı yükseltiyor, hem de dava açıyor. Hukukçular kiracıları uyarıyor; Yargıtay ek protokolü değil kira sözleşmesi tarihini dikkate alır. Bir yıl önce protokol yapılsa dahi, asıl sözleşme beş yılı geçtiyse ev sahibi tespit davası açabilir.
#Kiracı6 Şubat depremleri sonrasında yaşanan büyük acı kentsel dönüşüm ihtiyacını ve aciliyetini bir kez daha gösterdi. Başta İstanbul olmak üzere ülke genelinde tüm riskli yapıların hızla yenilenmesi için yasal düzenlemeye gidildi. Kentsel dönüşüm sürecinde yaşanan sorunlar incelendi ve tespitten yıkıma, tebligattan yeniden yapıma kadar her aşamada radikal adımlar atıldı. Dönüşüme yönelik düzenlemeleri içeren teklif, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Peki düzenleme evi dönüşüme giren vatandaşı nasıl etkileyecek? Yeni dönüşüm yasasında bilinmesi gerekenleri, Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz ile mercek altına aldık.
#Kentsel DönüşümKira anlaşmazlıklarında arabulucuya gidenlerin yarısı uzlaşma sağlayamıyor. Evden çıktığında aynı bedelle yeni ev bulamayacağını bilenler tahliye konusunda anlaşamazken, ödenen kira ile yeni istenen rakam arasında uçurum olması kira tespit görüşmelerini sonuçsuz bırakıyor. Gayrimenkul hukuku uzmanları, “Kiracılar arabulucu sonrası açılan davanın ortalama üç yıl süreceğini biliyor. Bu avantajı kullanıp işi mahkemeye bırakıyor” diyor.
#Yılmaz TunçTicaret Bakanı Ömer Bolat ekonomiye ilişkin önemli açıklamalarda bulunuyor. Bakan Bolat, otomotiv ve emlak sektöründe fiyatların düşmeye başladığını, Kasım ayında devreye girecek uygulama ile fiyatların daha da aşağı gelebileceğini ifade etti. Bolat ayrıca deprem bölgesinde fahiş fiyattan çimento ve hazır beton satanlara da inceleme yapıldığını söyledi.
#Ömer BolatAntalya'da kiracının ev sahibine kurduğu tuzak 'bu kadarına da pes' dedirtti. Emine Sapmaz (43) isimli ev sahibi, dairesinin satış işlemi için tapu fotoğrafını gönderdiği kiracısı Oğuz A.'nın, evi bir başkasına kiraladığını öğrendi. İmzasının taklit edilip kendisinin yurt dışındaymış gibi gösterildiğini belirten Sapmaz, evde gizli bir bölmedeki altın ve paralarının da çalındığını iddia etti.
#AntalyaAntalya'da kiracının ev sahibine kurduğu tuzak 'bu kadarına da pes' dedirtti. Emine Sapmaz (43) isimli ev sahibi, dairesinin satış işlemi için tapu fotoğrafını gönderdiği kiracısı Oğuz A.'nın, evi bir başkasına kiraladığını öğrendi. İmzasının taklit edilip kendisinin yurt dışındaymış gibi gösterildiğini belirten Sapmaz, evde gizli bir bölmedeki altın ve paralarının da çalındığını iddia etti.
#AntalyaEv değil, oda değil, yataklar kiralanıyor... Fahiş kira artışları nedeniyle tek başına ev kiralayamayan öğrenciler ev arkadaşları arıyordu. Artık bu da yetmiyor... Son dönemde ‘paylaşımlı evler’den sonra, ‘paylaşımlı oda’ ilanları da artmaya başladı. Yurtlar gibi aynı odaya birkaç yatak ya da ranza konuluyor, sekiz kişiye kadar kiracı tek odada birlikte kalıyor.
#Kiralık OdaEv sahibi-kiracı kavgası bitmiyor. Zam oranı anlaşmazlıkları ve tahliye talebiyle açılan davalar rekor seviyeye ulaşırken, son aylarda yer gösterme kavgası da mahkemelik oldu. Yüzde 25 zam sınırı nedeniyle istedikleri kira rakamını alamayan kimi ev sahipleri mülklerini satışa çıkardı. Ancak bazı kiracılar müşterilere evi göstermek istemiyor. Evin gösterilmesi için açılan davalar ortalama bir yıl sürünce mülk sahipleri mağdur oluyor.
#Ev Sahibi‘Boş evlere vergi gelecek’ beklentisi ev sahiplerini tedirgin etti. Hem vergi ödemek istemeyen hem de kiralamaya sıcak bakmayanların evlerini satışa çıkaracağını belirten sektör temsilcileri, evi dolu göstermek isteyenlerin sahte sözleşmeler yapabileceği konusunda uyarıda bulundu.
#Boş EvKira krizinin çözümü için yeni bir model geliştirildi. Kamuya ait arsalarda özel sektörün kiralama amaçlı konut üretmesi öneriliyor. Kiralar için üst limit konulacak, kiralamalar devlet denetiminde olacak. GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu, “Bu modelle arsa maliyetini sıfıra indirerek kiraları yarı yarıya düşürebiliriz” dedi.
#KiraGYODER, erişilebilir kiralık konut sorununa çözüm bulmak için, kamu-özel iş birliğinde geliştirdiği ‘GYODER Yeni Konut Modeli’ni tanıttı. Arsa maliyetini ortadan kaldıran model ile uzun dönemli kiracılık mümkün olacak. Kamusal kiraya veren yapısı ile uygun fiyatlı kiralık konutlar üretilecek. Hızlanması gereken kentsel dönüşümün de önü açılacak.
#GYODERSon iki yılda milyonlarca kişinin ortak sorunu kiralar oldu. Yeni ev arayan bütçesine göre seçenek bulamaz hale gelirken, kiracılar zam ve tahliye baskısıyla uğraşmak zorunda kaldı. Kamu, kiracıları korumak için geçen yıl kira artışına yüzde 25 sınırı getirdi, bu yıl da süreyi uzattı. Ancak sınırlama sorunu çözmediği gibi ev sahibi-kiracı anlaşmazlıklarının daha fazla artmasına neden oldu. Peki kira krizi nasıl aşılacak? Bu soruyu inşaat sektörünün öncü üç sivil toplum kuruluşunun başkanına sorduk. Kiralık sosyal konut modeli, ev sahipliğinin artması için kamu-özel sektör işbirliği ile ucuz konut üretimi ve faiz indirimi, boş konut vergisi getirilmesi, çalışanlar için yurt gibi paylaşımlı ev projeleri geliştirilmesi öne çıkan başlıklar oldu.
#Kiraİstanbul'da ev sahibi kiracı arasındaki uyuşmazlıklar nedeniyle 2023'ün ilk çeyreğinde sulh hukuk mahkemelerindeki dosyaların sayısı her geçen gün artıyor. Mahkemelerdeki kira uyuşmazlığından kaynaklı yoğunluğa dikkat çeken avukat Abdullah Üsame Ceran, "Şu an için çok ciddi dava yükü söz konusu. Günde onlarca kira davalarıyla ilgili soru aldığımız dönemler oldu. Şu anda da aynı şekilde yoğunluk hiç azalmadı. 2022'ye göre arttığı kesin, 2022'de de 2021 yılına göre arttığını söyleyebiliriz." dedi. Ceran, "Kira sorunu ile ilgili çok fazla soru gelmeye başladı. Bunun başlıca sebebi konut kiralarındaki yüzde 25 sınırlaması. Bu kiracıları koruyor olsa da pratikte karşılığı olmadığını ve çokça uyuşmazlıkların yaşandığını görüyoruz. Bu sebeple mahkemelerde 1 yıl sonraya duruşma günü verdiğini görüyoruz. " şeklinde konuştu.
#Ev SahibiCumhurbaşkanlığı Kabinesi’nin açıklanması ile gözler yeni dönemde atılacak adımlara çevrildi. Vatandaşı en çok ilgilendiren çalışmaları yapacak bakanlıklardan biri de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olacak. Deprem bölgesindeki yapılaşmadan, kentsel dönüşüm seferberliğine, kira sorunundan sosyal konut ihtiyacına kadar birçok başlıkta önemli hamleler bekleniyor. İşte yeni dönemin öncelikli gündem maddeleri:
#Çevre Şehircilik Ve İklim Değişikliği BakanlığıAnkara'nın Keçiören ilçesinde 112 Acil Sağlık Merkezi'nde görevli acil tıp teknisyeni Rabia Kılıç, (30) kalp krizi geçirdiği ihbarı yapılan hastanın evinde, geç geldikleri gerekçisiyle saldırıya uğradı. Hasta yakını S.K.'nin itmesiyle binanın merdiveninden düşen Kılıç'ın, sol bacağında kırık, sol el başparmağı ve el bileğinde ise hareket ve his kaybı meydana geldi.
#ANKARAMilyonlarca kişi deprem bölgesindeki vatandaşların yaralarını sarmak için canla başla çalışırken, ne yazık ki bu acı üzerinden para kazanmak isteyenler de boş durmuyor. Başka illere göç eden mağdurların konut talebini gören fırsatçılar ev ve kira fiyatında yüzde 300’e varan artış yaptı. Emlak odaları ve sektör temsilcileri fahiş artış yapanlara aracılık etmeme kararı aldı. Tespit edilen artışlar da ihbar ediliyor.
#DepremSite ve apartman genel kurulları çoğunlukla neden ocak ayında yapılıyor? Yazlık siteler de ocak ayında genel kurul yapmak zorunda mı? Binlerce maliki olan sitelerde, genel kurul çağrısını taahhütlü mektupla göndermek zorunlu mu? Bu çağrı, e-posta, internet sitesi ya da kapılara yapıştırılarak yapılabilir mi? Site toplantısına kiracılar da katılıp oy kullanabilir mi?
#Site Genel Kurullarıİstiklal Caddesi’ndeki Fransız Başkonsolosluğu ve Fransız Kültür Merkezi’nin kafesini 7 yıldır işleten Robela Turizm, kira sözleşmesini tek taraflı fesheden büyükelçilik adına Fransa’ya tazminat davası açtı. Davaya bakan mahkeme Fransa Büyükelçiliği’ne iki kez tebligat gönderdi. Büyükelçilik tebligatları almadığı için mahkeme Fransa’ya tebligat çıkartılmasına karar verdi.
#İstiklal CaddesiKiralık evi kendi yaşayacak gibi tutan kimi fırsatçılar, ev sahibinin haberi olmadan 3. kişilere daha yüksek fiyatla kiralama yapıyor. Kimi kiracılar da ev sahibinin onayı olmadan odalarını kiraya veriyor. Sözleşmede yetki verilmeden yapılan alt kiralama işlemlerinin geçersiz olduğunu belirten uzmanlar, bu yolla kiracı olanların mağdur olduğuna dikkat çekiyor.
#Ev SahibiCHP, Meclis’in kira krizine el atması için araştırma önergesi verdi. CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç imzalı önergede, iktidarın bu konuda “ihbar hattı kurma” önerisi dışında bir adım atmadığına dikkat çekilerek, çözüm ve önerileri belirlemek üzere bir araştırma komisyonu kurulması istendi.
#Kira