İzmir, güneye odaklı turizme kurban edildi

Aynı zamanda Elda İçecek Sanayi ve Ticaret AŞ’nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Demirtaş’ın otururken, kalkarken, yürürken, havada, karada, denizde, dilinde hep proje var. Menderes Tekeli Köy’deki rakı fabrikasından Balçova’daki İzmir Ekonomi Üniversitesi’ne, Urla’daki yazlık villasına kadar başkanın projelerini dinlemekten yorgun düştük. Neyse ki, sevgili hayat arkadaşı Nihal Durmaz’ın hünerli elleriyle yaptığı birbirinden lezzetli Ege yemekleri bizi kendimize getirdi. Pırasa kavurmasından kurutulmuş domatese, yaprak sarmadan börülceye, pazılı gözlemeden mercan köşküne, tavuk fırına kadar. Ve de yanında buz gibi, yüzde yüz yağlı yayık ayranı. Bunların hepsi ev yapımı, sebzelerin tamamı villanın bahçesinden. İçinde ördekten sülüne, bıldırcından devekuşuna, tavuktan hindiye tüm yenebilir hayvanların olduğu bir bahçe. Ekrem Demirtaş, 1946 Milas doğumlu. Kabataş Lisesi ve İzmir İktisadi ve Ticari Bilimler Akademisi mezunu. Kızı Demet, Amerika’da matematik öğrenimi yapıyor. Gıda mühendisi olan oğlu Egemen ise Efe’nin genel koordinatörü, babasının sağ kolu. Haydi başlayalım İzmir seferimize, ama önce çok önemli bir uyarımız var. Rakı fabrikası sınırları içinde kibrit, çakmak, sigara ve benzerlerinin taşımanın işten çıkarılma sebebi olduğu sözleşmede bile yazılı.

Sayın Başkan, İzmir’de kalacak otel yok, Büyük Efes Oteli olmuş bir harabe. Nedir 7 bin yıllık tarihi olan bu güzelim şehrin hali?

- İzmir, yıllardır Antalya odaklı turizm kalkınma politikalarına kurban edildi. Öncelikle dünya çapında bir fuar alanı ve kongre merkezine ihtiyacımız var. En álásını yaparız, yeter ki bize yer gösterilsin, ama nereye elimizi atsak istemezükçüler karşımıza çıkıyor. Üniversite yapmak için bize vermedikleri eski Sümerbank Fabrikası’nda bugün fareler cirit atıyor. Tek başına bir kongre merkezi yapmak da yetmez. Kongrelere gelecek misafirlerimizi yatıracak büyük otellere ihtiyacımız var. Fuar için İzmir’e gelenler, Çeşme’deki otellerde konaklamak zorunda kalıyor. Büyük Efes Oteli’nin haline bakın, İzmir’in göbeğinde bir çirkinlik abidesi, çürümeye yüz tuttu. Kiralasınlar bize, İzmirli işadamları olarak bir ayda tepeden tırnağa yenileyip hizmete açalım.

Turizmdeki rotamızı ‘şehir turizmi’ olarak belirledik. Havra Sokağı’nı Atina’daki ünlü ‘Plaka’ gibi düzenliyoruz. Bir hedefimiz de İzmir’i, Kadifekale’den seyrettirmek turistlere. Kadifekale’deki 20 bin kişilik amfitiyatro gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor. Sonra da Kadifekale-Agora arasında teleferik hattı kurulacak.

İYH’Yİ KURDUK

Yeryüzünden sonra, gökyüzüne de el atmışsınız duyduğumuza göre.

- İzmir’in yurtdışı direkt uçuşlarının yetersiz olmasının bölge ekonomisini olumsuz etkilediğini yıllardır THY’ye anlatamadık. Sonunda İzmirli işadamları olarak biraraya gelip 5 milyon dolar sermayeyle İzmir Hava Yolları’nı kurduk. Kiralayacağımız uçaklarla Avrupa, Yakındoğu ve Balkanlar’daki potansiyel merkezlere İzmir’den direkt uçuş yapacağız. Hem de çıtayı THY standartlarının çok daha üstüne çıkarmış olarak. Ayrıca, yıllardır unutulmuş olan kruvaziyer turizmine tekrar el attık, bu yıl en az 100 bin turist bekliyoruz. Yener Bey, İZTO’da yaptığım işlerden maaş, harcırah, huzur hakkı almadım, almıyorum. Ayıptır söylemesi, makam arabamın benzinini bile kendi cebimden alıyorum. İZTO Yönetim Kurulu Başkanı olarak bana tahakkuk ettirilen paraların hepsini kuruşuna kadar kurduğumuz vakfa bağışlıyorum. Kuruluşuna önderlik ettiğim vakfımızın 4 milyon dolara gerçekleştirdiği İzmir Ekonomi Üniversitesi gurur kaynağımız.

Demirtaş, siyasi dünyamızın da yabancısı değil, bir zamanların haylaz çocuğu Süleyman Genç’le birlikteydi. Turgut Özal’a yakındı, son seçimlerde ise İsmail Cem’in gözdesi olarak İzmir’den milletvekili adayıydı.

- Turgut Özal’la çok yakından görüşürdük, aslında rahmetli çok yenilikçi bir insandı. Mesela pek çok insan bilmez, vefatından 3 ay önce bana dinde yapmak istediği reform çalışmalarından söz etmişti. İslam dininin kimilerinin anlattığı gibi tutucu değil, gelişmeye açık bir din olduğunu göstermek istiyordu. Son genel seçimlere İsmail Cem’in ısrarıyla girdiğim doğru, ekonomist olarak benden yararlanmak istiyordu.

Japonlara beyaz sake içireceğim

Sabah erkenden fabrikayı geziyoruz, buram buram anason kokuları içinde.

- Her sabah rakı şişelenmeden önce ben tadarım, benim onayımdan sonra dolum yapılır. Gıda mühendisi olan oğlum işin teknik uzmanı olarak tadıyor, ben ise ağızda bıraktığı aromaya bakıyorum. Ağzı nötralize etmek için beyaz leblebi, ya da kuru ekmek çiğnemek şart. Atatürk sağlığında kendisi için özel yapılan ‘Sarı Zeybek’ rakısını içermiş. Atatürk Orman Çiftliği’ndeki fabrikada yapılan yüzde yüz yaş üzüm rakısı, meşe fıçılarda dinlendirildikten sonra Ata’ya sunulurmuş. Bizim ürettiğimiz saf suma rakısı işte bu, özel rezerv, sınırlı üretim. Geçen yıl aldığımız yaş olarak aldığımız ‘sultani’ ve ‘razaki’ üzümlerinin sumasından yapıyoruz. Ayrıca, Ege üzümlerini değerlendirerek yılda 15 milyon litre şarap üreteceğiz. Gelecek yıl ‘Malkaça’ adıyla 3 milyon litreyle başlıyoruz; onu votka, likör, brendi, grappa ve cin üretimlerimiz izleyecek. Bütün amacım Efe’yi 5 yıl içinde dünya içkisi yapmak. Tanıtımını ‘Akdeniz içkisi’ başlığı altında yapacağız, Akdeniz’in serinliği, güzelliği, tadı gibi. Dünyaca ünlü İsrailli bir yapımcı bütün dünya TV’lerinde göstereceğimiz filmimizi tamamladı. Yener Bey, iddia ediyorum, Japonlara beyaz sake içireceğim. Çeşme’nin dünyaca ünlü orkinoslarının en büyük alıcısı Japonya. İlhan Mansız oradayken orkinosların yanında beyaz sakeyi de Japonya’ya tanıtacaktım, dönünce kaldı. Rus Çarı Petro en çok ‘anasonlu votka’ içermiş, ben onun daha iyisini yapıp Rusya’ya satacağım.

Göbek rakısı nedir?

- Fabrika rakısının tamamı ‘göbek’ rakısı, bunun dışındakiler dedikodu. 8 katlı apartman büyüklüğündeki imbik tesislerinden tarımsal kökenli alkol 5 farklı kalitede akıyor. Bu 5 kalitenin en ortasındaki kalite rakıya gidiyor, baş ve sondaki iki kalite tekrar imbiğe dönüyor. Ortadaki alkole ‘göbek’ deniyor. Rakı, genel anlamda yüksek dereceli kuru ve yaş üzüm sumasının bakır imbiklerde anasonla ikinci defa damıtılmasından elde edilen bir içki. Türk kodeksine göre, rakıda kullanılacak alkolün en az yüzde 65’inin yaş veya kuru üzümün özel makinelerde ezilerek üretilen ‘suma’ olması gerekiyor.

Rakının üzerinde 45 derece yazısı, 100 litre rakının 55 litresinin su, 45 litresinin tarımsal kökenli alkol ve anason olduğunu gösteriyor. Rakı Amerikan malı meşe fıçı veya tanklarda 40 gün dinlendirildikten sonra piyasaya veriliyor. 70’lik bir şişe Efe rakısında 5 kilo yaş Ege üzümünün alkolü var.