Çine Kuvayı Milliye Müzesi

MİLLİ MÜCADELE'mizde ilk olarak Malgaç'ta düşmanı döven, ardından tüm Batı Anadolu'da Yunan İşgal Orduları'na karşı kahramanca çarpışan başta Yörük Ali Efe olmak üzere tüm Kuvayı Milliye birliklerinin tarihi toplantı binası, "Çine Belediyesi Kuvayı Milliye Müzesi" olarak törenle hizmete girdi.

Çine Kaymakamı İbrahim Ballı ile Çine Belediye Başkanı Osman Aydın'ı ve emeği geçenleri yürekten kutluyorum. Büyük bir milli görevi yerine getirdiler. Bu tür hizmetlerin biraz geç kaldığı düşünülebilir. Ancak ülkemiz yeni bir milli mücadele sürecinden acıyla geçmektedir. Bu yüzden hiçbir şey geç değildir. Yeter ki, milli ruhumuza, bayrağımızın asaletine, devletimizin devamlılığına, halkımızın tarihine, gelecek umutlarımıza "milli birlik içinde" sımsıkı sarılalım.

Müze açılışından sonra gerçekleşen "Kurtuluş Savaşı ve Çine Paneli"nin bildirilerini mutlaka kitap haline getirelim. Her üniversiteye, her kütüphaneye dağıtalım. Bildirilerin daha kısa bir özetini daha küçük bir kitapçık yapıp, Aydın ve Muğla'nın tüm ilköğretim okulları öğrencilerine dağıtalım. Değerli konuşmalar, havaya karışıp uçup gitmesin.

Anlamlı katılım

Kurtuluş Savaşı’mızın dillere destan Malgaç Baskını'nın planlandığı bina olan "Çine Belediyesi Kuvayı Milliye Müzesi" açılışına, Aydın Valisi Mustafa Malay ile Uşak Valisi ve Yörük Ali Efe'nin torunu Kayhan Kavas başta olmak üzere, Çine, Yenipazar, Dalama, Sultanhisar ilçelerinin kaymakam ve belediye başkanları, Yörük Ali Efe Ailesi’nden hayatta kalanlar, yöredeki zeybek çocukları tam kadro katıldılar.

Bayraklarla donatılan müze binası insanı kurtuluş savaşı günlerine götürdü. Çine Kaymakamı İbrahim Ballı ile Çine Belediye Başkanı Osman Aydın'ın mükemmel bir ev sahipliği gösterdiği açılıştan sonra "Kurtuluş Savaşı ve Çine" başlıklı bir bilimsel panel gerçekleşti.

Bilimsel panel

Ege Üniversitesi'nin tanınmış ve değerli tarihçilerinden Prof.Sabri Sürgevil'in başkanlığındaki ilk oturumda Araştırma Görevlisi Lütfi Budak, Dr.Emin Elmacı, Doç.Dr.Mevlut Çelebi, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Başaran, Araştırmacı-Tarihçi Arif A.Uyguç konuştular.

Muğla Üniversitesi'nden Prof.Dr.Adnan Diler'in başkanlığındaki ikinci oturumda Yrd. Doç. Dr. Bayram Akça, Yrd. Doç. Dr.Günver Güneş, ünlü tarihçi-yazar Ünal Türkeş, Araştırmacı-yazar Ahmet Zeki Muslu bildirilerini sundular. Tüm konuşmacılar, Kurtuluş Savaşı’nda Çine'nin yeri, Yörük Ali ve çetesinin yararlıkları, 57.Tümen'in fedakarca Yunan'a karşı çarpışması, Yunan zulmü, yöredeki sivil direnişler, sivil direnişe din adamlarını katkısı, Efelerin yaşamı gibi konuları işlediler.

Malgaç baskını

"Malgaç Baskını" ise şöyle gerçekti. Aydın ve çevresi Yunan işgali altındadır. Kuvayı Milliye çeteleri, Yunan'ın ikmal yeri olan Sultanhisar yakınında sıkı koruma altındaki Malgaç Köprüsü'nü havaya uçurmaya karar verirler. 57.Tümen Kumandanı Albay Şefik Aker, Yörük Ali Efe ve Binbaşı Zekai Kaur (Giritli) kolları sıvarlar. Yörük Ali Efe 16 Haziran 1919 gecesi gizlendiği Donduran Köyü'nden hareket eder. Menderes ırmağını sallarla geçer ve işgal bölgesine girer.

Köprüyü ve Yunan birliğini tamamen sararlar. Mısır tarlaları arasından yavaş yavaş yaklaşırlar. Telgraf direklerine tırmanıp iletişimi keserler. Köprü ayaklarına yerleştirilen dinamitlerle köprüyü havaya uçururlar. Saldırıya geçen Yunan birliğini tamamen yok ederler. Efeler sonra Sultanhisar sırtlarına çekilirler. (Daha geniş bilgi için: 1) Sabahattin Burhan - "Yörük Ali Efe", 3 cilt, Yeni Asya Yayınları 2) Ali İhsan Usta - "Efelerin Efesi Yörük Ali Efe", kendi yayını)

Bu baskın, zalim Yunan'a vurulan ilk tokattır. Tüm Aydın ilçe ve köyleri "Yaşa Yörük Ali" naraları ile havaya zıplar, yüzlerce gönüllü dağa çıkıp çetelere katılmaya başlar. Bu zaferin ilk kıvılcımıdır. Hiç unutulmasın, dilden dile anlatılsın! Bundan önce yaptığımız gibi, bu vatana göz dikeni, bundan böyle de denize dökelim!

MALGAÇ BASKINI

harmandalı gibi süzülür

menderes dağlardan ovalara

türküler yakar çeteler

gözü yaşlı vatan uğruna

*

köyüme girmiş yunan

yakarım malgaç'ı yaman

pusudur intikamı anamın

yörük ali şanıdır bayrağımın

Yaşar Aksoy

Kuvayı Milliye Müzesi hayırlı olsun

"Çine Belediyesi Kuvayı Milliye Müzesi", bundan böyle yöre tarihine, milli birliğimize, milli ruhumuzun bilinçlenmesine yardımcı olacak.

Yörük Ali Efe tarihi merdivenlerde

Yörük Ali Efe ve kahraman kızanlarını, şimdi müze olan binanın merdivenlerinde 1922 yılında izliyoruz