1930'lar Almanya... 2004 Türkiye... Şimdi çok ciddi düşünme zamanı. Önce çok kısa tarihsel bir özet.
Yeniden 1930'lar Almanya. Fırtına yaklaşmak üzere, ne var ki, çoğu kimse henüz farkında değil.
Okul taşınıyor!.. Çünkü, bir bildiği var!..
Hitler, adım adım iktidara tırmanıyor. Hukuk tarihinde bir mantık şahaseri olarak nitelenen Weimar Anayasası yürürlükte. Ama, anayasa nasyonel sosyalistlerin (faşistlerin) umurunda bile değil. Onlar adım adım kafalarındaki planı uyguluyor.
Hitler'in karşısında olanlar ise, özellikle de siyasal sistemin önde gelen aktörleri tam anlamıyla körleşiyor. Azınlık olarak hükümete gelen Hitler'in iktidarı bütünüyle ele geçirmekte olduğunu bir türlü göremiyor. İp koptu, kopacak, nafile!..
Demokrasiyi savununlar ya da Hitler'e karşı duranların iki temel tezi var. Biri, Hitler'i iktidara taşıyan o anayasa. İkincisi, işçi sınıfı!..
Hukuk açısından anayasa pratik hayatta işçi sınıfı direncinin, Hitler'i durduracağı inancı çok yaygın.
Okul taşınıyor!..
Çünkü bir bildiği var!..
FRANKFURT OKULU
Birkaç yüzyılın en ünlü felsefe okulu, Frankfurt Okulu. Ünlü bilim adamları yetiştiren, araştırmalarıyla hem o döneme, hem de uzun yıllar bilime damgasını vurmuş bir okul. Saygın ve güvenilir.
Bu okul, Hitler'in iktidara gelmesiyle birlikte işçiler arasında bir anket yapıyor. Anket, anket, o bildiğimiz anket!.. Hitler ile ilgili düşüncelerini belirleyen bir anket.
Sonuçlar tam bir hayal kırıklığı. Anket, işçilerin Hitler'i durduracağı tezlerine sünger çekiyor!.. Evet, belli bir direnç olabilir, ama sonuçta Hitler'in çılgın ihtiraslarına gem vurmaktan uzak. Top ve tüfek karşısında işçiler de, ne yazık ki, Hitler'i durduramıyor. Anketin en dramatik sonucu bu.
İşte okul bunun için taşınıyor!.. Frankfurt Okulu taşınıyor!..
ZÜRİH'E YOLCULUK
Hitler adım adım tırmanıyor, Frankfurt Okulu anket sonuçlarını açıklıyor ve ardından hemen Zürih'e taşınıyor.
Buna rağmen, herkes şaşırıyor, okul neden gidiyor, diye. Oysa, okulun taşınması çok mantıklı. Yaptıkları anket ortada. Sonuç belli. O sırada, gitmekten başka çareleri yok.
Anket yapıyorlar, sonucu görüyorlar, taşınıyorlar, hayatları kurtuluyor!.. Anket hayat kurtarıyor!..
Araştırma tarihinin en çarpıcı olaylarından biri.
Kalanlar ve ankete kulak asmayanlar mı?.. Binlerce roman ve film geride kalanların öykülerini 70 yıldır anlatmakla meşgul!..
Okul taşınıyor. Anketin anlamı, bu olaydan sonra, araştırma tarihinin can alıcı örnekleri arasında yer alıyor.
SEÇİM ANKETLERİ
2004 Türkiye. İki ay sonra yerel seçimler var. Son birkaç aydır yapılan anketlere, her ay yenileri ekleniyor. Kimilerini siyasal partiler, kimilerini çeşitli kuruluşlar yaptırıyor.
O anketler hep aynı ibreyi gösteriyor. Pusulanın her zaman kuzeyi göstermesi gibi.
AKP açık arayla önde. CHP belki yüzde 20 dolayında oy alabiliyor. Ama 81 ilde kazanabileceği belediye başkanlığı sayısı neredeyse yok gibi!..
Okuduğunu anlamaktan aciz, bir avuç zavallı ile CHP'deki yeminli emir erleri hariç, aklı başında her CHP'linin bu anketler üzerinde düşünmesi gerek. Daha seçime iki ay var ve AKP ile arayı kapatmanın yolları var. Ama bu gidişle aradaki farkın kapanması sözkonusu değil.
İşte anket, işte çözüm yolu, yani solun birleşmesi.
Anket hayat kurtarıyor!.. Anket üzerinde düşünmek gerekiyor. Elbette, intihar etmek istemiyorsanız!..