Washington’da Irak hazırlığı

Amerikan basınında da günlerdir “ABD, hava harekâtına başladı başlayacak” havası hakim.
Tam da bu atmosferde, bir haftadır Washington’dayım. TOBB’un (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) Amerikan başkentine yaptığı ziyarete eşlik etmek üzere. Bu vesileyle Obama yönetiminin nabzını tutmaya çalışıyorum. Ve de anlamaya: ABD ne planlıyor?
*
OBAMA yönetimi, Irak’la ilgilenmemenin faturasının ağırlığı altında. Zira bölgede yarattığı boşluğu İran doldurmuş durumda. Bu da, Irak’ın güneyinde kurulmakta olan “Şiistan”ın, İran’ın uydu devleti olacağının garantisi. Yine, ülkedeki boşluk en çok IŞİD’e yarıyor. Irak’ın ortasında kurulan “Sünnistan”, örgütün ellerine teslim ediliyor.
Ancak diğer yandan, hem Amerikan halkı, hem yönetimi, hem de ordusu, bölgenin dışında kalmak istiyor. Tam da bu yüzden Washington, stratejisini şöyle kurguluyor: Irak’ın dışında kalarak Irak’a müdahil olmak.
*
BU yüzden sınırlı bir hava operasyonu hazırlığı yapılıyor. Bundan kasıt: Sadece IŞİD liderlerinin ve mevzilerinin vurulması. Çoğunlukla insansız hava uçaklarıyla. Konuştuğum Obama yönetiminin üst düzey bir yetkilisi bunu teyit ediyor. Evvelki hafta Irak’a gönderilen keşif ve gözetleme uçaklarının da buna yönelik istihbarat topladığını söylüyor. Yeterli veri toplandığında da, nokta atışı vuruşlar başlayacak.
Başka bir Amerikalı kaynağım, bu saldırıların geçtiğimiz hafta başladığını iddia ediyor. Ancak bu bilgiyi başka kaynaklara doğrulatamıyorum. O nedenle en iyisi, “eli kulağında” demek.
*
ABD’nin bu operasyonu bekletmesinin sebebi sadece istihbarat değil. Malum Washington, Irak Başbakanı Maliki’nin gitmesi ve yeni kapsayıcı bir hükümet kurulması için epey mesai yapıyor. Oysaki şu anda IŞİD’e karşı hava harekatı yapmak, Maliki’yi ancak daha da güçlendirir. Yani ABD Maliki’ye, “Sen önce git, biz öyle IŞİD’i vururuz” diyor.
Peki Kürtlerin bağımsızlık talebi bu yüzden ABD’nin işine geliyor mu? Yani ABD, Maliki’ye, “Gitmezsen Kürtlere desteği arttırırız” mesajı veriyor olabilir mi? Bu kuvvetle ihtimal dahilinde.
*
PEKİ Maliki ABD’yi dinliyor mu? İşte tam da burada İran devreye giriyor. ABD, İran’dan Maliki’yi gitmeye ikna etmesini istiyor. Ve Irak’ta daha kapsayıcı bir hükümet kurulması için uğraşmasını. Dolayısıyla Tahran’la yakın temasta çalışıyor.
Bu da büyük bir çelişkiyi ortaya çıkarıyor: ABD bir yandan Irak’ta İran etkisi artacak diye korkuyor. Üstüne, “İran bunu nükleer müzakarelerde bize karşı kullanırsa” diye hayıflanıyor. Öte yandan da İran’ı elinden geldiğince oyuna sokmaya çalışıyor. Kaldı ki kendisi oyuna müdahil olmayarak bunu zaten yapıyor.
*
PEKİ CNN’nin iddiası doğru mu? ABD’nin ilk hedefi El Bağdadi mi?
Yönetime yakın başka bir ismin iddiası şu: Önce Irak’taki değil, Suriye’deki IŞİD mevzileri hedef alınacak. Böylelikle bir taşla beş kuş vurulacak: Maliki’ye yardım etmiş olmadan, yine IŞİD hedef alınmış olacak. Örgüte karşı savaşan Suriye muhalefetinin eli rahatlayacak. Ve Esad zayıflayacak. Zira muhalefetle savaşan IŞİD, Esad için önemli bir dayanak. Ayrıca Esad’ın elinden IŞİD kartı da alınmış olacak. Yani daha fazla kendini IŞİD’e karşı can simidi olarak sunamayacak.
Kaynağıma göre IŞİD’in ana lojistik üssü Suriye’de. Dolayısıyla örgüt de ciddi zarara uğrayacak. Son olarak bu, Esad’ın baş destekçileri İran ve Rusya’ya karşı da önemli bir hamle olacak.
*
SON iki paragraf, ABD’nin Suriye politikasına dair de çok emare barındırıyor. O da bir sonraki yazıda...