Pembe Köşk’te büyük anılar

İnönüler Pembe Köşk’e 1924 yılında yerleşmişler. Bu iki katlı köşkün alınmasına Atatürk vesile olmuş, zaman içinde bazı onarımlar ve eklemeler yapılmış. Üç yıldan beri kimse oturmuyor ahşap binada. Tamamen müze olmuş sayılır. İnönü Vakfı’nın merkezi olarak kullanılıyor. 23 Nisan ve 29 Ekim bayramlarında halka ziyaret için açılıyor. Annesinden sonra ev sahibeliğini Özden Toker yürütüyor. İsmet İnönü’nün taşındığı dönemi kapsayan zaman dilimini tarihi araştırmalarla belgeselleştirip genç kuşağa aktarmayı hedef alan vakıf birçok etkinlikle sesini duyuruyor.

Mevhibe İnönü’nün hayatı boyunca büyük bir özenle sakladığı özel eşyaları, gelinliği, giysileri, tuvaletleri, ayakkabıları, şapkaları, eldivenleri ve daha pek çok anısı belirli dönemlerde Pembe Köşk salonlarında ziyarete açılıyor. Biz de gezimiz sırasında Bayan İnönü’nün yeniymiş gibi duran, bazıları asırlık kıyafetlerinin nasıl böylesine iyi korunabildiğine şaşırdık.

Mevhibe Hanım, 1925 yılında yerleştiği Pembe Köşk’te hayatının sonuna dek, mükemmel bir eş, şefkatli bir anne, sevimli bir büyükanne ve unutulmaz bir ‘Hanımefendi’ olarak yaşadı.

Mevhibe Hanım 1916 yılında İnönü ile evlendi, 7 Şubat 1992 günü vefat etti. Ardından kızı Özden Toker, 20 yılı aşkın bir süredir annesinin anıları üzerinde çalışıyor, notlar alıyor, görüşmeler yapıyor ve belgeler buluyor. Yani İnönü Vakfı’nın daha yapacağı çok iş var gibi geliyor bize.

Özden Toker’le sohbetimize devam edeceğiz.

AİLE KURALI

MEVHİBE ve İsmet İnönü arasında şöyle bir kural varmış.

“Bizde kim kavgaya başlarsa o haklıdır, diğeri sesini çıkarmaz.”

Mevhibe Hanım, İsmet Paşa’nın aksine topluluk önünde eşine övücü sözler söylemeyi sevmezmiş. Bütün duygularını ifade eden tek ve son cümlesi İnönü’nün Anıtkabir’deki cenazesinde “Paşam biz beraberken ne kadar güzeldik...” olmuş.

İLGİNÇ FOTOĞRAFLAR

PEMBE Köşk’te gezerken bazı fotoğraflar da dikkatimizi çekti. Bu fotoğrafların altındaki yazılar şöyle:

Mevhibe Hanım ABD’de Türk kadınını başarıyla temsil etti. Başkan Johnson’ın ikram ettiği yemek onun adını taşıyordu.

İnönü ile Bayar’ın siyasi barışması en çok Mevhibe Hanım’ı memnun etti.

1960’ların başında İnönü yeniden Başbakan olunca gazeteciler Paşa’nın eşine ‘Melek yüzlü birinci kadın” adını takmışlardı.

Mevhibe Hanım’ın korktuğu başına geldi. Gazeteci damadı Metin Toker, hapisteyken doğan kızına aylar sonra kavuşabildi.

Ayaş’ta kayak yapmak, Çankaya’nın Hanımefendisi için büyük zevkti.

Her sabah İsmet Paşa ile ata biniyordu.

Savaş yıllarında Cumhuriyet’in Birinci Hanımefendisi hemşirelik kurslarına katıldı.

Mevhibe İnönü, iki büyük kadın kuruluşunun çalışmalarına öncülük etmişti: Yardım Sevenler Derneği ve Türk Kadınlar Birliği’nin onursal başkanıydı.

Mevhibe Ankara’nın ilk ehliyet alan hanımlarından biri oldu.

Mevhibe’nin ev sahibesi olduğu Ankara’daki ilk balo, 1927 şubatında Pembe Köşk’te verildi.

İsmet Bey evleneceği genç kızı önce bir anahtar deliğinden gördü.

İNÖNÜ KİTAPLIĞI

Hatıralar (İsmet İnönü)

Lozan Konferansı ve İsmet Paşa (Ali Naci Karacan)

Baba İnönü’den Erdal İnönü’ye Mektuplar

Baba İnönü’den Ömer İnönü’ye Mektuplar

İsmet İnönü; Televizyona Anlattıklarım (Nazmi Kal)

İsmet İnönü (Ali Fuad Erden)

İsmet İnönü - Yaşamı, Dönemi ve Kişiliği (Şerafettin Turan)

Mevhibe, Çankaya’nın Hanımefendisi (Gülsün Bilgehan)

Pembe Köşk’ten Masallar (Gülsün Bilgehan)

‘İSMET İNÖNÜ’

İSMET İnönü’nün yaşamını yazmak, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli bir dönemini de aydınlatmaktır. Şerafettin Turan uzun süren araştırma sonucu yazdığı “İsmet İnönü”de, bir ulusun geleceğine yön veren önemli bir kimliği tanıtmakla kalmıyor; bir devletin kurulup gelişme evrelerini de aktarmış oluyor.

Kitapta, Atatürk’ün silah arkadaşlığından cumhurbaşkanı oluşuna, iniş çıkışlı ama onurlu ve seviyeli siyasi yaşamına değin İsmet İnönü ile ilgili pek çok ayrıntı belgelerle yer alıyor. Dünyaya bakışı, politik görüşü, aile yaşantısı, sanata ilgisi gibi konularla da İsmet İnönü’nün ‘insan-aydın’ yönü sunuluyor.

‘İsmet İnönü’, yakın tarihimizi doğru kanaldan öğrenmek isteyen, tarihe damgasını vurmuş önemli bir kişiliği tanımak isteyen herkesin mutlaka okuması gerekli bir başyapıt.

ALANINDA İLK VE TEK

İSTİKLAL Harbi (Kurtuluş Savaşı) Zaferi’nin 100. yılında, adını destansı mücadeleden alan İstiklal Kütüphanesi, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, Eyüpsultan Kaymakamı İhsan Kara ve Eyüpsultan Belediye Başkanı Deniz Köken’in katılımıyla düzenlenen törenle açıldı.

İstiklal Harbi Zaferi’nin merkezlerinden olan Eyüpsultan’da, İskele Caddesi üzerinde bulunan tarihi karakol binasının yeniden işlevlendirilmesiyle Eyüpsultanlıların hizmetine açılan konsept kütüphanede, o dönemi anlatan kıymetli eserler yer alıyor.

Alanında ilk ve tek olma özelliği taşıyan kütüphane, bünyesinde İstiklal Harbi dönemini konu alan 8 bin kitabı barındırıyor. 48 kişinin aynı anda kullanabileceği kütüphane üyelik sistemi ile çalışacak. Kütüphaneden alan ve döneme ilişkin çalışma yapan lisans ve lisansüstü öğrencileri, akademisyenler, araştırmacılar istifade edebilecek. İstiklal Kütüphanesi kütüphanecilik hizmetinin yanında dijital içerik üretimi de yapacak, akademi ile ortak projeler geliştirecek enstitü hüviyetine de sahip olacak.