Hatay’da yeni bulunan mozaikler şaşırtıyor

Sanat ve müze keyfini bu ortamda nasıl sürdürebileceğiz? Umutsuzluk yaratmayalım gene de... Kentin yöneticilerine göre en çok tercih edilen kente yerleşen resmi olarak 420 bin Suriyeli göçmenin üzerine ‘ikramiye’ gibi gelmiş bu iki arkeolojik kazıdan çıkanlar... Hatay’ın arkeolojik müzesi vardı, yeni yılda yenisi açıldı; ancak bunlar bile yetersiz kalabilir bu zenginlikleri teşhir etmek için...

Gaziantep’te Zeugma ve Şanlıurfa’da Göbeklitepe kazıları ile sevinirken, Hatay’da çıkanların bunlardan daha değerli olduğu belirtiliyor şimdiden. Arkeologlar, iki kazının raporlarını görmek istiyor.

200 metrekarelik G2 mozaiği... Hem konusu hem de yapım kriterleri ile dünyada eşi benzeri olmayan nitelikleri üzerinde barındırıyor.

Bu kazıları özetlersek...

Bundan 10 gün kadar önce Antakya’nın teleferik projesinin yapımı sırasında kentin İplik Pazarı bölgesinde antik değerlere bir yenisi daha eklendi... Hani ‘Neşeli ol hayatını yaşa’ yazılı olduğu öne sürülen tartışmalı mozaik haberi.

Derken, bakanlığın haberi olan ancak henüz resmen duyurusu yapılmamış olan yine kentin içindeki muhteşem bir kazıyı da biz duyuralım dedik. Hatay Belediye Başkanı Lütfü Savaş’la 2.5 ay kadar önce bize “Bizim kazımızla bir müze-istasyon sergimiz olacak, bir de ‘Hilton Antakya Müzesi...” demişti. İkinci projeyi izlemeye başlamıştık ki, buranın sahibi Antakyalı işadamı Necmi Asfuroğlu ile tanıştık. (Tesadüf bu; Prof. Dr. İlber Ortaylı ile Demet Sabancı Çetindoğan hafta başında Hatay’a gittiler. Türkiye’nin kültürel mirasını tüm dünyaya tanıtmak için bir araya gelen Ortak Nesiller Entegrasyonu (ONE) Derneği’nin yeni projesi ‘Mozaik Yolu’ (Gaziantep, Hatay, K.Maraş ve Şanlıurfa) üzerine çalışmalar yapmak için Hatay’a gelmişlerdi. İlber Bey ve Demet Hanım’la her iki kazı alanını gezdik. (İlber Ortaylı’nın Hatay Kemal Atatürk Üniversitesi’ndeki konferansına ilgi açısından dikkat çekmek isteriz...)

DÜNYA İLGİYLE İZLİYOR

Necmi Asfuroğlu’nun 9 yıldan beri yürüttüğü çalışmaları yılbaşından itibaren bir otel-müze olarak ortaya çıkacak. Türkiye’de bu büyüklükte arkeolojik bir kazı bulunmuyor ifadesine göre... 17.132 m2’lik alanın sahibi Necmi Asfuroğlu ve çocuklarını kutlamak gerek. Mülkiyetinden başlayarak kazının finansmanı, bilim heyeti, arkeologları ve tüm çalışanları ile ortaya çıkarılan ender bir çalışma... Resmen dünya kamuoyuna açıklanmamasına karşın arkeoloji dünyasına ciddi anlamda merak uyandırıyor şimdiden...

Hataylıların pek çoğunun bu çalışmadan haberdar olmadığını gördük. Müzeyi bittikten sonra bedelsiz olarak Müzeler Genel Müdürlüğü’ne hibe edeceğini söyleyen Asfuroğlu “Arkeoloji ve mimari dünyası bu projeyi büyük bir ilgi ile izliyor. Müze otelini bu yılın sonunda açmayı umuyoruz. Çünkü 2009’dan beri süren bir çalışma. Kültür ve Turizm Bakanlığı çalışmaları yakından izliyor ve denetliyor. Eski Bakanlar Ertuğrul Günay ve Ömer Çelik proje ile yakından ilgilenmiş. Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal’ı da bekliyoruz diyor Hataylılar...

GÜNÜN SÖZÜ

“Dayanılmaz olan aslında yaşam değilmiş, insanlarmış.”
(Franz Kafka)

DÜNYADA BÖYLE BİR MÜZE-OTEL YOK

ANTAKYA’da St. Pierre mevkisindeki kazıdan çıkan arkeolojik eserler, nerede çıktıysa olduğu yerde teşhir edilecek. Alanda 850 m2’lik dünyada tek parça en büyük mozaik de buna dahil. Otelin zemin katında toplamda, 2000 bin m2’lik mozaik, 3.500 m2’lik mermer alan var. 2011 yılında başlayan restorasyon ve konservasyon çalışmaları hâlâ sürüyor. Bugüne kadar arkeolojik alanda duvar, mozaik, pişmiş toprak ve mermer yüzeyler iki yıldan beri titizlikle elden geçiriliyor.

Topkapı Sarayı’nda yetişen arkeolog Can Okkalı, şunları söylüyor: “Efes ve Perge gibi çok kapsamlı kazılardan biri.”
- Arkeolojik kazılarda yaklaşık 30 bin obje çıkarılmış... Bunlardan en uygun olanlar seçilecek ve müze alanında sergilenecek.

AROLAT’IN PROJESİ

- Hem otel hem de müzenin projeleri Yük. Mimar Emre Arolat tarafından çizilmiş... Henüz inşai faaliyetler devam ederken 2012’de İspanya’dan, 2014’te Singapur’dan Dünya Mimarlık Festivali’nde iki kez birincilik ödülü aldı.

- Otel ana binası yüksek vasıflı çelik malzemeden yapılan kolon ve kirişlerden çerçeve şeklinde oluşturulmuş. Kazıda eserlerin tahrip olmaması için ‘röntgen’ çalışması ile 66 adet kolon vasıtasıyla bina taşıtılmış.

- Arkeolojik alanda mimari izler bakımından 5 ayrı katmanda, 13 ayrı medeniyet bulunmuş...

1- Helenistik dönem (MÖ 2. yy): Helenistik liman bölümü (muhtemelen Asi Nehri’ne uzanan kanal)
2- Roma dönemi (MS 1.-2. yy)- G2 mozaikli alanı,
3- Geç Roma/Erken Bizans dönemi (MS 4. ve 5. yy): Kuşlu ve hayvan mozaikli villa alanı,
4- Bizans dönemi (MS 5.-6. yy) büyük mozaik ve mermerli alan.

850 M2’LİK MOZAİK

- En büyük mozaik yaklaşık 850 m2... 8 farklı geometrik motifle kareden oluşuyor. (MS 4.-6. yy)... Hamamın yapısı MS 5. yy...
- HİLTON Antakya Müze’nin bulunduğu yer, Hıristiyanlığın ilk kilisesi ve ibadet yeri kabul edilen ST. Pierre Kilisesi’nin tam karşısında. Dünyanın ikinci büyük mozaik koleksiyonunun bulunduğu Antakya Arkeoloji Müzesi’ne de 500 metre uzaklıkta.

ŞİŞLİ VE MALTEPE’YE DİKKAT

CHP Genel Merkezi’nin İstanbul’daki belediyelerin uygulamalarına karşı neden duyarsız kaldığı tartışılırken, Şişli Belediye Başkanı Hayri İnönü’nün skandal gelişmeler sonrasında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulundu. Sözcü gazetesine göre, Şişli Belediyesi’ndeki yolsuzlukları mühendis U.E.’nin çıkardığı belirtiliyor. Yurtdışında bulunan İnönü’nün döndükten sonra savcılığa bilgi vereceği öğrenildi. Bu arada Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç’ın, eski Başkan Prof. Dr. Mustafa Zengin döneminde TOKİ’nin yaptığı plan değişikliğine karşı açılan davayı kazanmak üzere iken (çünkü bilirkişi raporu belediyenin lehine çıktı) mahkemeye bir gün kala davadan feragat etmesi genel merkezde ciddi rahatsızlık yarattı. Kılıçdaroğlu ve Seyit Torun tarafından soruşturma yapılma kararı verildi. Gel şimdi TOKİ’ye rantçı de bakalım.