×
Doğanın bize her mevsim sunduğu sebzeler ve meyveler sadece beslenme uzmanlarının değil, zaman zaman sanatçıların da dikkatini çekmiştir. Resimlerinde meyveleri ve sebzeleri bir arada kullanarak portreler yapan İtalyan ressam Giuseppe Arcimboldo bu sanatçılardan biridir. 1526 yılında Milano’da doğan Arcimboldo, yaşadığı dönemde Viyana’da saray ressamı, mimar ve mühendis olarak çalışmıştır. Sürrealizm akımını benimseyen sanatçı Salvador Dali tarafından 20. Yüzyılın başlarında tekrar gündeme getirilmiştir. Hatta kimi sanat tarihçilerine göre Arcimboldo, Sürrealizm’in ilk örneklerini veren sanatçıdır. Arcimboldo, Roma imparatoru II. Rudolf’un portresini yaparken, mitolojide mevsim tanrısı olarak geçen ‘Vertumnus’ dan esinlenmiştir. Bu resim, her mevsimden sebze ve meyvenin bir arada olduğu bir portredir. 1563 yılında ise ‘İlkbahar’, ‘Yaz’, ‘Sonbahar’ ve ‘Kış’ adlı dört farklı resimden oluşan “Dört Mevsim” başlıklı serisinde, her mevsimin kendi meyveleri ve sebzeleriyle portreler yapmıştır. Renkli çiçeklerden oluşan saçlarıyla ‘İlkbahar’ ve kırmızı tonlardaki meyveleriyle ‘Yaz’ kadın, kahverengi ve sarı tonlarındaki ‘Sonbahar’ ve ‘Kış’ ise erkektir.
Arcimboldo’nun kimi resimlerinin çocukları korkutma ihtimali olsa da bu resimlerden yola çıkarak mutfağınızda daha sevimli portreler yaratabilirsiniz. Çocuğunuzun sağlıklı beslenmesi, kış meyvelerine daha fazla sempati duyması ve ebeveyn çocuk ilişkinizi güçlendirmek için sanatsal dokunuşlardan destek alabilirsiniz. Doğa ananın bize her mevsim farklı sebze ve meyve seçenekleri sunduğunu anlatarak, çocuğunuza doğru ve sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırma yolunda ilk adımı atabilirsiniz. Görsel uyaranlar olarak meyveleri kullanırken, Vivaldi’nin “Dört Mevsim” adlı eserini dinleyerek işitsel bir uyaran da yaratabilirsiniz. İçinde bulunduğumuz kış mevsiminde yetişen meyveleri çocuğunuza tanıtırken Vivaldi’nin ‘Kış’ konçertosunu dinleyebilirsiniz. Meyvelerin renkleriyle müzik arasında bir ahenk olup olmadığı, bu renklerin seslerle uyuşup uyuşmadığı, konçertoların içine gizlenmiş mevsimlere özgü seslerin çocuğunuzun üzerinde bıraktığı hissi tartışabilirsiniz.
Ebeveynler, çocuklarının gelecekte hem zihinsel hem de fiziksel olarak sağlıklı bireyler olabilmesi için, onlarla kaliteli vakit geçirme fırsatı yaratmalıdır. Sağlıklı beslenme alışkanlığı gibi önemli bir yaşam rutinini kazandırmak için yaş gurubuna uygun sanatsal aktivitelerle bu süreci daha keyifli hale getirmek mümkündür.
Ebeveynler, bazı geceler çocuklarının ağlama sesiyle uyanırken, bazı gecelerde de gördükleri kötü rüyaların etkisiyle uyanan çocuklarının yanlarına gelmesine alışkındırlar. Düzenli uyuyan çocuklarda büyümenin daha hızlı gerçekleştiği, yetersiz uyuyan çocuklarda ise tam tersinin gerçekleştiği uzmanlar tarafından belirtilmektedir.
Bilimsel araştırmalar da benzer şekilde, özellikle okul öncesi çocuklarda düzenli uykunun hiperaktivite, anksiyete ve depresyonu azalttığını göstermektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı çocuklarımızın sağlığı için düzenli uyku önemlidir. Bebeklik döneminde geliştirilen uyku alışkanlığı, ilerleyen yıllarda çocuğun ebeveynlerinden bağımsız olarak uykuya dalmasını etkilemektedir. Çocuğunuzun uyku alışkanlığını geliştirirken dikkat etmeniz gereken konulardan biri de budur. Bazı çocuklar uyku saati geldiğinde ebeveynlerine direnç gösterebilmektedir. Çocuklar için uykuyu cazip bir hale getirmek her zaman çok da kolay olmasa da çocuklarla yapılan bazı aktiviteler olumlu sonuç vermektedir.
Geçmişi Kuzey Amerika yerlilerine dayanan “dreamcatcher” yani “düş kapanı”, bir inanca göre insanları uykularında kötü rüyalardan korumaktadır. Yatağın başına asılan düş kapanı, ağ şeklindeki yapısıyla zihnimize girmesi muhtemel olumsuz her şeyi biz uyurken bizden uzak tutmaktadır. Renkli görüntüsüyle çocukların dikkatini çekebilecek bir aktiviteye rahatlıkla dönüşebilen düş kapanı, çocuklarınızın konsantrasyonunu sağlamada ve kas becerilerini geliştirmede olumlu etkiler yaratabilir.
Düş kapanını yaparken çocuğunuzla rüyalardan bahsedebilir, uykunun yaşamımız için öneminden konuşabilirsiniz. Gördüğü rüyaları hatırlamaya çalışarak size anlatmayı deneyen çocuğunuzun ifade becerisi de gelişecektir. Çocuklarının yatağıyla ve uykusuyla barışıp rüyalar alemine dalmasını isteyen ebeveynler, onlarla bu keyifli çalışmayı yapabilir. Evinizde bulabileceğiniz ip, bocuk, kurdele gibi malzemelerle rahatlıkla yapabileceğiniz düş kapanı, sadece çocuklarınızın değil sizin de zihninizin bir süreliğine de olsa rahatlamasına destek olacaktır.
Sosyal medyada bununla ilgili çeşitli hesaplar da mevcut. Dilerseniz buralardan farklı fikirler edinebilirsiniz.
Mutfakta geçirdiğimiz saatleri bir zorunluluk olarak görmeden, çocuklarımızla yapacağımız “tatlı” aktiviteleri sanatla buluşturup, çocuğun keyifli bir öğün geçirirken sanat kültürünü de geliştirmesine destek olabiliriz.
Kasım ayında 100. Yaşını kutlayan ressam Wayne Thiebaud, çocukları baştan çıkaran kek, pasta, dondurma, donut gibi renkli tatlıların resmini yapan Amerikalı bir ressamdır. Özellikle ilköğretim çağındaki çocuklarla Thiebaud’nun resimlerinden yola çıkarak yapılan çalışmalarla çok keyifli sonuçlar ortaya çıkmaktadır.
Ebeveynler olarak çocuklarınızla bolca vakit geçirme olanağı yakaladığınız bu günlerde, siz de evinizde benzer aktiviteleri yapabilirisiniz. Wayne Thiebaud’nun resimlerini yorumlarken sanatçının hangi renkleri seçtiği, boyayı nasıl kullandığı, neyin resmini yaptığı, resimdeki tatlılarda hangi yiyeceklerin olduğu gibi ayrıntıları çocuklarınızla tartışabilirsiniz. Böylece çocuğunuzun renk algısının gelişimi, sanat malzemelerini tanıması ve resim yorumlama alışkanlığını kazanmasının da temellerini atmış olursunuz. Hamura şekil verme, krema sıkma, karıştırma, meyve parçalarını dizme gibi aktiviteler çocukların ince kas becerilerini geliştirmektedir. Bu şekilde bir etkinlikle sanatın hayatın içinden bir parça olduğunu fark eden çocuk, sergi gezmek, eser incelemek, çeşitli sanat pratikleriyle ilgilenmek gibi aktiviteleri yetişkinliğinde de yaşam rutinin bir parçası haline getirebilecektir.
Erken çocukluk döneminde bu aktiviteleri çocuğa verilen sorumluluklarla birlikte yapmak, ebeveyn çocuk ilişkisinin güçlenmesini sağlayacaktır. Çocuğunuzun hayal gücünü, yaratıcılığını ve ifade gücünü artıran sanat etkinliklerini sizinle birlikte yapması, güven ve özgüven duygusunun da artmasına destek olacaktır. Ebeveynleriyle iyi ilişkiler geliştirirken sanatsal duyarlılığı da gelişen çocukların yetişkin bireyler olduklarında, birer parçası haline gelecekleri toplumu olumlu yönde etkilemesi ise kaçınılmazdır.
İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde sosyal aktivitelerin kısıtlanması nedeniyle çocuklarımızla evde daha fazla vakit geçirmekteyiz. Bu sürecin çocuklarımız üzerinde daha olumlu etkiler bırakması için, evde onlarla yapacağımız sanat etkinlikleri aracılığıyla yaratıcılıklarını geliştirmelerine destek olabiliriz. Çocuklara özgür ifade olanağı sağlayan sanatsal etkinlikler bir hayat rutini haline geldiğinde, ileri yaşlarda onların çağdaş, dengeli ve duyarlı bireyler olmasına destek olmaktadır. Çocuğun merkezde olduğu, analiz ve buluş yapmaya yönlendiren yaratıcı etkinlikleri ebeveynleriyle birlikte deneyimleyen çocuk, ifade gücünü ve özgüvenini geliştirir. Ailelerin çocuklarıyla birlikte bu aktiviteleri yaparken onlara özgür ve demokratik bir ortam sunması gerekmektedir. Ev içinde ebeveynlerin çocuğa uyguladığı baskıcı tutumlar çocuğun yaratıcılığını engeller. Gündelik yaşam rutininde çocuklarımızın aldığı sorumluluklarla benzer olarak, çocuğun yaptığı sanat etkinliğinde de sorumluluğunu alması yaratıcılığın gelişmesinde önemli bir etkendir.
Yaratıcılığı geliştirmeye yönelik her çeşit aktivite, çocukların duygusal sağlığını ve akıl sağlığını beslemektedir. Yaratıcılığı geliştirme sürecinde çocuklar kendilerini önemli ve değerli hissetmektedirler. Keşfetme, analiz etme, problem çözme gibi üst düzey düşünme becerilerini kapsayan bir alan olan yaratıcılık, çocuklar üzerinde mutluluk hissini artırmaktadır.
Doğadan toplanan yaprak, taş, bitki gibi nesnelerle yapılan sanat aktiviteleri çocuğunuzun sanatsal yaratıcılığını geliştirirken doğayla ilişki kurmasını da sağlamaktadır. Aynı şekilde evde bulabileceğiniz ip, kumaş, atık malzemeler, gazeteler gibi gereçlerle yapılan sanatsal çalışmalar da çocuğunuzun hayal gücünün sınırlarını genişletmektedir. Malzeme seçmeyi ve yapacağı çalışmayı belirleme özgürlüğüne sahip olan çocuk özgüven duygusunu ve yaratıcılığını geliştirme olanağı bulmaktadır. Sanatsal aktiviteler yapmanın yanında, çocuğun bir sanat eserini incelemesine ve yorumlamasına fırsat vermek, onun hem görsel algısının gelişmesine hem de ifade becerisinin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Bu aktiviteleri yaparken çocuğun sorduğu sorular ve ürettiği bilgiyi kullanması, aktif öğrenmeyi gerçekleştirmesine olanak vermektedir. Bunların yanında, ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte tarih müzelerine ve sanat müzelerine yapacağı sanal geziler, çocukların kültürel gelişimlerini destekleyecektir.
Türkiye’den ve dünyadan müzelerin sanal turlarına aşağıdan ulaşabilirsiniz:
- İstanbul Modern
- Hermitage Museum
- Uffizi Museum