İşte Orhan Pamuk için bölünen juri

Ne var ki, Kralın isteği yerine gelmiyor. Onsekiz rakamının İsveç dilinde özel bir anlamı var. Onsekiz, İsveç dilinde kulağa hoş gelmek anlamını taşıyor. Bu nedenle, Nobel Edebiyat Ödül Jürisi onsekiz kişiden oluşuyor.

Geçen hafta toplanan jüri ikiye bölünüyor. İki aday arasında kararsız kalıyor. Adaylardan biri, bizim dünya çapındaki yazarlarımızdan Orhan Pamuk.

Orhan Pamuk için ikiye bölünen jüriyi dün araştırıyorum. Hepsinin ortak bir özelliği var. Ya da biri hariç, hepsinin ortak özelliği siyasal bir kimlik taşımaktan uzak bulunmaları. Siyasal görüşleri var, ama bu onlarla ilgili verilen bilgiler arasında hiç bir biçimde yer almıyor. Dolayısıyla, ödül verirken, adayın siyasal bağlantısı ya da konumu arka planda. Ödül, adayın edebiyatçı kimliğine veriliyor.

Jüri üyelerindeki ikinci ortak özellik, hepsi edebiyatla bağlantılı. Meslekleri ne olursa olsun, doğrudan edebiyat dünyası içinde yer almaları.

İŞTE ÜYELER

Onsekiz üyenin kısa kimliği şöyle.

Sten Rudholm, 1918 doğumlu, 1977’den bu yana jüri üyesi. Hukukçu, İsveç Yargıtay Başkanlığı yapmış. İsveç Hukuk Dergisi editörü. İsveç Sanat Akademisi, Dil Akademisi üyesi. İsveç en saygın hukukçularından.

Bo Ralph, 1945 doğumlu, 1999’dan bu yana jüri üyesi. Dil profesörü. Dil ve tarih üzerine araştırmaları var. Kendine özgü, dil teorisi geliştirmiş.

Sture Allen, 1928 doğumlu, 1980’den bu yana jüri üyesi. Dil bilimci. Uluslararası çapta Dil Bankası kurucusu. Yazının analizini yapan kitapları var. Ayrıca, sözlük yazmış.

Lars Forssell, 1928 doğumlu, 1971’den bu yana jüri üyesi. Yazar. Oyun, şarkı, opera ve deneme yazıları var. Savaş sonrası kuşağı anlatan romanları ve şiirleriyle ünlü.

Göran Malmqvist, 1924 doğumlu, 1985’ten bu yana jüri üyesi. Dil bilimci ve dil tarihçisi. Pekin’de Kültür Ateşiliği yapmış. Çince uzmanı. Çinceden 42 ciltlik çevirisi var. Üniversitede Çince ders veriyor.

Birgitta Trotzig, 1929 doğumlu, 1993’ten bu yana jüri üyesi. Dil ve din üzerine araştırmalarıyla ünlü. Tanrıyı sorgulayan eserleri var. Yazar. Din-dil kitapları İsveç’te çok tartışma yaratıyor.

Knut Ahnlund, 1923 doğumlu, 1983’ten bu yana jüri üyesi. Yazar, çevirmen, edebiyat tarihçisi. Aynı zamanda gazeteci.

Östen Sjöstrand, 1925 doğumlu, 1975’den bu yana jüri üyesi. Söz ve müzik, sözcüklerle müzik arasındaki ahengi araştıran kitaplarıyla ünlü. İsveç şiirine katkısıyla tanınıyor.

Torgny Lindgren, 1938 doğumlu, 1991’den bu yana jüri üyesi. Jürideki tek politik kimliğe sahip üye. Sosyal Demokrat Parti üyesi. Partinin muhalif kanadından. Parti liderliğine yönelttiği acımasız eleştirileriyle ünlü. Liderlerin yanlışlarını anlattığı kitapları var. Öyküleri yabancı dillere en çok çevrilen İsveçli yazar.

Peter Englund, 1957 doğumlu, 2002’den bu yana jüri üyesi. Jürideki en genç üye. Film, radyo, TV, genel anlamda iletişim profesörü. Savaşları inceleyerek İsveç Halkı’na savaş-sosyoloji-tarih bilinci aşılıyor.

Ulf Linde, 1929 doğumlu, 1977’den bu yana jüri üyesi. Sanat eleştirmeni. Müze direktörü. Yazar. Caz ve portreler üzerine denemeleriyle tanınıyor.

Per Waestberg, 1933 doğumlu, 1997’den bu yana jüri üyesi. Yazar. Savaş sonrası günceleriyle ünlü. Edebiyat eleştirmeni. Sanat editörü ve genel yayın yönetmeni. Romanları çok satanlar listesinde.

Gunnel Vallquist, 1918 doğumlu, 1982’den bu yana jüri üyesi. Çevirmen ve yazarlığı yanı sıra, önemli özelliği Hıristiyan Kültürü üzerine denemeleri. Din yazılarıyla ünlü. Dini ve İncil’i yeniden yorumlamak üzere kurulan, İncil Komisyonu üyesi.

Lars Gyllensten, 1921 doğumlu, 1966’den bu yana jüri üyesi. Asıl mesleği tıp doktorluğu. Ama, iktidar ve şiddet üzerine romanları ve felsefe yazılarıyla ünlü.

Kerstin Ekman, 1933 doğumlu, 1978’den bu yana jüri üyesi. Jürideki esrarengiz kişi. Jürinin onbeş numaralı bu üyesi, kendisi hakkında hiç bir bilgi yayınlanmasını istemiyor. O nedenle, biyografisini kimseye vermiyor.

Kjell Espmark, 1939 doğumlu, 1981’den bu yana jüri üyesi. Yazar, edebiyat tarihçisi. Refah toplumunu eleştiren romanlarıyla ünlü.

Horace Engdahl, 1948 doğumlu, 1999’dan bu yana jüri üyesi. Yazar, edebiyat tarihçisi, öğretim üyesi. Dans, opera, müzik eleştirileri ile dil çalışmalarıyla ünlü.

Katarina Frostenson, 1953 doğumlu, 1992’den bu yana jüri üyesi. Yazar, şair. Yazar-okur ilişkisi üzerine denemeleri çok ilgi çekiyor. Radyo ve sahne oyunları için, özel bir format bulmasıyla ünlü.

Nobel Edebiyat Jüri üyeliği ömür boyu.

Onlar şimdi Orhan Pamuk için kararsız. Oysa, ödülü Pamuk kazansa, dünyalar bizim olur.