Beşinci Beatles Yevtuşenko

Alnında derin çizgiler, ne gam, yine de kareli kırmızı pantolon. Saçlar iyice ağarmış, hiç fark etmiyor, yine de mor alacalı bir gömlek.

Eskisi gibi değil, artık daha yavaş yürüyor, umrunda bile değil, kırmızı puanlı şapka ve sarı makosenler.

Moskova Olimpiyat Stadyumu’nda renkli ışıklar bir yanıyor, bir sönüyor. Ramp ışıkları sahneyi tararken, gitar ve davula binlerce kişi hep bir ağızdan eşlik ediyor.

Ünlü Rus şairi Yevgeni Yevtuşenko 12 Aralık’ta 75. doğum günü şerefine sahnede. Idut belye snegi (Kar Beyaz Yağıyor) isimli rock opera için sahnede. Çoğu kendi şiirlerinden yazılmış şarkılara eşlik ediyor.

HEM KIZDI HEM AĞLADI

Kırmızı, yeşil kıyafetlerle, değil yaşıtlarına, gençlere bile taş çıkartan 75’lik delikanlı sahnede tuttuğu tempoyla orkestraya öncülük ediyor. Şarkılar hiç yabancı değil: "She loves you yeee, yeee, yeee."

O bitiyor Moskova Olimpiyat Stadyumu’nda bir başka unutulmaz hit: "Yellow submarine." Derken, "Don’t let me down" ve elbette "And I love her".

1960’lı yılları sarsan Beatles rüzgarı birkaç hafta önce Moskova’yı sarsıyor. Ama asıl sarsan sahnedeki 75’lik delikanlı. Kimseye yabancı değil.

Stalin sonrası kuşağın önde gelen temsilcisi. Sanatsal özgürlüklerin genişletilmesi için mücadele verenlerden. Şiirlerinin yayınlanmasına ancak Stalin’in 1953’teki ölümünden sonra izin veriliyor.

Ama, Stalin öldüğünde, o yine de gözlerinden akan yaşlara engel olamıyor.

Stalin sonrasında değişen fazla bir şey yok. Baskılara dayanamıyor ve Rusya’dan ayrılıyor. Temelli bir ayrılık olmasa da, Amerikan ve Avrupa üniversitelerinde Rus Edebiyatı ve sinema tarihi üzerine derslerle hayatını kazanıyor. Özgürlüklere inancını hiç yitirmeden... Amerika eleştirileri onun yapıtlarında hiç eksik değil. "Özgürlük Anıtının Derisi Altında" oyunu 1970’lerin ilk yarısında Moskova’da sahneleniyor.

Olimpiyat Salonu’nda toplanan her yaştan Rus, Yevtuşenko’nun okuduğu şiirlerle coşarken, 75’lik delikanlı Beatles şarkılarıyla onlarla bütünleşiyor.

Bu gece onun gecesi. Eserleri Rus klasikleri arasında yer alan Yevtuşenko, stadyumda toplananları bir kez daha ikna etmeye çalışıyor: "Eğer seviyorsak, hayat değişir, sevgiyle her şey değişir."

Yuppiii, "she loves you yeee, yeee, yeee", ardından Yevtuşenko: "Yetmez, içinizdeki şiir sevgisini yeniden ateşlemek istiyorum."

BEŞİNCİ BEATLES

1933’te Sibirya’da Zima’da doğan Yevtuşenko çok görmüş geçirmiş. Bir ideolojiye bağlanıyor, sonra o ideoljinin çöküşünü yaşıyor.

Yine de, ideoloji-özgürlük denkleminin birbiriyle çelişmediğini anlatmaya çalışıyor.

Aradaki bağ sevgi, edebiyat ve müzik. Bunu kanıtlamak üzere, sahnede şiir okurken, Beatles’tan şarkılar söylüyor. Gecenin sonundaki sürpriz müthiş.

Son şiirinin adı: "Beşinci Beatles’ın Balladı." Kim o beşinci Beatles? Yevtuşenko: "O benim! Beşinci Beatles benim."

Rus Şairi Yevtuşenko, zaman olarak aslında çok uzun olmayan yürüyüşünde bir dönemeci yaşıyor. Pür ideolojiyle başlayan zengin yürüyüş serpiliyor, çeşitleniyor, fotoğraf ve sinema tarihiyle besleniyor ve Beatles kararıyla yeniden canlanıyor. O bir Rus şairi, şimdi beşinci Beatles.

Not: Rusya’da özel bir Türk firmasında çalışan bir arkadaşım üç hafta önce izlediği bu geceyi bana ayrıntılarıyla anlattı. Ona teşekkür ediyorum.