Sığınaklarla avutmak

Bihaç’ta 35-50 arası savaş uçağını alabilen bir sığınak. Sığınak beş piste açılıyor.

Tito zamanında yapılıyor. On milyar dolara çıkıyor.

Sığınak. Hayır, bildiğiniz gibi değil.

Split’te iki gemiyi alabilen bir sığınak. Denize açılıyor.

Tito zamanında yıpılıyor. Altı milyar dolara.

Sığınak. Hayır, öyle değil.Konjiç’te 350 odalı.Tito, kendini korumak üzere yaptırıyor.Dört milyar dolara.

Tito döneminde bunun gibi 18 büyük sığınak yapılıyor. Eski Yugoslavya’da. Halkı Ruslar’dan gelecek nükleer saldırıya karşı korumak. Akıl bunun neresinde?.. Halkı sığınaklarla avutmak, milyarlarca dolar.

KAPATMAK BİR OLAY

Bosna-Hersek’te AB askeri gücü birinci yılını dolduruyor. 33 ülkeden, Türkiye dahil, yedi bin asker.

Güvenlik ve reformlar bu gücün gözetiminde.Savaş suçlusu olarak arananların bir bölümünün bu sığınaklarda saklandığı iddiası var. Örneğin, katliam sorumlusu Karaciç ile Mladiç.

Geçenlerde bir ihbar üzerine, AB gücü sığınaklardan birini basıyor, ama kimse yok.Şimdi bu sığınaklar taşlarla örülüyor, kapatılıyor. Kapatmak, tepkiye yol açıyor.

Karaciç ile Mladiç’in yerini bildirene, Amerika beş milyon dolar veriyor. Sokaklarda bu afişler var.

Çeşitli ülkelerden gelen gazetecilerle AB Komutanı General Leakey (İngiliz) sohbet ediyor. Dikkat ediyorum, soruların çoğu Karaciç ve Mladiç’le ilgili. Komutan ‘Şu anda nerede olduklarını bilmiyoruz’ diyor, ekliyor, ‘Madem ülkelerini seviyorlar, teslim olsunlar ve halklarına engel olmasınlar.’

Onlar savaş suçlusu. Ama, kendi halklarına göre, Sırplara göre yani, milli kahraman.

Her gün etnik olay

TAKSİ şoförü kesin bir ifadeyle: ‘Ben o yoldan gitmem.’

AB gücünün karargahı Saraybosna’da hem Boşnakların, hem Sırpların yaşadığı alanda. İki taraftan da gitmek mümkün.

Hayır, değil. Şoför Sırpsa Sırp, Boşnaksa Boşnak bölgesinden. İşte burada şimdi ortak devlet var.

AB askeri güç yetkilileri:

‘Her gün 8-10 polisiye olay var.İkisi mutlaka etnik nitelikte.’

Ülkelerin buradaki hassasiyete özen göstermesi gerek. Türkiye, Dayton Barış Anlaşması’na uygun, üç kurucu halka eşit davranıyor, doğru. Bu Türkiye’nin çıkarına.

Türkiye’de etnik bir sorun yaşanırken, başka bir ülkede ayrım yapmak, zaten çelişki.

Askeri amacı aşan birlik

SEYAHAT özgürlüğü çerçevesinde, AB askeri gücü altyapı yatırımlarına yöneliyor. Yol, köprü, tünel yapımları, şimdilik beş milyar dolarlık yatırım.

Aynı askeri güç Çocuk Festivali düzenliyor. Sergi açılışına katkıda bulunuyor. Sosyal yaşamı destekliyor.

Sırp, Hırvat, Boşnaklara birlikte yaşamayı aşılıyor.Halkın karşılıklı nefret duygularını indirmeye, yaşam tarz ve tavırlarını değiştirmeye çalışıyor. Bu ülkeyi AB adaylığına hazırlıyor.

Bir askeri birlikten beklenen görevin çok ötesinde bir işlev.

700 bin canlı mayın

CADDEYE bakan bir ev. Bahçesi mayın dolu.

Bir tarihte kendini korumak üzere, herkes mayın döşüyor, çevresine. Şu anda 700 bin mayın var Bosna-Hersek’te. 75 yılda temizleneceği söyleniyor.

240 milyon kurşun ele geçiyor. On binlerce silah, roket, tabanca.Soğuk savaş sonrasında Yugoslavya’da çok sayıda silah fabrikası kuruluyor.

Şimdi bu silahlar tek tek toplanıyor. Çocukların gerçek silahla hırsız-polis oynadıkları bir ülkede, silah toplamak kolay değil.