Belediyeleri zor günler bekliyor

Başkan adaylarını uyarıyoruz; şimdiden yatırım ve hizmet için 'palavra' atmayın

IMF istedi böyle oldu...Â

Hükümet seçimlere kadar idare ederse ne álá; yoksa yeni belediye başkanlarını ’boş kasalar’ ve açık verecek bütçeler bekliyor.

Bu durumda küçük belediyelerden yatırım ve hizmet beklemek hayal olacak.

CHP Trabzon Milletvekili ve Plan Bütçe Komisyonu üyesi Akif Hamzaçebi, AKP’nin bu kesintiyi nasıl yaptığını şöyle anlattı bize:

"İktidar, bütün dünya küresel krizde kamu yatırımlarını artırırken yeni bütçede tersini yaptı.

Bütçenin maddeleri görüşülürken, AKP’liler önergeler verdiler... Biri elektrik bütçe ödeneklerinden 3.6 milyar TL kesinti yapılması... Bunun 1.8 milyar TL’sinin yatırımlardan, 550 milyon TL’sinin çiftçi desteğinden, geri kalanının da diğer kalemlerden kesilmesi hakkında...

Belediyelerin almakta olduğu elektrik tüketim vergisi hasılatı, 700 milyon TL hesap ediliyor.

Bu tutar Maliye tarafından alınacak artık.

Demek ki, genel bütçe getirisi 4.3 milyar TL artırılıyor; bir yandan kesintilerle 3.6 milyar TL azaltılıyor."

Sağlık harcamalarından da kesintiye gidileceği henüz belli değil. Bununla bütçeye IMF damgasını vurmuş oluyor.

Bütün bunların aksine Devlet Bakanı Prof. Nazım Ekren, dün "2009’da yatırımlar artacak" diyordu.

Bu söylenenle bütçe kalemlerindeki kesinti yapılması birbiriyle çeliştiğine göre, birisi bizimle dalga geçiyor galiba.

"Anayasa Mahkemesi’ne gidecek misiniz?" sorusuna Hamzaçebi şu yanıtı veriyor:

"Gideceğiz; dilekçesinin hazırlıkları yapılıyor. Anayasa’ya göre, bütçe kanununa başka kanunların konusu olan hükümler konulamaz. % 5 elektrik kesintilerinin genel bütçeye aktarılması gibi... Daha önce benzer düzenlemeleri götürdüğümüzde Anayasa Mahkemesi iptal etmişti.

Bütçe gelirleri yeterli değil. IMF ise küresel krize bakmıyor; geleneksel rolünü oynuyor.

Bu bakımdan seçilecek belediye başkanlarını zor günler bekliyor. Seçimden önce yapılacak vaatler bu durum göz önüne alınarak yapılmalı; yoksa işin sonunda hem mahcubiyet, hem de ’palavracı başkan’ damgasını yemek var.

Tırpanlanan gelir kaynakları neler

KADIKÖY Belediyesi örneğinden çıkarak, ilçe belediyelerinin gelecek dönem bütçe kaynaklarını analiz ettik. Geçen döneme göre hangi kaynakları kaybediyorlar?

2009 bütçe kanununun 29. maddesinin 9. fıkrasına eklenen madde ile 26.5.1981 tarih ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca her ay alınan Elektrik Tüketim Vergisi, belediyelerden alınarak ilgili vergi dairelerine verildi. Örneğin, Kadıköy Belediyesi bu yasa ile aylık 1.3 milyar TL’den yıllık 15.6 milyar TL gelir kaybına uğruyor. (Cumartesi günü köşemizde yer verdiğimiz yıllık 14 milyar TL’lik elektrik tüketim vergisi kesintisi Şişli Belediyesi’ne aittir.)

AYDINLATMA YÜKÜ 26.7.2008 tarih ve 26948 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren 9.7.2008 tarih ve 5784 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun geçici 17. maddesi uyarınca kamuya ait park, bahçe, tarihi ören yerleri gibi halka açık yerler ile reklam panolarının giderleri belediyeler tarafından ödeneceği gerektiğinden ortalama aylık 500 bin TL’den yıllık 6 milyon TL’lik bir yük geliyor.

HASTANE PARALARI İlçe dışından gelip Kadıköy’de hastalanan sosyal güvencesi olmayan fakir vatandaşların tedavi gideri belediyelere yükleniyor. (Örneğin, Muş’tan gelip Kadıköy’de hastalanarak ameliyat olan hastanın parası özel hastane bile olsa belediyece ödenecek.) Eskiden bu bedeller kaymakamlık eliyle Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu’ndan ödeniyordu.

ÇEVRE VERGİSİ İSKİ’YE Çevre Temizlik Vergisi’nin tahsilatı belediyelerden alınarak İSKİ’ye devredilmesiyle vergi kaybına uğruyor Kadıköy Belediyesi... Yani bu payın hesaplanması, İSKİ’nin inisiyatifine bırakılmış oluyor.

OTOPARK GELİRLERİ Otoparkların ilçe belediyelerden alınarak büyükşehir belediyelerine devredilmesi nedeniyle ortalama aylık 600 bin TL, yıllık 7.2 milyon TL gelir kaybına uğruyor.

İlgili yasa ile otopark gelirleri, Büyükşehir’in kurduğu İSPARK’ta toplanıyor. Yani, İSPARK ’modern değnekçilik’ yaparak kimseye tek kuruş kaptırmıyor.

YANGIN SİGARTASI 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 40. maddesi uyarınca yangın sigortası muamelelerini yapan kişilerden alınan sigorta primlerinin % 10’unun bağlı bulunduğu belediyeye yatırılması gerekirken itfaiye örgütünün Büyükşehir Belediyesi’nde olması nedeniyle 2002 yılından itibaren Büyükşehir Belediyesi’ne yatırılıyor. Bu durum, belediyenin yıllık yaklaşık 300 bin TL’lik gelirlerinde azalmaya neden oluyor.

REKLAM PANOLARI 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 12. maddesi uyarınca belediye sınırları dahilideki tüm ilan-reklamlar belediyece tahsil edilmekte iken 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun 23. maddesinin e fıkrası uyarınca ana arterlerin ilan-reklam vergilerinin Büyükşehir Belediyesi’ne verilmesiyle yaklaşık yıllık 4 milyon TL’lik gelir kaybına uğruyor.

KALKINMA AJANSI 25.1.2006 tarih ve 5449 sayılı kanun ile kurulan Kalkınma Ajansları’nın Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri hakkındaki kanun gereğince 10.11.2008 tarih ve 14306 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile İstanbul Kalkınma Ajansı’nın kurularak faaliyete geçmesi nedeniyle yasa uyarınca belediye bütçesinin % 1 oranında pay ayrılmasıyla belediye kasasından 2.1 milyon TL çıkıyor. (2010 İstanbul Avrupa Kültür Başkenti Projesi harcamaları için...)

Belediyelerin küresel krizin etkilerinden dolayı imar, inşaat ve ruhsat gelirleri de azalacak. Kapanacak olan işyerlerinin vermesi gereken reklam, ilan gibi diğer gelirlerinin düşeceğini de göz önüne almak gerekiyor.

Biliyor musunuz

EDEBİYAT Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği’nin (ESKADER) Üsküdar Belediyesi ile birlikte her ay organize ettiği ’Şairlere Saygı’ toplantıların bu ayki etkinliğinin, Altunizade Kültür Merkezi’nde perşembe günü saat 20.00’de şair ve yazar Hilmi Yavuz’a ayrıldığını (0212-511 23 23 telefonundan veya sanatalemi.net)...