İnsanlık tarihinin en eski mesleklerinden birisi olan aşçılık veya daha profesyonel adıyla şeflik, son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en gözde meslek grupları arasında yer alıyor. Her ne kadar bu aralar televizyon şovlarıyla gündeme gelse de şeflik mesleği, aslında turizm sektörüyle yakından ilişkili. Bu kapsamda, mesleğin temel eğitimlerinin alındığı yüksekokul bölümünün ismi Gastronomi ve Mutfak Sanatları. Şefliğin ve gastronomi turizmin artan popülaritesiyle birlikte bölüme olan ilgili yüksek. Mesleğin eğitim ve ilk çalışma süreçleri oldukça yoğun, stresli ve ücret açısından tatmin edici olmayabilir ancak gereken ilgi ve sabır gösterildiğinde çok yüksek kazançlara ulaşabilmek mümkün.
İNGİLİZCE DE GEREKLİ
Biz de Hürriyet İK’nın bu ayki “meslek ekonomisi” köşesinde son yılların en gözde mesleklerinden aşçılığı mercek altına aldık. Hem Antalya Bilim Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Doç. Dr. Oğuz Doğan ile hem de Türkiye’nin farklı şehirlerindeki üniversitelerin gastronomi öğrencileriyle konuşarak bilgiler aldık. Buna göre, aşçılıkta profesyonel olarak kariyer yapmak isteyenler ilk adımı Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümünden geçiyor. Meslek, gerek eğitim sırasında gerekse de çalışma hayatında kişilere kendilerini geliştirebileceği çok fazla alan tanıyor. Ancak, daha iyi pozisyonlar ve ücretler için İngilizce eğitimi de almak şart.
İLK ADIM KOMİLİK
Mesleğe ilk önce komi olarak başlıyorsunuz. Kasım 2024 itibarıyla komilerin maaş aralığı 17 bin TL ila 24 bin TL arasında değişiyor. Sonrası kişinin kendini geliştirmesine bağlı. Zamanla maaşlar katlanıyor. Türkiye’de iyi bir otelde başarılı bir şef olarak çalışmanın aylık getirisi 200 bin TL’lere kadar ulaşıyor. Yurtdışında ise bundan daha iyi ücretler kazanmak mümkün. Eğer bir şef kendini iyi şekilde geliştirir ve “imza tabakları” oluşturacak kadar işini iyi yaparsa da işte o zaman işler değişiyor. Bu durumda şefler hem kendi restoranını açarak hem de çok özel işlerde çalışarak çok iyi bir gelire sahip oluyor.
5-10 YILLIK TECRÜBE
Doç. Dr. Oğuz Doğan, bunu şu şekilde özetliyor: “Maaşlar genellikle çalışılan yer, şefin tecrübesi ve yetenekleri doğrultusunda değişiklik gösterebiliyor. Yeni mezun bir çalışan asgari ücret ya da üstünde bir ücret ile mesleğe başlarken, otellerde ya da lüks restoranlarda ‘executive chef’ denilen şefler en yüksek maaşlı kadroların başında geldiğini söylenebilir. Kişinin bilgi birikimine, kendini geliştirmesine göre değişiklik göstermektedir. Ortalama 5-10 yıllık bir tecrübe iyi bir şef olmak için gerekli ön şartlardan biri olabilir. Bu süre hem mutfaktaki farklı teknikleri öğrenmek, hem de yönetim becerilerini geliştirme için önemli. Ayrıca farklı mutfaklarda, farklı kültürlerin önde gelen yemeklerinin yapılış teknikleri konusunda gelişim de sağlanmalı.”
Profesyonel olarak yapmak için ne gerekiyor?
Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümlerini bitirmek
İngilizce eğitimi almak
5-10 yıllık sıkı çalışma ve tecrübe edinmek
Aylık ne kadar kazandırıyor?
Mesleğe ilk adım Mesleğe ilk adım olan komilik 17-24 bin TL
İyi bir otel veya restoranın mutfağında 50-100 bin TL
Executive Chef olarak 100 bin TL ve üzeri
Avantajları
Yaratıcı bir alanda çalışma imkânı
İmza tabaklar ve iyi yemeklerle popülerlik
Kendi restoranını açabilme şansı
Deneyime bağlı yüksek maaşlar
Yurtdışında iyi ücretlerle çalışma olanağı
Dezavantajları
Uzun çalışma saatleri ve temposu
Fiziksel ve mental olarak yorgunluk
Hata kabul etmeyen bir meslek olması
Mutfaktaki katı hiyerarşik sistem
İlk adımda düşük ücretler