Atatürk ve Kürtler

Bir nokta dikkat çekiyor:
“Kürtler kayıtsız, koşulsuz devletten ve Türk kardeşlerinden ayrılmayacaklarını ve bu uğurda son nefeslerine kadar mücadeleye ve yaşamlarını feda etmeye hazır olduklarını söylemişlerdir...” (Söylev’de yer verdiği 24.6.1919’daki konuşması) Yrd. Doç. Dr. Topdemir, 10 yıldır gazete ve dergi arşivlerinden taradığı çalışmasını ‘Atatürk’ün Doğu ve Güneydoğu’ politikası adlı kitabında anlatıyor.
Mustafa Kemal, Cumhuriyet kurulmadan önce Doğu’nun güvenliğini sağlamak amacıyla 35 yaşında Diyarbakır Silvan’da Kolordu Komutanı olarak göreve başlıyor.

KORUMASI KÜRT’TÜ

Atatürk’ün Kürt halkına karşı olan tutumunu şöyle anlatıyor Topdemir:
“Diyarbakır Silvan’da Kolordu Kumandanı sıfat ve yetkisiyle bulunduğu sırada, Mustafa Kemal Paşa, emrindeki birliklerde mevcut Kürt askerlerden ‘Kürt Taburu’ teşkil ettirerek, milli elbiselerini yani şalvar ve şapka giydirip, bellerine de meşhur Kürt hançeri taktırıp müstakil birlik halinde eğitim ettirmiş, hatta daha ileri giderek, bizzat kendi özel korumasını da Kürtlerden seçmiştir.”
Topdemir’in yazısından özetliyoruz:
- Bilindiği gibi Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcında Doğu halkı ile bağımsızlık mücadelesini başlatmıştır. “Kâzım Karabekir Paşa, XV. Kolordu Komutanı olarak İstanbul’dan ayrılmadan önce 11 Nisan 1919’da Şişli’deki evinde ziyaret ettiği Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Paşa’ya çok güvendiğinden ona Erzurum’da neler yapabileceğini anlatmış: ‘Milletin kurtuluş anahtarı Doğu’dur. Orada her şey mümkündür. Ordu da güçlüdür, halk da, birlikte gider” demiştir.
Mustafa Kemal de Doğu’ya giderek Kurtuluş hareketini başlatır. Bölgenin eşrafı, aşiret reisleri, Paşa ile birlikte vatanın kurtuluşu için mücadelede bulunmuşlardır.

19 KÜRT İSYANI NEDEN ÇIKTI

İsyanlar, Atatürk’e karşı yapılmamıştır. Doğu halkının toptan bir kalkışması değildir. Birçok kanaat önderi ve aşiret reisi, ayaklanmalarda yer almamıştır. Aslında Atatürk, Kürt aşiretleriyle yakın bir dostluk içindeydi. Ortak bir amaç etrafında birleşmiş; Atatürk’e, vatanı son damlalarına kadar savunacaklarına dair söz vermişlerdi. Buna rağmen bazı aşiretler İngilizlerin oyununa gelmiş ve isyana kalkışmıştır. Bir başka yöndeki ayaklanmanın nedeni ise İskân Kanunları, feodal yapı, vergi toplanması ve kaçakçılığın engellenmek istenmesinden kaynaklanmıştır.

Zaza isyanı

ARAŞTIRMALARI sırasında bir ayrıntı tespit eden Topdemir’in iddiası şöyle: “Şeyh Said isyanı bir Kürt isyanı değil, bir Zaza isyanıdır. Şeyh Said zaten Zaza’dır ve Cumhuriyet’e karşıdır. Esas olarak isyana Bingöl, Diyarbakır ve Palu (Elazığ) bölgesindeki Zazalar katılmıştır. Şeyh Said, bu ayaklanmaya Doğu halkının katılması için ‘ferman’ çıkarmasına rağmen, diğer aşiretleri ikna edememiştir.”

GÜNÜN SÖZÜ

“Doğuya giden ağlar, doğudan gelen ağlar!”
(Adıyaman deyişi)

Menderes ve Erdoğan Atatürk’ten etkilendi

ATATÜRK, bölgeyi sosyal, kültürel, eğitim ve ekonomik yönden kalkındırma hamlesini başlatmak için 1932’de Ankara’da DTCF’deki konuşmasında, Doğu’da bir üniversite kurulması gerektiğini ifade etmiştir. Atatürk’ün bu düşüncesini Adnan Menderes, Erzurum Atatürk Üniversitesini kurarak gerçekleştirmiştir.
- Atatürk, 1931’de Malatya’da şöyle demiştir:
“İstanbul’da ne medeniyet varsa, Ankara’ya da ne medeniyet getirmeye çalışıyorsak, İzmir’i nasıl mamur kılıyorsak yurdumuzun her tarafını aynı medeniyete kavuşturalım istiyorum. Ve bunu çok ama çok yapmak istiyorum.”
- Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, 2005’de Diyarbakır’daki şu konuşması dikkat çekicidir ve Atatürk’ün sözlerine benzemektedir.
“İstanbul Şişli’deki bir öğrencinin teknik donanımına, Şırnak’taki, Hakkâri’deki öğrenci de sahip olmalıdır. Türkiye ne kadar Ankara, İstanbul, Konya, Samsun, Erzurum ise, o kadar da Diyarbakır’dır.”

9’u 5 geçe

KADIKÖY Belediyesi Gönüllüleri, siyah tişörtleriyle 6 km’lik Fenerbahçe-Bostancı sahil yolunda 08.30’da ‘Ata’ya Saygı Zinciri’ oluşturacaklar.  ? KONAK Belediyesi farklı bir etkinlik düzenliyor. 2 bin 400 kişinin bir araya gelmesiyle oluşturulacak olan Atatürk fotoğrafı 200 metre yükseklikten görüntülenecek... ? KOSOVA’da Ulu Önder, Aydınlar Ocağı ve Filizler Atatürkçü Türk Kültür Sanat Derneği’nin düzenlediği ‘Atatürk ve Balkanlar’ paneliyle anılıyor. ? GAZETECİ ve TV programcısı Mithat Bereket’in ‘Bir Düşünce Adamı’ adlı belgesi bu akşam 21.00’de CNN Türk’te... ? İÇİŞLERİ Bakanlığı’nın genelgesine göre Atatürk anıtlarına çelenk koymak serbest... ? TGB 08.00’den itibaren Tandoğan’da bir araya gelecek, 09.05’de binlerce karanfille Anıtkabir’e yürüyecek. ? ADD üyeleri bugün devlet töreninden sonra 10.00’da Anıtkabir’e girecek... ? CADDEBOSTAN Kültür Merkezi Sanat Galerisi’nde açılan heykeltraş Tankut Öktem’in ‘Sıradışı bir Usta-Tankut Öktem Retrospektif Sergisi’ 10 Aralık tarihine kadar izlenebilir.