Kastamonu köylüleşiyor

Aşağıdaki rakamlar Kastamonu’nun nasıl ‘küçüldüğünü’ gösteriyor. Merkez ilçe nüfusu 119 bin, 19 ilçesiyle il nüfusu 360 bin oluyor. 1950’de 10 milletvekili çıkarırken, 1980’den sonra sırasıyla 5’e, 4’e ve nihayet bugün 3’e kadar düşmüş... Kastamonu nüfusuna kayıtlı 736 bin kişi Türkiye’nin diğer illerinde ikamet ediyor. Kastamonu nüfusuna kayıtlı toplam 1 milyon 52 bin kişi olduğunu belirtelim. Bu nüfusun 557 bini İstanbul’da yaşıyor. Kastamonu, Sivas’tan sonra İstanbul’da en çok hemşerisi bulunan ikinci il. Ankara’da ise 43 bin 315 Kastamonulu bulunuyor.

Kastamonu son büyük göç dalgasını 90’lı yıllarda verdi. Günümüzde ‘iç göç’ var, Kastamonu’da köyler ilçe merkezlerine, ilçe merkezleri de merkez ilçeye göç ediyor. Köyler boşalıyor, bu da tarımsal üretimi vuruyor.

İnsanlar İstanbul’a göç edince ‘yeşil doğası’ öne çıkmış Kastamonu’nun.

Sinop’tan Zonguldak’a kadar 176 km’lik sahili var, yani Karadeniz’in en uzun sahili. Ne yazık ki pek balık bulamıyorsunuz. Balıkçılıkta da yetersiz kalınmış, denizden balık tutmayı daha çok doğu Karadeniz yapıyor. Amasra’da mimar Ahmet Erkurtoğlu ve Dr. Atıf Uğurlu ile yediğimiz mezgitle getirilen ismimizin yer aldığı ‘Amasya salatası’ 28 yeşillikten yapılıyormuş. Amasra İstanbul ve Ankara’dan gelen turistler için Batı Karadeniz’in ‘Bodrum’u olmuş denilebilir.

Gezimizin asıl sebebi Cide’deki ‘24. Rıfat Ilgaz Sarıyazma Kültür ve Sanat Festivali’... Sarıyazma zaten ilçenin logosu... Üç dönem sonra AKP’den belediye başkanlığını devralan CHP’li Mehmet Eşref Mutlu, Ilgaz’ın oğlu Aydın Bey ve eşine büyük yakınlık gösterdi. Rıfat Ilgaz, İnebolu’dan geldikleri Cide’de 1911’de Hüseyin Çavuş’un evinde doğmuş. 2007’de ev belediye tarafından aslına uygun biçimde yeniden inşa edilerek açılmış. Törende resim sergisi açıldı, yürüyüş düzenlendi, halk oyunları ekibinin gösterileri ve Haluk Levent konseri festivale renk kattı yeniden. Kastamonu Valisi Yaşar Karadeniz konuşmasında “Rıfat Ilgaz bugün aramızda olmamasına rağmen güncel olarak yaşıyor. Eserleri bugünün gençlerine ve çocuklarına hitap edecek eserler. Bu değerleri ayağa kaldırıp ileriye götürmek için fırsat olarak görüyoruz” dedi. Rahmet geçmişte ‘komünist’ diye hapislerde yatmış, karakollarda dayak yemiş, kitapları toplanmıştı.

Cide’yi çok beğendik, kültürel ve turistik güzellikleriyle İnebolu’yu geride bırakmış gördük.

Kastamonu’da günlük altı gazete çıkıyor, Kayseri’de 20’ye yakın gazetenin çıkmasına karşın günlük ortalama 2-3 bin dolayında tirajları olması dikkat çekici... Ama ilan sayılarının düşmesi nedeniyle gazeteler ekonomik olarak sıkıntı yaşıyorlar.

Çarşı esnafı bu gazeteleri yakından takip ediyor. Kastamonu, Açıksöz, Nasrullah, Gündem, Kastamonu Sözcü ve Doğrusöz’de okuduğumuz bazı haberler: ‘MHP lideri, belediye başkanlığını yeniden kazanan Kastamonu’yu ziyaret etti’, ‘Kastamonu 1966’ya şok: Kırmızı-siyahlılara transfer yasağı geldi’, ‘Atatürk’ün Kastamonu’ya Gelişleri Şapka ve Kıyafet İnkilabı’nın 94. yıldönümünde, Araç Belediyesinin ardından Taşköprü Belediyesi şapka üretimi için düğmeye bastı’, ‘İstanbul Gömlek Giyim Fabrikası’nın 94 işçinin çalıştığı Çatalzeytin şubesi kapatıldı’...

ÇİN SARIMSAĞINA DİKKAT

KASTAMONU’da Mustafa Afacan, ilin kalkınmasının kooperatifleşmekten geçtiğinin altını çizerek “Kırsal ve şehir kooperatifleri ile Kastamonu geçmişteki ihtişamlı günlerine yeniden dönebilir” değerlendirmesinde bulunuyor. Kastamonu’nun elinde “Siyez buğdayı, Üryani eriği, Taşköprü sarımsağı, Sarıkılçık pirinci” gibi yöreye özgü ürünler olduğunu kaydeden Afacan, “Kırsal ekonomisi ile Kastamonu umutlanıyor” inancını dile getiriyor.  

“Paflagonya Organik” isimli mağazası bulunan Afacan, Çin sarımsağına dikkat çekiyor: “Bizim Taşköprü sarımsağımız temmuzda çıkıyor. Ancak üreticiler mayıs ayında erkenci sarımsak elde etmek için ‘Çin beyazı’ denilen tohumu ektiler son birkaç yıldır. Bu tohumdan verim alınamadı ve artık vazgeçilmeye başlandı ekiminden.” Afacan, Kastamonu’nun yerel kültürünün ve atalık tohumlarının korunması konusunda çalışıyor. İstanbul’dan gastronomi turuna katılanların uğrak yeri...

Sarımsak pazarına gittiğimizde sarımsak ürününü dolu ciddi şekilde vurmuş, rekoltede eksiklik olacakmış. Yaş sarımsak 20 TL’ye, kurusu ise
25-30 TL’ye satılıyor.

Bir bilgi: Dünyanın en büyük sarımsak festivalinin 40’ncısı 26-28 Temmuz’da, ‘Gilroy Garlic Festival’ adıyla Kaliforniya ABD’de yapılacak.Kastamonulu bazı ünlüler:
Zeki Bali Çelebioğlu (Atatürk’ün milletvekillerinden ve Türk-Alman lugatının yazarı), GS’li İsfendiyar, Hadi Çaman, Cihan Ünal, Erol Sayan, Hasan Gürsoy, Hüseyin Özbek, Metin-Melih Aşık, Sabri Tığlı.

1/3 AB’Yİ İSTİYOR

Türkiye Avrupa Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Vakfı’nın (TAVAK) sorusu ve yanıtı şöyle.

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olacağına inanıyor musunuz?

3’te 1’e yakını hala AB’ye üye olacağına inanıyor. Bu oran 2011 yılında yapılan araştırmada %46’ıydı. 2018’deki gelişmeler, Merkel’in AB ve Türkiye’ye
yönelik açıklamaları inancı biraz azaltmış bulunuyor.