Esed kaçarken Putin İsrail’e hangi mesajı gönderdi

Esed ailesinin ve rejiminin önde gelen isimlerinin kaçışıyla ilgili haberler ise ilgi görmeye devam ediyor.

8 Aralık’ta Şam, Suriyeli muhaliflerin eline geçti. Esed kaçtı, BAAS rejimi çöktü. Ancak Esed’in kaçışıyla ilgili sürecin ise 1 gün önce başladığı anlaşılıyor.

BİLETİ DOHA’DA KESİLDİ

Muhaliflerin Şam’ı ele geçirmek üzere olduğu 7 Aralık günü Katar’ın başkenti Doha’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ve İran Dışişleri Bakanı Arakçi’nin katıldığı Suriye konulu toplantı yapıldı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Esed’in kaçışıyla ilgili kararın verildiği anı şöyle anlatmıştı: “Doha’da hem Ruslarla hem İranlılarla bir araya geldik ve bazı konuları konuştuk. Yani burada bir şey konuşmak istemiyorum ama bir noktadan sonra onlar da artık telefon ettiler, o akşam da Esed gitti.”

ESED KAÇIŞINI NASIL ANLATTI

Beşşar Esed de günler sonra ülkesini terk edip sığındığı Moskova’da Suriye’den kaçışıyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Esed, “Rusların talebi üzerine Suriye’yi terk ettim” dedi. 8 Aralık sabahına kadar Şam’da olduğunu anlatan Beşşar Esed, muhaliflerin Şam’ı ele geçirmesi üzerine Rusya’nın koordinasyonuyla Lazkiye’e doğru harekete geçtiğini söyledi. Esed, kaçışıyla ilgili süreci ise şöyle anlattı:

“O sabah Hmeymim Hava Üssü’ne vardığımda kuvvetlerimizin cephe hatlarından tamamen çekildiği ve mevzilerin düştüğü de görüldü. Bölgedeki saha durumu kötüleşmeye devam ederken Rus askeri üssü de yoğun insansız hava saldırılarına maruz kaldı. Rusların talebi üzerine Suriye’yi terk ettim.”

KAÇIŞ NASIL ORGANİZE EDİLDİ

Şu ana kadar elde edilen bilgilere göre Esed’in kaçışıyla ilgili süreç tamamen Rusya tarafından organize edildi. 7 Aralık’ta Doha’daki toplantı bittikten sonra Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un başkan Putin’i arayarak, Esed’in Suriye’yi terk etmesi gerektiğini söylediği ifade ediliyor. Bunun üzerine Esed, 7 Aralık Cumartesi gecesini 8 Aralık Pazar’a bağlayan gece Ruslara ait zırhlı bir araçla Şam’dan alınıp Lazkiye’ye, Rus Hava Üssü Hmeymim’e götürülüyor. Kaçışını en yakınlarından dahi gizleyen Esed’in çevresine, “Ruslar yardıma gelecek” dediği söyleniyor.

TV’YE ÇIKACAĞIM TAKTİĞİ

Bu arada Esed’in kaçışı sırasında ilginç bir taktik kullanıldığı ortaya çıktı. Hatırlarsanız 7 Aralık Cumartesi günü muhalifler Şam’ın kapısına dayandığı sırada Esed’in televizyona çıkıp açıklama yapacağı duyuruldu. Bu açıklamanın saati değişti. En son saat 20.00 olarak ilan edildi. Ama o saat geldi Esed, televizyona çıkmadı.

Daha sonra bunun Esed’in kaçışını organize eden Rusya’nın bir planı olduğu ortaya çıktı. Esed’in, TV’ye çıkıp açıklama yapacağı haberlerinin yayıldığı sırada Rusların, Suriye’de kaçışı planladığı öğrenildi.

HMEYMİM ÜSSÜ’NDE 4 SAAT

Rus zırhlısı ile Hmeymim Üssü’ne getirilen Esed’in burada 4 saat süreyle tutulduğu, bu sırada sığınma talebinde bulunmasının sağlandığı ve işlemlerinin tamamlandıktan sonra Moskova’nın onay vermesi üzerine uçuş hazırlıklarına başlandığı söyleniyor.

ADAMIMI ALIYORUM

Esed’i Moskova’ya götürecek uçak havalanmadan önce Putin’in, İsrail’le haberleştikleri özel kanaldan, “Adamımı alıyorum” diye mesaj gönderdiği ortaya çıktı. Putin’in ayrıca “Adamımı alıyorum. Havadayken vurmayın” diye güvence istediği öğrenildi. Esed’in ise kaçışı sırasında uçağının İsrail tarafından düşürülmemesi için Suriye’ye ait silah depoları, füze rampaları ve savaş uçaklarının bulunduğu koordinatları İsrail’e verdiği öne sürülmüştü.

Suriye’yi ağır bir şekilde bombalayan İsrail’in, Esed’in kaçtığı 8 Aralık günü o bölgede uçuş yapmadığı tespit edildi. Bu arada Esed’i kaçıran uçağın transponder’ı kapalı bir şekilde ve radar seviyesinin altında uçtuğu söyleniyor.

PUTİN’İN SİTEMİ

Rusya Devlet Başkanı Putin, Esed’le henüz görüşmediğini ama görüşebileceğini söylemişti. Putin’in bu sözlerinde bir sitem hissediliyor. Çünkü Suriye’deki gelişmelerden dolayı Esed’i sorumlu tutuyormuş. Zaten Moskova’ya ulaştığında Esed’e “Liderlik yapamadın” denilmiş. “Muhaliflerle görüşmedin. Suriye’de kucaklayıcı olmadın. Erdoğan’ın görüşme talebini geri çevirdin. Liderlik yapamadın” denildiği ifade ediliyor.

Birileri Suriye’deki değişimden dolayı Türkiye ile Rusya’nın arasının açılması için çaba gösteriyor. Ama Moskova’daki hava öyle değil. Rusya, Suriye’de BAAS rejiminin

çökmesinden Esed’in sorumlu olduğu kanaatinde. Zaten, “Liderlik yapamadın” diye yüzüne karşı söylenmiş.

UKRAYNA’DAKİ KAZANIMLARI

Rusya, Ukrayna’da önemli kazanımlar elde ediyor. Trump gelene kadar cephedeki kazanımlarını koruyarak masaya oturmak istiyor. Rusya, Suriye’deki karışıklıkları ise kendisine yönelik kurulmuş bir tuzak olarak gördü. Suriye ile uğraşıp, Ukrayna’daki kazanımlarını kaybetmek istemedi. Suriye’yi değil, Ukrayna’daki kazanımlarını tercih etti.

ESED’İ DEĞİL ERDOĞAN’I

Rusya, Esed’in kaybettiğini gördü. Putin’in, Esed’i telefonla aradığı, Erdoğan’la görüşmesi için ikna etmeye çalıştığı, ancak başarılı olamayınca Esed’e “Moskova’ya gel görüşelim” dediği ortaya çıktı. Esed, eşinin kanser tedavisini gerekçe göstererek Moskova’ya gitmişti. Ancak buradaki görüşmede de Esed’in Erdoğan’la görüşmeye ikna edilemediği ortaya çıktı.

Suriye’de muhaliflerin Şam’ı ele geçirmesi üzerine Putin’in, Erdoğan mı yoksa Esed mi diye değerlendirme yaptığı ve kaybeden Esed’i değil, kazanan Erdoğan’ı tercih ettiği ortaya çıktı.

Putin, Erdoğan’ın, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi ve barış masasının kurulması için aracı olması ihtimalini gözardı etmiyor.

ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİ

Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhaliflerin Halep’i ele geçirmesinden sonra Rusya Devlet Başkanı Putin’le bir telefon görüşmesi yapmıştı.

Suriye’de muhaliflerin Halep’e yönelik harekâtı 27 Kasım’da başlamıştı. Halep ele geçirildikten sonra Hama ve Humus’un ardından ise Şam kurtarılmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, muhaliflerin ilerleyişi hızla devam ederken 3 Aralık Salı günü Putin’le görüşmüştü.

ERDOĞAN’IN VERDİĞİ MESAJ

Erdoğan’ın görüşmede Putin’e, “Sizinle Ukrayna konusunda aynı düşünmüyoruz ama diyaloğumuzu sürdürüyoruz. Suriye politikalarımız farklı ama aramızda irtibat devam ediyor. Bu harekâtı da biz yapmıyoruz. Ama takip ediyoruz. Bu harekât size karşı değil” dediği ifade ediliyor. Putin’in de diyalog kurulmasından dolayı memnuniyetini ifade ettiği, “Birliklerimizin geri çekilişi sırasında sizden destek isteyebiliriz” diye karşılık verdiği söyleniyor. Putin’in, bu süreçte Türk ve Rus makamlarının irtibat halinde olmasını istediği öğrenildi. Suriye’deki Rus birliklerinin geri çekilişi sırasında herhangi bir olumsuzluk yaşanmaması için Türkiye’nin koordinasyon sağladığı ortaya çıktı.