Deneyin bakalım alışveriş yapmadan yaşayabiliyor musunuz

Kutlama yanlış bir tanımlama oldu aslında, çünkü kutlama, içinde birtakım faaliyetler barındırır. Oysa yarın gün boyu sizden beklenen tek şey, bir şey yapmamanız. Cebinizde akrep varmış gibi davranacak, tüketime yönelik en ufak bir harekette bulunmayacaksınız.

Satın Almama Günü, Kanada Vancouver’da -ki burası dünyanın en yaşanılası şehirleri listesinde 1 numaradır, sakinlerine kanımca rahat batmaktadır- yaşayan sanatçı Ted Dave tarafından 1992’de icat edildi. Amaç tüketimi protesto etmek, alışverişsiz de yaşanılabileceğini ispatlamaktı. 1997’de meseleye ABD dahil oldu ve tarih, tüketimin suyunun çıkarıldığı Şükran Günü’nden sonraki ilk cuma olarak değiştirildi. Şükran Günü ABD’ye özgü olduğundan dünyanın kalan kısmı, kasım ayının son cumartesi günü bırakıyor alışveriş yapmayı. Aralarında İngiltere, İsrail, Almanya, Yeni Zelanda, Japonya, Hollanda ve Norveç’in bulunduğu 65 kadar ülke aktif olarak bu günü kutluyor. Biz bu 65’in içinde değiliz, fakat her yıl münferit bazı uygulamalar olduğuna dair duyumlar da almıyor değiliz.

Bu yıl bir ilk gerçekleşti ve hiç de şaşırtıcı bulmadığım bir şekilde facebook’ta "buy nothing day" grubu kuruldu. Son baktığımda üye sayısı 4 bine yaklaşmıştı. Aralarında Türk var mı diye bir araştırayım dedim, 1500’üncü üyede bırakmak zorunda kaldım, yazı baskıya yetişmeyecekti yoksa. Fakat karıştırırken ilginç duyurulara rastladım. Örneğin Londra’dan Rona Baynes, erkek kardeşi ile bugüne özel parti düzenleyecekmiş. Sinerji yaratacaklarını söylüyor ama merak ettim, parti sırasında kimse içmeyecek, bir şeyler atıştırmayacak, eve dönerken taksi tutmayacak mı diye.

Yine İngiltere’den Amanda, en az 6 ay alışveriş yapmayı bırakacak tüketim karşıtları arıyordu kendine. Sanıyorum bu 6 aylık macerayı filme alacak ve bir belgesel yapacak.

Bu arada hadiseyi bir adım ileri götürüp, Noel Alışverişi Yapmama grubu kuranlar var, ki bence bu daha mantıklı. Şükran Günü için dünya kadar alışveriş yapıp, tıkabasa yedikten sonra insanın ertesi gün zaten evden çıkacak hali kalmaz.

Bizde, dediğim gibi organize bir kutlama durumu yok. Kimse Taksim Meydanı’nda bir araya gelip, toplu kredi kartı kırma eylemi yapmayacak. Ama siz isterseniz kendinizi bir deneyin. Bence en fazla alışveriş yapmadan yaşamanın mümkün olmadığını anlamaya yarar, o kadar. Diyelim cumartesi alışveriş yapmamaya karar verdiniz. Bu durumda cumartesinin ihtiyaçları cumadan karşılanacak. Ekmek, su, sigara ve bilumum yaşamsal ihtiyaçlar iki günlük alınacak. E ne faydası kaldı? Hadi gazeteleri internetten okudunuz, sokağa da mı çıkmayacaksınız? Yürü yürü nereye kadar. Simit almak yok, tuvaletler bile paralı. Akbil’le binilen otobüs sayılır mı acaba?

Satın Almama Günü kutlamak kolay, sıkıysa etkinliği bir kutlama haftasına çevirin. Bakalım alışveriş yapmadan yaşanıyor mu.